TentamenTickets bij Statistical Methods for the Social Sciences van Agresti en Finlay - 6e druk

TentamenTickets bij het boek als geheel

• Hou voor jezelf apart een lijst bij met toetsingsgrootheden (statistieken) en de situaties waarin ze worden gebruikt.

• Wiskunde is net een taal, maar dan met symbolen in plaats van letters. Aandachtig elk onderdeel van een formule lezen, is de eerste stap richting begrijpen wat de formule uitrekent.

• Zie je bij alle symbolen door de bomen het bos niet meer? Maak dan een onderscheid tussen het reguliere symbool (de absolute waarde y), het symbool met een streepje erboven (het gemiddelde ȳ) en het symbool met een dakje erboven (de schatting ŷ).

• Dit boek legt statistiek niet op de makkelijkst mogelijke manier uit (helaas). De auteur van het boek heeft ervoor gekozen om een zekere volledigheid en accuraatheid na te streven in zijn verwoordingen. Probeer te begrijpen waarom begrippen op een bepaalde manier zijn uitgelegd, waarom ze belangrijk zijn en waarom ze niet zijn versimpeld, dit helpt om het boek beter te begrijpen (net als samenvattingen).

• Als je een tentamen krijgt over het boek, zorg dan dat je alvast bekend bent met de formulekaart (achterin), wat er wel en wat er niet op staat.

• In principe is het gehele boek een belangrijke basis om met statistiek aan de slag te gaan. Als je slechts voor vier hoofdstukken tijd hebt, bestudeer dan hoofdstuk 3, 5, 6 en 9.

• Als je ervoor kiest om een paar hoofdstukken over te slaan, dan zou je bijvoorbeeld hoofdstuk 10 en 13 kunnen laten zitten. Aan hoofdstuk 13 zijn bij een recente nieuwe druk van het boek een paar onderwerpen toegevoegd maar het hoofdstuk blijft minder substantieel dan andere hoofdstukken.

Wat zijn statistische methoden? – TentamenTickets 1

• Het is voor iedereen mogelijk om statistiek te leren gebruiken, zelfs zonder veel wiskundige voorkennis en zelfs met angst voor statistiek. Het belangrijkst hierbij zijn logisch nadenken en doorzettingsvermogen.

• Om het nut van statistiek in te zien, houd het doel van een steekproef voor ogen: data die informatie geeft over de gehele populatie.

• Het is soms lastig om onderscheid te maken tussen beschrijvende statistiek en inferentiële statistiek. Bedenk hierbij wat je zelf uit een steekproef zou willen halen: wat voor informatie over het gedrag van mensen is waardevol om te achterhalen? Aan de hand van het doel van een steekproef is makkelijker te bepalen of het gaat om samenvattende statistiek of voorspellende statistiek.

Welke soorten steekproeven en variabelen zijn er? – TentamenTickets 2

• Het is makkelijk om het overzicht te verliezen bij de vele verschillende soorten variabelen. Een trucje is om je een onderzoek in te beelden dat je zelf interessant vindt, bijvoorbeeld hoeveel make-up vrouwen dragen, en je af te vragen welke soort variabelen gebruikt kunnen worden. Je kunt uitgaan van categorische variabelen met een nominaal meetniveau (geen make-up versus wel make-up) of een ordinaal meetniveau (geen make-up, een beetje make-up, veel make-up, of heel veel make-up). Ook kun je uitgaan van kwantitatieve variabelen, bijvoorbeeld gemeten in aantal miligram gebruikte make-up per dag. Is er dan sprake van een interval meetniveau of een ratio meetniveau? Zijn de variabelen discreet of continu? Via welke soorten onderzoek kun je de hoeveelheid make-up meten? En met welke soorten bias moet je rekening houden? Stel jezelf deze vragen voor een paar mogelijke onderzoeksonderwerpen.

• Als je parameter een lastig begrip vindt, probeer deze dan aan te wijzen in verschillende onderzoeken, zodat het begrip concreter wordt. Bedenk je dat de parameter hetgene is waar het om draait.

• Een veelgebruikte term binnen de statistiek is margin of error, de foutmarge, meestal ongeveer 3%. Als dit significant groter of kleiner is dan 3%, geeft dit informatie over de kwaliteit van een onderzoek.

• Naast simpele random steekproeven zijn ook systematische steekproeven, gestratificeerde steekproeven, clustersteekproeven en getrapte steekproeven mogelijk. In de praktijk worden echter simpele random steekproeven het meest gebruikt.

Hoe werkt beschrijvende statistiek? - TentamenTickets 3

• Als je moet kiezen om data weer te geven met een gemiddelde, mediaan of modus, bestudeer dan eerst de data en beoordeel hoe je deze zelf zou interpreteren. Als de waarden bijvoorbeeld verrassend hoog uitvallen, of als het achterliggende doel van een onderzoek is om aan te geven dat veel respondenten juist in het midden zitten, kies dan de centrummaat die dat het duidelijkst weergeeft.

• De beste manier om statistiek te leren bedrijven, blijft oefenen! Zorg dat je een paar keer de centrummaten hebt berekend (gemiddelde, mediaan en modus).

• Laat je niet afschrikken door formules. Als je formules moeilijk vindt, bijvoorbeeld die van de standaarddeviatie, schrijf dan voor jezelf in letters op wat de onderdelen van de formule zijn. De som van kwadraten bijvoorbeeld, ∑ (y_i – ȳ)², is de som van alle uitkomsten van de steekproef, min het gemiddelde, in kwadraat.

• Het belang van de standaarddeviatie kan moeilijk overschat worden, deze komt vaak terug in de statistiek. Zorg dat je weet hoe je de standaarddeviatie moet berekenen en snapt welke informatie de standaarddeviatie geeft.

Hoe gebruik je kansverdelingen voor statistische inferentie? - TentamenTickets 4

• Bij statistische inferentie is het bij elk vraagstuk van belang of het gaat over de steekproef, de populatie, of het verband daartussen. Een manier om dit te visualiseren, is om je twee (normale) verdelingen in te beelden, met bijvoorbeeld de steekproef links en de populatie rechts. Een hoop aanduidingen zijn belangrijk (ȳ, s, µ, σ, z), zorg dat je weet welke bij de steekproef hoort en welke bij de populatie.

• Bij sommige kenmerken is het makkelijk voor te stellen dat ze beschouwd worden als variabelen in een onderzoek. Bijvoorbeeld leeftijd, stemgedrag, gewicht, aantal kinderen etc. De kansverdelingen van deze variabelen kunnen vervolgens worden geanalyseerd met behulp van maten zoals het gemiddelde ȳ en de standaarddeviatie s van de steekproeven. Het gemiddelde en de standaarddeviatie kunnen ook worden beschouwd als variabelen en worden weergegeven in een verdeling, enzovoorts. Dit systeem werkt net als Russische poppen die in elkaar passen; er is telkens weer een diepere dimensie. Dit idee helpt misschien om deze tekst beter te begrijpen.

• Het onderscheid tussen de steekproefverdeling en de verdeling van de data van de steekproef klinkt niet erg logisch in het Nederlands, maar zo wordt het nou eenmaal genoemd, dus zorg dat je dit verschil snapt.

• Als je niet weet waar je moet beginnen bij het uitrekenen van een wiskundig vraagstuk, begin dan met inventariseren of je alle benodigde gegevens hebt. Als je bijvoorbeeld de z-score moet berekenen, zorg dan dat je eerst de waarde van de standaarddeviatie hebt gevonden.

Hoe maak je schattingen voor statistische inferentie? – TentamenTickets 5

• Bootstrap methoden worden pas recent aan boeken over statistiek toegevoegd. Of docenten hier vragen over zullen stellen op tentamens, zal afhangen van de docenten en in hoeverre ze mee willen gaan in recente ontwikkelingen.

• De proportie van de populatie wordt aangeduid met pi (π), hiermee wordt niet het getal pi bedoeld.

• Als je tijd wilt winnen bij het berekenen van betrouwbaarheidsintervallen, leer dan uit je hoofd dat voor betrouwbaarheidsintervallen van 95% en 99% de z-score gelijk is aan 1.96 en 2.58.

Meer TentamenTickets - Hoofdstuk 6 t/m 15 (Exclusief voor wie volledige online toegang heeft)

• Ben je aangesloten bij JoHo, log dan in en lees hieronder verder voor tentamentickets bij hoofdstuk 6 t/m 15
• Nog niet aangesloten, sluit je dan eerst hier aan.