AKZO/ECS (Case C-62/86) - Arrest

Akzo/ECS (HvJ 03-07-1991, Zaak C-62/86)

Zeer aanzienlijke marktaandelen, uitzonderingsomstandigheden daargelaten, leveren op zichzelf reeds het bewijs van een machtspositie. Dit is het geval bij een marktaandeel van (meer dan) 50%. De bewijslast van het bestaan van een machtspositie wordt dus omgekeerd.

Artikel 102 VWEU verbiedt een onderneming met een machtspositie een concurrent uit te schakelen, en dus haar positie te versterken, met behulp van ‘andere middelen dan die welke berusten op een mededinging op basis van kwaliteit’. Niet elke prijsconcurrentie kan dan ook als rechtmatig worden beschouwd.

Prijzen die beneden de gemiddelde variabele kosten (dat wil zeggen de kosten die variëren naargelang van de geproduceerde hoeveelheden) liggen en waarmee een onderneming met een machtspositie een concurrent tracht uit te schakelen, moeten worden geacht misbruik op te leveren. Een onderneming met een machtspositie heeft er namelijk slechts belang bij dergelijke prijzen te hanteren, indien zij haar concurrenten wil uitschakelen om vervolgens haar prijzen te kunnen verhogen door te profiteren van haar monopolistische positie, omdat elke verkoop voor haar verlies oplevert, te weten haar totale vaste kosten – dat wil zeggen: de kosten die constant blijven ongeacht de geproduceerde hoeveelheden – en ten minste een gedeelte van de variabele kosten van de geproduceerde eenheid.

Bovendien moeten prijzen die beneden de gemiddelde totale kosten – dat wil zeggen: de vaste plus de variabele kosten – maar boven de gemiddelde variabele kosten liggen, als onrechtmatig worden beschouwd, wanneer zij zijn vastgesteld in het kader van een plan dat ten doel heeft een concurrent uit te schakelen. Deze prijzen kunnen namelijk ondernemingen van de markt verdrijven, die misschien even efficiënt zijn als de onderneming met de machtspositie, maar die wegens hun geringere financiële armslag niet in staat zijn de hun aangedane concurrentie het hoofd te bieden.