Moratorium, ook wel psycho-sociaal moratorium genoemd, is een term uit de identiteitsontwikkelingstheorie van Erik Erikson. Het beschrijft een fase in de adolescentie waarin jongeren bewust de exploratie van identiteitsopties uitstellen. Dit betekent dat ze actief tijd nemen om verschillende rollen, waarden en levensstijlen te verkennen zonder zich vast te leggen op een definitieve identiteit.

In Eriksons model doorlopen adolescenten acht stadia in hun psychologische ontwikkeling. In de identiteitscrisis (fase 5) worstelen jongeren met de vraag wie ze zijn en wat ze willen met hun leven. Moratorium kenmerkt zich door een actieve uitstel van deze crisis. Jongeren stellen het nemen van definitieve keuzes uit om meer te leren over zichzelf en de wereld om hen heen.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van moratorium?

• Exploratie: Moratorium-adolescenten experimenteren actief met verschillende rollen, waarden en levensstijlen. Ze proberen verschillende mogelijkheden uit om te zien wat bij hen past.
• Reflectie: Ze reflecteren op hun ervaringen en proberen te begrijpen wat deze betekenen voor hun identiteit.
• Onzekerheid: Ze kunnen zich onzeker voelen over hun toekomst en wie ze zijn, maar dit ervaren ze als een normaal onderdeel van het ontwikkelingsproces.
• Uitstel van beslissingen: Ze nemen geen overhaaste beslissingen over hun carrière, studie of relaties. Ze nemen de tijd om alle opties te overwegen.

Waarom is moratorium belangrijk?

Moratorium is een belangrijke fase in de identiteitsontwikkeling van adolescenten. Het biedt hen de kans om:

• Zichzelf beter te leren kennen: Door te experimenteren met verschillende rollen en waarden, komen ze erachter wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden.
• Bewustere keuzes te maken: Door de tijd te nemen om alle opties te overwegen, kunnen ze later in hun leven weloverwogen keuzes maken over hun toekomst.
• Zichzelf te ontwikkelen als individu: In deze fase leren ze om onafhankelijk te denken en hun eigen keuzes te maken.

Wat is de toepassing van moratorium in de praktijk?

Moratorium is een concept dat vooral wordt gebruikt in de ontwikkelingspsychologie en pedagogie.

• Ontwikkelingspsychologie: Onderzoekers in de ontwikkelingspsychologie bestuderen moratorium om te begrijpen hoe deze fase zich verhoudt tot andere aspecten van de identiteitsontwikkeling.
• Pedagogie: Pedagogische professionals kunnen kennis over moratorium gebruiken om adolescenten te ondersteunen in hun exploratie van identiteit. Ze kunnen hen helpen om te reflecteren op hun ervaringen en om bewuste keuzes te maken over hun toekomst.

Praktijkvoorbeeld

Een student besluit om na het afronden van zijn middelbare school een jaar te gaan reizen voordat hij gaat studeren. Hij wil verschillende culturen ervaren en verschillende talen leren kennen. In dit voorbeeld is er sprake van moratorium, omdat de student bewust kiest om zijn studie uit te stellen om meer te leren over de wereld en over zichzelf.

Kritische kanttekeningen

Het is belangrijk om te onthouden dat moratorium een complex concept is en dat er niet één verklaring is voor waarom het gebeurt.

• Invloed van diverse factoren: Sommige adolescenten zijn meer geneigd om een moratorium te ervaren dan anderen vanwege factoren zoals hun persoonlijkheid, hun opvoeding en hun sociale omgeving.
• Niet altijd mogelijk: Voor sommige adolescenten is het niet mogelijk om een moratorium te ervaren vanwege sociale of economische druk. Ze moeten misschien op jonge leeftijd al keuzes maken over hun toekomst.
• Te lang uitstellen: Als adolescenten te lang wachten met het nemen van definitieve keuzes, kunnen ze later in hun leven last krijgen van onzekerheid en angst.