Faanse Veehouderijmaatschap - Arrest

Faanse Veehouderijmaatschap (HR 09-04-2010, ECLI:NL:HR:2010:BL1127)

Casus

De eiseres tot cassatie heeft samen met haar zoon, de verweerder in cassatie, in maatschapsverband een veehouderij geëxploiteerd. De maatschap is door opzegging door de verweerder per 1 mei 1992 ontbonden. Partijen kunnen het niet eens worden over de (financiële) afwikkeling. In de procedure die volgt gaat het dus om de geschilpunten over de afwikkeling van de maatschap.

In cassatie gaat het nog slechts om de landerijen die de eiseres in 1983 in eigendom heeft verworven en die zij na de ontbinding van de maatschap aan een derde in eigendom heeft overgedragen. Daarbij is aan de orde of de eiseres de economische eigendom van deze landerijen in de maatschap heeft ingebracht, en zo ja, welke datum dan in het kader van de financiële afwikkeling (de verdeling van de maatschap) als peildatum voor de waardering van deze landerijen geldt. Het hof heeft geoordeeld dat het (in beginsel) gaat om de waarde op de datum van vereffening (doch dat in casu de door eiseres gerealiseerde verkoopprijs als uitgangspunt kan worden genomen).

Het principale cassatiemiddel betoogt dat het gaat om de waarde op de datum van ontbinding, in welk verband ook wordt geklaagd dat het hof de grenzen van de rechtsstrijd te buiten is gegaan. Het middel richt zich ook tegen het oordeel van het hof dat de economische eigendom van de landerijen in de maatschap is ingebracht, in welk verband het middel opkomt tegen 's hofs oordeel omtrent de bewijslast (bewijslastomkering) en voorts klaagt dat de eiseres niet in de gelegenheid is gesteld tegenbewijs te leveren.

Het incidentele middel komt op tegen 's hofs oordeel dat de zoon geen voor vergoeding in aanmerking komende schade lijdt doordat de landerijen vóór de vereffening zijn verkocht

Hoge Raad

De Hoge Raad moet zich buigen over de vraag of het eigendom van de landerijen zijn gaan toebehoren aan de maatschap? En moet bij vereffening de eventuele waardevermindering of vermeerdering van de landerijen in overeenstemming met de in de maatschapovereenkomst afgesproken verdeling van winst of verlies tussen de voormalige maten worden verreken?

In geval van inbreng van de economische eigendom van een goed in de maatschap op de voet dat niet slechts het gebruik is ingebracht maar dat het inbrengen aldus is geschied dat het goed eigendom van de inbrenger is gebleven doch de waarde daarvan tot het bedrijfsvermogen van de maatschap is gaan behoren, zodat de waardevermeerdering of de waardevermindering daarvan voor rekening van de maatschap komt, moet (indien partijen niet anders zijn overeengekomen) in het licht van de wettelijke regeling van de maatschap worden aangenomen dat de inbreng is geschied voor de periode gedurende welke het doel van de maatschap (het behalen van voordeel; art. 7A:1655 BW) wordt nagestreefd, derhalve tot de ontbinding van de maatschap. Door de inbreng van de economische eigendom van het goed gaat dit goed niet toebehoren aan de maten gezamenlijk. Het valt dus niet in een gemeenschap zoals bedoeld in art. 3:166 BW. Wel zal in het kader van de vereffening de eventuele waardevermeerdering of –vermindering tussen de voormalige maten moeten worden verrekend in overeenstemming met hetgeen zij zijn overeengekomen ten aanzien van de verdeling van door de maatschap behaalde winst of geleden verlies.

De Hoge Raad zegt van niet en verwerpt het beroep tegen het arrest van het hof. De Hoge Raad verklaart de eiseres niet-ontvankelijk.

Conclusie

Bij de ontbinding van een maatschap moet deze worden vereffend. Wanneer eindigt dan de inbreng van de economische eigendom? Dat is bij ontbinding of bij de vereffening. De Hoge Raad heeft i.c. uitgemaakt dat de economische inbreng eindigt bij ontbinding van de maatschap.