Kleuterschool Babbel - Arrest

HR 6 april 1979, NJ 1980, 34 (Kleuterschool Babbel)

Relevante artikelen

6:162, 170, 172 BW

Onderwerp

Onrechtmatige overheidsdaad

Casus

Stichting laat kleuterschool bouwen en verhuurt deze vervolgens aan de gemeente Zwolle. Van kleuterschool Babbel stort na verloop van tijd het dak in en de gemeente legt de schuld daarvan bij de aannemer, Reuvers die de school gebouwd heeft. De wethouder en een aantal ambtenaren verklaren de aannemer schuldig en er worden persberichten uitgegeven.

Op basis van art. 1401 BW initieert de aannemer een procedure tegen de gemeente voor het in diskrediet brengen van zijn naam waardoor er door de aannemer schade wordt geleden. Als basis hiervoor geeft de aannemer een vrijspraak van een Arbitragehof waar de aannemer werd vrijgesproken van fouten in de constructie.

Rechtsvraag

Is de gemeente aansprakelijk voor de uitlatingen van de wethouder?

Rechtbank en Hof

Wijzen de vordering van Reuvers af.

Hoge Raad

Voor de vraag of een gemeente voor de gedragingen van een wethouder kan worden aangesproken is beslissend of de wethouder in de gemeentewet als orgaan van de gemeente wordt erkend. Dan kunnen de gedraging van een wethouder een onrechtmatige daad van de gemeente opleveren. Dit is het geval indien de wethouder in het doen van zijn uitlatingen in zijn hoedanigheid als wethouder van een bepaald ambt optreedt.

De aansprakelijkheid van de gemeente hangt af van haar onderzoeksplicht naar de oorzaak. Alvorens de gemeente uitlatingen kan doen zal zij naarmate die uitlatingen grotere gevolgen hebben voor een derde een grotere en verder gaande onderzoeksplicht hebben.

Door niet goed te onderzoeken kan het bij een disproportioneel nadeel voor de derde een onrechtmatige daad opleveren. Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het Hof.

Leerstuk

Onrechtmatige daad van rechtspersonen

De Hoge Raad breekt dat rechtspersonen alleen door gedragingen van organen zelf onrechtmatig kunnen handelen. De rechtspersoon is dus aansprakelijk voor eigen daad indien iemand ter vervulling van de door de rechtspersoon opgedragen taak tegenover derden onrechtmatig handelt.

Openbaarheid van bestuur en onrechtmatige daad

Ook al was de gemeente tot het oordeel gekomen dat de instorting van het dak van de school aan een fout van de aannemer te wijten was, dan nog had zij zolang de schuld van de aannemer niet door arbiters was vastgesteld, in haar voorlichting tot derden de nodige terughoudendheid in acht moeten nemen.

Nieuwe feiten bij pleidooi

Onjuist is de rechtsopvatting dat er bij pleidooi geen nieuwe feiten te berde mogen worden gebracht. Wel dient het beginsel van de goede procesorde in de gaten gehouden te worden.