Tuin Beheer/Houthoff Buruma - Arrest

Tuin Beheer/Houthoff Buruma

HR 16 februari 2007, JOR 2007, 112

Casus

In deze zaak gaat het erom dat door de advocaat van Tuin Beheer geen hoger beroep binnen de beroepstermijn is aangetekend. Het is derhalve de vraag of Tuin Beheer hierdoor schade heeft geleden, en indien dit het geval is, in welke mate schade is geleden. Voor het antwoord op deze vraag moet in beginsel worden beoordeeld hoe de appelrechter had behoren te beslissen en wat de kansen waren voor Tuin Beheer in hoger beroep als dit was ingesteld.

De feiten met betrekking tot de onderliggende zaak zijn als volgt. Tuin Beheer was enig aandeelhoudster van Tuin Recreatie. Tuin Recreatie heeft sinds 1985 ‘Sporthotel Callantsoog’ geëxploiteerd. Voor de bouw en exploitatie van het hotel heeft Tuin Recreatie leningen ontvangen van Tuin Beheer en NIB. Op verzoek van NIB heeft Verheij onderzoek gedaan naar de continuïteit en haalbaarheid van het hotel.

Tuin Recreatie en NIB zijn vervolgens een betalingsregeling overeengekomen onder de voorwaarde dat Verheij voor de daaropvolgende drie maanden bestuurder van Tuin Recreatie zou worden. Dhr. Tuin die destijds bestuurder van Tuin Recreatie en Tuin Beheer was, is vanaf 1 juli 1988 als bestuurder van Tuin Recreatie ontslagen door Tuin Beheer. Verheij is per die datum als bestuurder van Tuin Recreatie benoemd. Verheij heeft op 14 september 1988 voorlopige surseance van betaling aangevraagd. Op 20 september 1988 heeft NIB de verstrekte kredieten van ruim 3 miljoen gulden aan Tuin Recreatie opgezegd. Verheij heeft vervolgens een aantal biedingen voor een derde gedaan op het hotel. Tuin Beheer vond deze biedingen niet aanvaardbaar en om te voorkomen dat Verheij deze biedingen zou accepteren heeft Tuin Beheer Verheij als bestuurder van Tuin Recreatie op 7 oktober 1988 ontslagen. Tuin Beheer werd per die datum zelf bestuurder van Tuin Recreatie. Het faillissement van Tuin Recreatie is vervolgens op 27 oktober 1988 uitgesproken. Het hotel is vervolgens verkocht aan Hiemstra voor 1,8 miljoen gulden. Verheij Horeca BV (een met Verheij verbonden vennootschap) heeft later het hotel in handen gekregen. Tuin Beheer spreekt Verheij vervolgens aan in rechte en stelt dat Verheij onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld en eist schadevergoeding. De grondslag van de vordering is dat Verheij als (interim)bestuurder van Tuin Recreatie bewust en onnodig eerst de surseance en vervolgens het faillissement heeft uitgelokt, met als bedoeling het hotel voor een zo laag mogelijke prijs in handen te krijgen.

Rechtsvraag

Heeft de aandeelhouder recht op vergoeding van de schade op grond van een onrechtmatige gedraging van de bestuurder?

Rechtsregel

De Hoge Raad herhaalt eerst de regel zoals neergelegd in het arrest Poot/ABP. Deze regel is volgens de Hoge Raad eveneens van toepassing in gevallen als het onderhavige, waarin de bestuurder van een vennootschap is tekortgeschoten in de nakoming van de uit zijn aanstelling/opdracht voortvloeiende verplichtingen tegenover die vennootschap. Ook dan heeft in beginsel alleen de vennootschap het recht om schadevergoeding van de bestuurder te vorderen en niet de aandeelhouder wegens voor hem ontstane afgeleide schade.

De gestelde norm uit het Poot/ABP arrest is niet (mede) van toepassing indien door de aandeelhouder vergoeding wordt gevorderd van schade die hij op andere wijze lijdt dan door vermindering van de waarde van zijn aandelen in de vennootschap. Het als gevolg van het faillissement onvoldaan blijven van de vordering van Tuin Beheer op Tuin Recreatie, is voor Tuin Beheer geen afgeleide schade. De enkele omstandigheid dat de vordering van Tuin Beheer op Tuin Recreatie door toedoen van Verheij waardeloos is geworden, brengt nog niet mee dat Verheij onrechtmatig heeft gehandeld tegenover Tuin Beheer. Er zal derhalve gekeken moeten worden of de door Tuin Beheer aan Verheij verweten handelswijze jegens Tuin Beheer in strijd is met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Daarbij dient tot uitgangspunt dat, indien de belangen van een derde zo nauw betrokken zijn bij de behoorlijke uitvoering van een overeenkomst dat hij schade of ander nadeel kan lijden als een contractant in die uitvoering tekortschiet, de normen van hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, kunnen meebrengen dat die contractant deze belangen dient te ontzien door zijn gedrag mede door die belangen te laten bepalen. Bij deze beoordeling dient te worden betrokken dat de (interim)bestuurder van een vennootschap en aandeelhouder(s) daarvan zich als zodanig jegens elkaar moeten gedragen naar hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd (artikel 2:8 lid 1 BW).