Hoorcollege 4 Psychologie als Wetenschap 23 UU

Hoorcollege 4

• Mens (persoonlijke biases): staan ons als mens/psycholoog/onderzoeker in de weg om objectief waar te nemen
• Methode (bias in tests en methode): hebben invloed op de middelen waarmee we iets objectief willen meten
• Systeem (systematische biases) beïnvloeden de invloed van het wetenschapssysteem

• Confirmation bias: je gaat op zoek naar feiten en bewijs die bevestigen waar jij gelooft. Hierbij negeer je dus informatie die hier niet bij past
• Hindsight bias: achteraf schat je de kans groter in dan voorheen. Bvb ik denk dat Tina Turner live goed is en achteraf concert zeggen ja ik wist zeker dat ze live goed is.
• Bias blind spot: je denkt dat jezelf minder vatbaar bent voor persoonlijke biases dan anderen
• Halo/horn effect
• Overconfidence
• Representativiteits
• Attributie
• Availibility

• Zijn mentale shortcuts bij probleemoplossen
• Helpt met het vormen van een coherentie werkelijkheid die cognitief minder belastend is
• Is een snel beslissysteem en dus handig als er gevaar dreigt, maar wel slecht in kansen

• (on)bewust belang van de onderzoeker: ondersteuning voor zijn/haar theorie, gepubliceerd willen worden etc
• Selectiebias: slechts een deel van de populatie wordt omvat
• Bij het operationalisatieproces kan het ook fout gaan

• Peformance tests: prestatietaken, aptiude tests, reactietijden
• Typical response tests: vragenlijsten naar kenmerken, symptomen of attitudes
• Systematische observaties
• Kwalitatieve interviews
• Fysiologische maten

• Rorschach vlekkentest: inktvlekken worden getoond en gevraagd om te beschrijven wat er wordt gezien, hierbij owrdt gelet op inhoud, plaats en vorm determinanten
• Vragenlijsten: bvb de MMPI-2 of de PID-5 voor stoornissen
• Systematische observaties: bb middels video-opnamen in verschillende sociale situaties
• Op basis van online gedrag (Big Data)

• Gebaseerd op een theorie
• Meet wat je wilt meten (validiteit)
• Meet wat het zegt te meten
• Resultaten moet niet afhankelijk zijn van toeval, moment of situatie (betrouwbaar)
• Test moet uitvoerbaar zijn binnen de gegeven context en populatie (generalisatie)

• Vertekening die de validiteit van een testuitslag bedreigt
• Vertekening die een groep met bepaalde kenmerken systematisch onder- of overschat ten opzichte van een andere groep
• Systematische vertekening van de uitslag door iets in de afname van de test. Bij testsetting komt veel kijken (verwachting geteste/testafnemer, interactie, randvoorwaarden, testinhoud, testomschrijving, interpretatie van antwoorden)
• Methode bias: bvb te weinig licht in de ruimte als zicht van belang is bij de testafname
• (cultural) test bias: bvb mensen uit een bepaalde cultuur kennen de afbeelding niet en kunnen deze dan ook niet omschrijven

• Test zonder bias in de inhoud
• Gelijke testomstandigheden voor alle groepen
• Gelijke mogelijkheid tot leren voor alle groepen
• Gelijke testuitkomsten voor alle groepen

• Check op de inhoud (items) en procedures van de tests
• Specificeer, standaardiseer de testafname en maak deze toepasbaar op alle groepen
• Doe psychometrische onderzoek naar verschillende doelgroepen (testtheorie)