Aantekeningen Trauma en OCS - Psychopathologie aan de UU (2023-2024)

Hoorcollege 5

Trauma en OCD

• Vroeger viel trauma en OCD onder angststoornissen bij de DSM-4. Nu hebben we de DSM-V
• Bij OCD heb je angst voor de gedachten. Bij PTSS is er angst voor de herinneringen
• Maar er is ook walging, schaamte en schuldgevoelens bij PTSS en OCD. Hierdoor zijn ze echt anders dan angststoornissen
• Bij angst werk je vooral met exposure. Bij walging is is exposure niet meer effectief

OCS en OCD zijn hetzelfde. OCS staat voor Obsessieve Compulsieve Stoornis en OCD staat voor Obsessive Compulsory Disorder. Bij OCD heb je intrusies / obessies. In de vorm van beelden soms. Die leiden tot angst en spanning. Mensen hebben ideeën hoe de angst en spanning omlaag te krijgen. Dat zijn dwanghandelingen. De dwanghandelingen zorgen ervoor dat de angst niet uitdooft.

Intrusies bij OCS:

• Je gaat in je hoofd constant bewijs zoekt dat het niet zo is. Intrusie → dat is niet waar, want ik heb dit zo en zo gedaan.
• Dan komt er weer een pop-up: ja maar het kan toch zijn dat er pus onder de pleister zit.
• Iedereen heeft wel eens dwanggedachten.
• Mevrouw heeft angst met trap afrennen om trein te halen om te vallen. Maar ze blijft het rennen gewoon doen. Ze doet geen moeite om hem te onderdrukken.

Verschil OCD en angststoornis met uit de hand gelopen veiligheidsgedrag:

• Dwanghandelingen zijn een vorm van veiligheidsgedrag
• OCD is het dwangmatige karakter.
• Bij OCD heb je een obsessie waarop een compulsie volgt
• Angststoornis is mensen vermijden helemaal de activiteit of ze doorstaan het gewoon. OCD is dus het ritueel dat er bij komt kijken
• OCD gaat vaak samen met andere stoornissen. Dwang maakt het leven klein: men blijft thuis.
• Dingen moeten goed gesorteerd zijn voordat er begonnen kan worden aan het werk → kan moeilijkheden opleveren met werk.

Verschil autisme en OCD: Rituelen bij autisme gaan niet over het voorkomen van angst. De insteek is dus anders.

Herhaaldelijk controleren zorgt er juist voor dat je het minder goed weet. Dat is nog beter terug te zien bij de klinische OCD-patiënten.

Behandeling OCD

• Behandeling van dwang is CGT. Exposure en responspreventie (ERP).
• Responspreventie is het voorkomen van de dwanghandelingen die je rust geven. 
• Exposure: het opzoeken van de situatie, dus je handen op de grond doen.
• Maar het college gaat nog even door, dus dat is de responspreventie. Je kan nog niet je handen wassen.
• Door de compulsies zie je niet meer of je angst reëel is. Compulsies worden sterk bekrachtigd omdat ze die spanning weghalen.
• Die exposure moet je heel vaak doen.
• We gaan de CS -> US relatie onderzoeken.
• De als…dan formulering ga je onderzoeken.
• Exposure = inhibitoir leren.

Als ik de grond aanraak, word ik ziek en ga ik dood. Dat is vaak de intrusie. Maar deze intrusie moet ontkracht worden door exposure gedrag. Je moet echt doelen stellen met de patiënt.

PTSS

• PTSSvalt nu onder psychotrauma & stressorgerelateerde stoornissen.
• Klein deel van de mensen ontwikkelt PTSS na een trauma.
• Puntje 1 kan ook gaan over dat je het bij een ander ziet gebeuren.
• Negatieve cognities is een symptoomclusters.
• De cognities dat mensen deugen en dat de wereld een veilige plek is, die gaan weg.
• Prikkelbaarheid is ook een symptoomcluster. Concentreren of een boek lezen lukt niet meer. Mensen zijn hyperwaakzaam. Liever niet met de rug naar de deur.

Emotionele verwaarlozing hoort niet bij het A criterium, want aan de ene kant heb je de vraag: wat is nou een ingrijpende gebeurtenis? Op het moment van verwaarlozing en continu negatieve sfeer, vaak heb je daar minder B-criterium symptomen zoals intrusies en herbelevingen. Daarom hoort emotioneel misbruik & verwaarlozing niet helemaal bij PTSS. Alle behandelingen van PTSS zijn namelijk gefocused op B-criteria. Fysieke behandeling valt wel onder het A-criterium. Ook seksueel geweld.

Comorbiditeit

• Lage BMI zorgt ervoor dat je minder voelt en dat je toch een soort controle hebt.
• Mensen raken verslaafd aan alcohol.

Extra kenmerken PTSS

• Als iemand iets naars mee heeft gemaakt, wil je dat diegene erover durft te praten.
• De negatieve cognities kunnen heel sterk zijn, dat mensen denken dat het hun schuld was.
• Slaapproblemen zijn vaak zeer ernstig bij mensen met PTSS. Voorwaarde voor behandeling is dat mensen hebben gegeten, omdat het super veel energie kost
• Meemaken van een traumatische ervaring is niet gelijk PTSS
• Mannen en vrouwen maken relatief hetzelfde aantal trauma mee. Mannen ontwikkelen relatief minder PTSS dan vrouwen
• Na seksueel grensoverschrijdend gedrag zit vaak 6-8 weken tot iemand iets vertelt aan een ander over de gebeurtenis.

Risicofactoren

• Eerder een traumatische ervaring meegemaakt? Dat is een relatieve voorspeller van nare gebeurtenissen
• Meest geziene reactie op trauma is verlammen. ‘’Had ik maar teruggevochten’’ is dan vaak een schuldgevoel na trauma
• Soms zo naar dat er dissociatie plaatsvindt. Daar heb je veel mee te maken in de behandelkamer

Complexe PTSS

• In Nederland heb je geen complexe PTSS
• Klachtendeel is niet bepalend, maar het traumatische verleden bepaalt de indicatie voor een cPTSS of een gewone PTSS
• Naast de klassieke symptomen, ervaren mensen ook problemen met zelfregulatie, interpersoonlijke relaties, de hechting en het zelfbeeld. Vaak na langdurig seksueel misbruik in de kindertijd