Fluoridering - Arrest

Fluoridering (HR 22-06-1973, ECLI:NL:HR:1973:AD2208)

Casus

De gemeente Amsterdam is exploitant van het waterleidingbedrijf en besluit in die hoedanigheid kiezelfluorwaterstofzuur toe te voegen aan het drinkwater. Met deze fluoridering van het drinkwater wil de gemeente tandbederf onder de Amsterdammers tegen gaan. Een aantal particuliere afnemers verzetten zich tegen deze maatregel, onder andere om medische en ethische redenen.

Rechtsvraag

Is een formeelwettelijke grondslag nodig voor het treffen van een feitelijke maatregel?

Hoge Raad

De formele wet die hier van toepassing is (de Waterleidingwet) legt aan de eigenaar van een waterleidingbedrijf de verplichting op om de levering van deugdelijk drinkwater aan de verbruikers in zijn distributiegebied te waarborgen. Weliswaar tast fluoridering de deugdelijkheid van het drinkwater niet aan, maar omdat:

• De gemeente Amsterdam als eigenaar van het waterleidingbedrijf een monopoliepositie inneemt,

• Drinkwater een van de eerste levensbehoeften van de mens is,

• Het door de gemeente voorgestelde alternatief (namelijk in de stad enkele tappunten openen waar ongefluorideerd drinkwater verkrijgbaar is) voor de afnemers aanzienlijk bezwaarlijker is en in deze tijd niet als normaal is te beschouwen,

• Fluoridering een toevoeging aan het drinkwater is waarmee een geheel buiten de eigenlijke drinkwatervoorziening gelegen doel wordt gediend

is de fluorideringsmaatregel van een dusdanig ingrijpende aard, dat zonder wettelijke grondslag niet kan worden aangenomen dat een waterleidingbedrijf daartoe bij de vervulling van de hem in de formele Waterleidingwet opgedragen taak de vrijheid heeft. Zo'n wettelijke grondslag kan noch in de wettekst noch in de wetsgeschiedenis gevonden worden.