Hoorcollege 12 Psychopathologie 23 Universiteit Utrecht

Hoorcollege 12: 

• Prevalentie 1-1.7%
• Diagnose wordt vaak gemist

• Tussen eerste aanvang klachten en diagnose zit gemiddeld 6-10 jaar
• Er is veel overlap met andere stoornissen
• Juiste diagnostiek is belangrijk omdat de farmacotherapeutische behandeling (met name stemmingsstabilisatoren) afwijkt van die van unipolaire depressie, ADHD en Borderline. In veel gevallen leidt foutief behandelen (unipolaire depressie, ADHD, borderline ipv bipolaire middels antidepressiva en stimulantia) contradictie en kan het de stoornis verergeren. 
• Er is nog geen evidentie dat de bipolaire stoornis uitsluitend met psychotherapie behandeld zou kunnen worden
• Lithium is eerste keus behandeling

• sombere stemming duidelijk verminderde) interesse of plezier in alles of bijna alle activiteiten
• Significant gewichtsverlies of gewichtstoename
• Insomnia of hypersomnia bijna elke dag
• Psychomotorische agitatie of vertraging
• Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag
• Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens (die het karakter van een waan kunnen hebben) bijna elke dag g(niet alleen zelfverwijt of schuldgevoel over het ziek zijn)
• Verminderd vermogen tot nadenken of concentreren, of besluiteloosheid
• Recidiverende gedachten aan de dood

• Geïrriteerde gemoedstoestand
• Meer spraakzaam
• Snelle overvolle gedachten
• Verhoogde doelgerichte activiteit
• Psychomotorische agitatie
• Hypo Manische symptomen
• Rusteloosheid

• Opgeblazen gevoel van eigenwaarde/grootheidsideeën: meer zelfvertrouwen wordt aangegeven. Dit is terug te zien in 
  • uiterlijk: make-up, kleding
  • gedrag: sociale souplesse, alles aanpakken
  • denken: plannen, ideeën, wanen
• Afgenomen behoefte aan slaap: Soms wordt er dagenlang niet geslapen. Het mindere slapen verergert vaak de manie
  • aanzienlijk minder slapen zonder vermoeid te raken
  • en/of meer energie hebben,
  • en/of met afwijkende nachtelijke activiteiten. 
• Spraakbehoefte: 
  • opvallend versnelde spraak
  • opvallend veel meer praten
  • moeilijk te onderbreken: onderbreken leidt vaak tot irritatie
  • moeilijk te volgen
• Gedachtevlucht of de subjectieve beleving dat de gedachten jagen: 
  • heel druk in hoofd zijn met plannen, ideeën, beelden 
  • constant liedjes in het hoofd hebben 
  • Gevoel de eigen gedachten iets meer te kunnen volgen
  • Knetterend of tintelend gevoel in de hersenen
  • Gevoel gek te worden
• Verhoogde afleidbaarheid: De aandacht wordt te makkelijk getrokken door onbelangrijke of niet ter zake doende prikkels
• Toename doelgerichte activiteit: werken, uitgaan, sociale contacten, seksuele activiteit, extreem sporten

• overmatig bezig houden met aangename activiteiten met grote kans op negatieve gevolgen. Dit komt door verminderde remming 
  • Koopdrag
  • Onbezonnen seksuele activiteiten
  • Onbezonnen zakelijke investeringen
  • Middelengebruik
  • Hard rijden

• De tijd criteria voor verhoogde prikkelbare stemming is bij manie 7 dagen en bij hypomanie 4 dagen. 
• Onder hypomanie valt ook mogelijke psychotische verschijnselen en beperking in werk, sociale relaties e.d (wellicht intramurale opname noodzakelijk) en bij manie niet

• Familiaire belasting
• Depressie
• Niet herkende manie
• Postpartum psychose/depressie