Deense flessen (Case 302/86) - Arrest

Deense flessen (HvJ 20-09-1988, Case 302/86)

In Denemarken is in 1981 een regeling van kracht geworden op grond waarvan bier en frisdranken alleen op de markt mogen worden gebracht in verpakkingen die hergebruikt kunnen worden.

De verpakkingen moeten hiertoe worden goedgekeurd door het nationaal bureau voor milieubescherming. In 1984 is de regeling zo gewijzigd dat ook niet goedgekeurde verpakkingen mogen worden gebruikt als het gaat om in het buitenland normaal gebruikte verpakkingen waarmee een buitenlandse producent de Deense markt wil verkennen. Voorwaarde is wel dat deze een hergebruiksysteem opzet en een normaal statiegeld heft. De Commissie stelt echter dat de Deense regeling inbreuk maakt op het vrije verkeer van goederen. Het instandhouden van een effectief inzamelingssysteem van statiegeldflessen voor buitenlandse producten is wegens de door de afstand tot de Deense markt veroorzaakte extra logistieke kosten extra nadelig voor buitenlandse producenten die hierdoor moeilijk de Deense markt kunnen betreden. De Commissie spant een procedure aan bij het HvJEG.

Rechtsvragen

Is de Deense regeling een maatregel van gelijke werking en zo ja, kan de regeling gerechtvaardigd worden uit het oogpunt van milieubescherming? Wat is de rol van het evenredigheidsbeginsel?

HvJEG

Van de verplichting tot het gebruik van statiegeldverpakkingen, oordeelt het Hof dat geen minder belemmerend alternatief voorhanden was dat het milieu beschermingsbelang even effectief kon behartigen en dat dus was voldaan aan het noodzakelijkheidvereiste. Echter m.b.t. de eis dat uitsluitend goedgekeurde statiegeldverpakkingen mochten worden gebruikt, gaat het Hof een strengere toets uitvoeren. Het Hof oordeelt dat de eis van het gebruik maken van goedgekeurde verpakkingen weliswaar onmiskenbaar het milieu zeer goed zou kunnen beschermen, maar dat gelet op de effecten op het goederenverkeer met een minder milieu beschermende maatregel zou moeten worden volstaan. Het Hof kijkt niet alleen of er sprake is van een minder ingrijpend instrument, maar weegt tegen elkaar af de belangen van milieubescherming tegen de belangen van het vrije verkeer van goederen en eist dat deze belangen in een redelijke verhouding tot elkaar staan. En nu dat m.b.t. de eis van goedgekeurde verpakkingen niet het geval was, oordeelt het Hof deze maatregel in strijd met het evenredigheidsbeginsel.