Intelligentie en intelligentietests - samenvatting van een gedeelte van hoofdstuk 6 van Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg van Kessels en Luteijn

Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg
Kessels, R & Luteijn, F (2018)
Hoofdstuk 6 (gedeeltelijk)
Intelligentie en intelligentietests

Het IQ als absoluut getal

Het is beter om IQ’s globaal te omschrijven.
Hieraan gerelateerd is het feit dat intelligentietests met name in de uiteinden van de scoreverdeling onbetrouwbaar worden, meestal als gevolg van het feit dat de normgroep de prestatie van slechts weinig individuen binnen deze uiteinden valt.

En probleem bij het indelen van individuen in een classificatiesysteem is de manier waarop de testscore tot stand komt.
Een IQ-waarde moet altijd met het bijbehorende betrouwbaarheidsinterval vermeld worden.
Het gebruik van verschillende intelligentietests kan tot verschillende IQ-scores en verschillende benoemingen leiden.

Flynn-effect: scores op een intelligentietest nemen bij de doorsnee bevolking iedere tien jaar met ongeveer vijf punten toe.
Als gevolg hiervan is dat de normgegevens snel verouderen.

Er treden ook IQ veranderingen op gedurende iemands levensloop.
Het IQ neemt toe vanaf de adolescentie tot het veertigste levensjaar, waarna het afneemt.
Bij ouderen vertoond het een grote daling.
Dit geld niet voor gekristalliseerde intelligentie.
Dit is wel lastig te bepalen door het Flynn-effect.

Intelligentie en opleidingsniveau

Een aandachtspunt is wat het doel is bij het meten van iemands intellectueel functioneren.
IQ is een goede voorspeller van schoolsucces en leervaardigheid.
Meestal niet heel handig voor het voorspellen van succes in een bepaald beroep.

Neuropsychologische stoornissen

Intelligentietests kunnen gebruikt worden om het intellectueel niveau in kaart te brengen wanneer hier een specifieke achteruitgang in vermoed wordt.
Ook handig om specifieke cognitieve vaardigheden in kaart te brengen.

Bij het gebruik van intelligentietests in neuropsychologische vraagstellingen kunnen drie niveaus onderscheiden worden

• De testprestatie zelf
  Het actuele niveau
  Dit wordt gekoppeld aan de achtergrond van de patiënt
• De invertarisatie van stoornissen
  Hier worden intelligentietests ingezet als neuropsychologische testbatterij
• Verklaringen voor afwijkende prestaties op IQ-tests in termen van lokalisatie van de hersenbeschadiging

Profielanalyses

Binnen de klinische praktijk wordt naast e bepaling van het algemene IQ vaak gebruik gemaakt van profielanalyses en discrepantiescores.