Visual perspective taking (VPT), ook wel visueel perspectief nemen genoemd, is het vermogen om de wereld vanuit het perspectief van een andere persoon te zien en te begrijpen. Dit omvat zowel het begrijpen van wat de andere persoon kan zien (level-1 VPT) als het begrijpen van hoe de andere persoon de wereld interpreteert en begrijpt (level-2 VPT).

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van visual perspective taking?

• Cognitief proces: VPT is een complex cognitief proces dat verschillende cognitieve vaardigheden vereist, zoals waarneming, geheugen, en redeneren.
• Ontwikkeling: VPT ontwikkelt zich geleidelijk in de kindertijd. Kinderen van 3-4 jaar beginnen level-1 VPT te ontwikkelen, terwijl level-2 VPT pas later, rond de leeftijd van 7-8 jaar, volledig ontwikkelt.
• Belangrijk voor sociale interactie: VPT is essentieel voor effectieve sociale interactie. Het stelt ons in staat om de gedachten, gevoelens en intenties van anderen te begrijpen, wat cruciaal is voor communicatie, samenwerking en conflictresolutie.

Waarom is visual perspective taking belangrijk?

VPT is belangrijk om verschillende redenen:

• Empathie: VPT is een belangrijke basis voor empathie, het vermogen om de gevoelens van anderen te begrijpen en te delen.
• Sociale vaardigheden: VPT draagt bij aan de ontwikkeling van verschillende sociale vaardigheden, zoals communicatie, samenwerking en conflictresolutie.
• Theorie van de geest: VPT is nauw verbonden met de ontwikkeling van de "theorie van de geest", het vermogen om te begrijpen dat andere mensen hun eigen gedachten, gevoelens en intenties hebben die van ons kunnen verschillen.

Wat is een toepassing van visual perspective taking in de praktijk?

• Onderwijs: Leerkrachten kunnen VPT-vaardigheden bij leerlingen ontwikkelen door activiteiten te gebruiken die hen aanmoedigen om vanuit verschillende perspectieven te denken, zoals rollenspellen en perspectiefwisselende oefeningen.
• Therapie: VPT-training kan worden gebruikt om de sociale vaardigheden van mensen met autismespectrumstoornis (ASS) of andere aandoeningen die sociale interactie beïnvloeden, te verbeteren.
• Design: Ontwerpers kunnen VPT-principes toepassen bij het ontwerpen van producten en omgevingen die gebruiksvriendelijker en toegankelijker zijn voor mensen met verschillende perspectieven.

Praktijkvoorbeeld

Een kind speelt met een vriendje in de zandbak. Het ene kind bouwt een zandkasteel, terwijl het andere kind een gracht graaft rond het kasteel. Het kind met het zandkasteel is van streek omdat het vriendje het kasteel gaat afbreken. Door VPT te gebruiken, kan het kind zich realiseren dat het vriendje niet van plan is om het kasteel te slopen, maar gewoon aan het spelen is. Dit begrip helpt het kind om kalm te blijven en te blijven spelen met zijn vriendje.

Kritische kanttekeningen

• Complexiteit: VPT is een complex proces dat nog niet volledig wordt begrepen. Er is nog veel onderzoek nodig om de verschillende aspecten van VPT en de factoren die de ontwikkeling ervan beïnvloeden, te begrijpen.
• Individuele verschillen: Mensen verschillen in hun VPT-vaardigheden. Sommige mensen zijn van nature beter in staat om zich in anderen te verplaatsen dan anderen.
• Culturele invloeden: VPT kan worden beïnvloed door culturele normen en waarden. In sommige culturen wordt meer nadruk gelegd op collectivisme en het begrijpen van de groep, terwijl in andere culturen meer nadruk wordt gelegd op individualisme en het begrijpen van het individu.