Honden Peter - Arrest

Honden Peter (HR 12-12-2000, NJ 2002, 516)

Onderwerp

Medeplichtigheid aan doodslag.

Casus

Het slachtoffer was drie maanden voor zijn dood met verdachte bij de medeverdachte in huis komen wonen. In die periode werd het slachtoffer door met name de verdachte stelselmatig en bijzonder grof mishandeld, vernederd en financieel misbruikt. Verdachte heeft het slachtoffer meermalen op beestachtige wijze (o.a. met een stuk van een trapleuning) mishandeld. Dit was dusdanig dat deze uiteindelijk niet meer kon lopen en incontinent werd. Ondanks dat het slachtoffer dringend medische verzorging nodig had heeft de verdachte nagelaten om datgene te doen wat van ieder weldenkend mens in die omstandigheden mag worden verwacht, namelijk het inroepen van hulp. In plaats daarvan heeft de verdachte het slachtoffer aan zijn lot overgelaten. Zodoende heeft de verdachte een klimaat gecreëerd waarin het slachtoffer langzaam maar zeker de dood in is gedreven. Uiteindelijk heeft medeverdachte L. zo hard en langdurig in het gezicht en tegen het hoofd van het al zwaargewonde en weerloze slachtoffer geschopt en geslagen, dat deze daaraan is overleden. De verdachte is tegen dit laatste, voor het slachtoffer fatale geweld niet of niet noemenswaard opgetreden, maar heeft min of meer toegekeken hoe het slachtoffer werd doodgeschopt.

Rechtbank en Gerechtshof

Het Gerechtshof in Arnhem heeft op 3 juni 1999 de zaak in hoger beroep in behandeling genomen.
Het Hof heeft de verdachte veroordeeld voor het medeplichtigheid aan doodslag, zware mishandeling en mishandeling, meermalen gepleegd. Bij elkaar is de verdachte veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf. Daarnaast heeft het Hof de vorderingen van de benadeelde partijen toegewezen en aan de verdachte een betalingsverplichting opgelegd.

Hoge Raad

De verdachte is in beroep gegaan. Het cassatiemiddel dat zijn raadsman heeft aangewend, is dat uit de aanwezige bewijsmiddelen niet valt af te leiden dat de verdachte willens en wetens heeft aangestuurd op de dood van het slachtoffer. Vereist is volgens de raadsman een dubbele opzet die een medeplichtige moet hebben; het opzet moet zijn gericht op het feit van de hulpverlening én op het misdrijf dat hij ondersteunt. Uit de bewijsmiddelen kan niet worden afgeleid dat de verdachte opzet heeft gehad op de hulpverlening dan wel op het misdrijf dat hij zou hebben ondersteund (de doodslag van het slachtoffer door L.) De raadsman geeft namelijk aan dat het feit dat de verdachte heeft toegelaten dat L. meerdere malen het slachtoffer in het gezicht en/of tegen diens hoofd schopte terwijl hij wist dat het slachtoffer reeds zwaar gewond was, kan geen bewezenverklaring van medeplichtigheid opleveren. Nalatigheid kan verder volgens de raadsman alleen gepleegd worden door iemand die ten aanzien van het slachtoffer een bijzondere zorgplicht had.
Deze "hoedanigheid" zal bewezen moeten worden, wat bij verdachte niet het geval is.
De Hoge Raad geeft aan dat het verweer, dat de verdachte geen bijzondere hoedanigheid met bijbehorende zorgplicht had, niet correct is. De verdachte wist namelijk dat het slachtoffer volstrekt weerloos was. Het Hof heeft zelfs vastgesteld dat die weerloosheid door de verdachte was veroorzaakt. Hierdoor heeft het Hof geoordeeld dat daardoor op de verdachte de rechtsplicht was komen te rusten om het slachtoffer te beschermen tegen het door de medeverdachte gepleegde geweld. De Hoge Raad is het hier mee eens en de klacht faalt dus. Het middel houdt ook in dat uit de bewijsmiddelen het hier vereiste opzet niet kan worden afgeleid. Ook deze klacht slaagt niet.

Conclusie

Het middel kan niet tot cassatie leiden. De Hoge Raad acht ook geen grond aanwezig waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou moeten worden vernietigd. Hierdoor wordt het beroep verworpen.