Popmuziek en popcultuur: uitgelichte samenvattingen

Deze samenvatting is gebaseerd op Music listening in Adolescence van Ter Bogt, T., Soitos, S., & Delsing, M. (2011).

Mensen zijn gekarakteriseerd door hun grote hersenen die auditieve-informatie kunnen herkennen en verwerken. Onze capaciteit om muziek te produceren en te beluisteren en taal te gebruiken is uniek aan de mens. Volgens evolutionaire onderzoekers is het voordeel hiervan dat het een medium is waardoor mensen met elkaar kunnen communiceren en hierdoor gedrag kunnen nadoen en gedrag af kunnen stemmen op personen. Dit is erg belangrijk aangezien mensen samen moeten werken om te kunnen overleven. De functie van muziek is echter minder duidelijk. Uit onderzoek blijkt ook dat de hersenen de componenten van spraak en muziek verschillend verwerken. Bepaalde hersendelen zouden dus gespecialiseerd zijn in de verwerking van muziek.

Ondanks dat er meerdere soorten muziek zijn, bestaat er ook universele muziek waarop onze hersenen reageren. Muziek bestaat uit een aantal tonen die samengevoegd kunnen worden tot een harmonie. Verder is muziek gekarakteriseerd door groeperingen en herhalingen van tonen, het tempo en ritmische patronen.

Het verwerken van muziek bevat het toepassen van twee hersenmodules: die voor de tonale en temporele dimensies van muziek. De primaire auditieve cortex, liggend op de rechter temporele kwab, is van belang bij het verwerken van auditieve informatie. Maar ook andere hersendelen spelen een rol bij de verwerking van muziek. Onze muzikale capaciteit is afhankelijk van de activatie van een heel netwerk van regio’s in zowel de rechter- als linkerhelft van de hersenen. Sommige van deze netwerken zijn exclusief gericht op het waarnemen van muziek. Andere zijn ook gericht op het verwerken van andere typen van auditieve informatie of spraak.

De eerste vocalisatie van de mens kan via twee verschillende routes ontwikkeld zijn, met taal als een efficiënte manier van het communiceren van relevante informatie, en muziek als een manier van het communiceren van emotie. Verder zorgt muziek ook voor bonding tussen mensen.

Geoffrey Miller dacht dat zingen en dansen gezien kunnen worden als een indicator van gezondheid. Muzikanten moeten optreden voor een publiek, wat extraversie, controle over zenuwen en zelfvertrouwen vereist. Ook hebben ze vaak goede motorische controle, creativiteit en zijn ze flexibel en intelligent. Dit zou muzikanten aantrekkelijk maken om mee te paren. Bij mensen is muzikaal zijn zowel bij mannen als vrouwen aantrekkelijk, terwijl het in de dierenwereld vooral de mannen zijn die vrouwen versieren met geluiden. Wel blijkt dat mannen veel vaker muziek maken dan vrouwen.

Naast dat muziek mensen aantrekkelijk maakt voor het andere geslacht, heeft muziek ook voordelen voor het individu zelf. Het leren muziek spelen (alleen of met anderen) vraagt vaardigheden zoals de aandacht erbij houden, integratie van auditieve, visuele en kinetische input etc. Door muziek spelen leert het individu dus vaardigheden die adaptief zijn.

Het maken van muziek en het luisteren van muziek kan zorgen voor afgifte van het hormoon oxytocine, waardoor gevoelens van welzijn, vertrouwen en bonding opgeroepen worden.

Muziek bij adolescenten

In geïndustrialiseerde landen is het door technische innovaties steeds makkelijker geworden om muziek te luisteren. Hoeveel adolescenten muziek luisteren is moeilijk te schatten, aangezien het vaak een achtergrond-activiteit is. De luistertijd verschilt per geslacht, leeftijd, regio en etniciteit. Muziek is al belangrijk in de kindertijd, neemt toe in de vroege adolescentie en er is een piek in de late adolescentie. Voor de meeste mensen blijft muziek belangrijk, maar niet zoals tussen 16 en 22 jaar. In termen van blootstelling en waargenomen belangrijkheid is muziek het belangrijkste medium voor adolescenten. Voor kinderen onder de 12 is dit de televisie.

Voor adolescenten heeft muziek dezelfde functies als voor mensen in het algemeen. Ook adolescenten verkrijgen dus bepaalde vaardigheden door muziek. Tieners met deze vaardigheden worden gezien als meer populair, sociaal en aantrekkelijk. Ook brengt muziek adolescenten samen, bijvoorbeeld op festivals of doordat muziek een populair onderwerp is voor gesprek. Verder zorgt muziek voor een fijne achtergrond voor flirten en relaties.

Muziek kent niet alleen een sociale rol, het wordt ook veel individueel beluisterd. De meest belangrijke functie van individueel muziek luisteren is stemming-management. Muziek kan veel soorten emoties oproepen. Adolescenten kunnen muziek dus gebruiken om in een bepaalde stemming te komen. Verder kan muziek adolescenten ook energie geven, bijvoorbeeld tijdens uitgaan of tijdens het sporten.

Doordat muziek bepaalde stemmingen kan oproepen en verveling en eenzaamheid tegen kan gaan, wordt het vaak gebruikt als een strategie om met problemen om te gaan. Minstens drie processen gaan te werk wanneer muziek wordt gebruikt voor coping. Als eerste zijn de kwaliteiten van de muziek zelf belangrijk om de temming te veranderen. Ten tweede kunnen adolescenten voelen dat de tekst hun eigen situatie reflecteert. Als derde kan de muziek op de adolescent overkomen alsof de artiest deze tekst als een persoon zingt die om hen geeft en hun problemen uitspreekt.

Muziek is ook een belangrijke bron van informatie voor adolescenten. Artiesten laten zien wat cool is en wat niet, wat te geloven en wat niet en hoe je je moet gedragen. Muziek helpt met de identiteitsformatie van adolescenten. Tijdens de adolescentie kunnen ze ervaring opdoen met verschillende stijlen en dresscodes en kunnen ook hun gedragingen veranderen. Vanaf ongeveer 12 jaar is de muzieksmaak stabiel en vormt het de identiteit. Het vormt ook de sociale identiteit, doordat het invloed heeft op welke vrienden een persoon kiest. Adolescenten luisteren naar de muziek die populair is in de eigen groep en markeren andere muziek als ‘slechte’ muziek. Hierdoor differentiëren ze zich van andere groepen en houden ze positieve banden met de personen uit hun eigen groep, waardoor het de zelfwaardering van het individu toeneemt. Maar muziek scheidt niet alleen groepen, maar kan ook bruggen vormen tussen groepen.

Muzieksmaak

De demografische compositie van de Nederlandse jeugd, naar wat voor muziek ze luisteren, verandert. Tweede generatie immigranten luisteren vooral muziek die gerelateerd is aan het land van oorsprong, waar hun ouders vandaan komen.

Adolescenten die van Pop muziek houden, houden ook van Black en Dance muziek die in de popcharts staan. Tussen Black en Dance muziek zit zelf ook een hoge correlatie. Rock fans hebben een hekel aan Popmuziek, maar houden wel van High Brow muziek.

In figuur in is de populariteit van de verschillende muziekstijlen over tijd zichtbaar. Popmuziek is altijd het meest populair, behalve in 2005 toen Hip-Hop lichtelijk populairder was. Wat opvalt is dat Hip-Hop, R&B en House erg populair waren in 2005, maar dat deze populariteit erg is afgenomen in 2009.

Muzieksmaak is afhankelijk van een aantal persoonlijke en culturele factoren waaronder geslacht, leeftijd, persoonlijkheid, educatie en SES.

Geslacht: Meiden voelen zich meer aangetrokken tot melodische, romantische muziek en jongens meer tot harde, opstandige muziek. Blanke eiden houden meer van Pop, blanke jongens houden meer van Rock, Afro-Amerikaanse meiden houden vooral van R&B of soul en Afro-Amerikaanse jongens vooral van luide vormen van Hip-Hop. Jongens en meiden hebben bepaalde beelden over wat voor muziek bij hun geslacht hoort, en deze overtuigingen leiden ook hun voorkeuren. Deze prototypen zijn echter wel aan het veranderen. Zo is het publiek voor Rock vrouwelijker aan het worden en het publiek voor Dance mannelijker.

Leeftijd: Kinderen houden van veel soorten muziek. Dit neemt af in de adolescentie waarin peers ook een belangrijke invloed gaan spelen op wat voor muziek de persoon luistert. In de late adolescentie en vroege volwassenheid neemt het echter weer toe, wanneer mensen een interesse ontwikkelen in meer complexe typen muziek. Aangezien dat de muziekstijl redelijk stabiel is, kunnen adolescenten wel snel van favoriete artiest wisselen.

Persoonlijkheid: Personen die van ‘deviante’ muziek houden zoals metal of hard rock zijn vaak personen die veel sensatie zoeken. Personen die van heavy metal, rock, jazz en klassieke muziek houden, zouden nieuwsgierig zijn naar verschillende dingen, houden van risico’s nemen en hebben een actieve verbeelding. Personen die vooral naar popmuziek en dance luisteren zijn vrolijk, sociaal, betrouwbaar, helpen graag anderen en zijn relatief conventioneel. Personen die erg van rap, hip-hop en soul houden zijn erg spraakzaam, hebben veel energie en zijn sociaal. De ‘uses and gratification theorie’ neemt aan dat mensen zich aangetrokken voelen tot typen muziek die de capaciteit hebben om hun behoeften te bevredigen.

Ouders en peers: Ouders kunnen hun muzieksmaak overbrengen op hun kinderen. Ze geven dan niet de interesse voor specifieke artiesten of bands over, maar bredere typen muziek. Meisjes zijn gevoeliger voor de muzieksmaak van hun ouders dan jongens. Jongens laten zich daarentegen weer meer beïnvloeden door hun peers. In de adolescentie hebben peers sowieso meer invloed dan ouders. Echter kan het ook zo zijn dat adolescenten actief peers zoeken met dezelfde muzieksmaak. Selectie en peerinvloed zijn twee verwikkelde begrippen in de adolescentie.

SES: high brow muziek (onder andere klassiek en jazz) trekt publiek met een hoge status en educatie. De nieuwere vormen van dancemuziek, house, trance en techno zij populairder onder adolescenten met een lage SES en educatie. Adolescenten met een hoog SES hebben een bredere muzieksmaak dan adolescenten met een lage SES.

Muzieksmaak en probleemgedrag

Het gedrag van de artiest, de muziekvideo en de muziektekst kunnen een directe invloed hebben op jonge mensen. De priming theorie suggereert dat stimuli cognitieve schema’s kan activeren en dat herhaling van deze activiteiten leidt tot versterking van deze schema’s. overtuigingen en gedragingen kunnen dus gevormd worden door blootstelling aan media. De culticatie theorie suggereert dat adolescenten die blootgesteld zijn aan veel media de wereldkijk overnemen zoals die getoond wordt in de media. Zo kunnen ze denken dat riskant gedrag normaal is en een gebruikelijk aspect is van het leven van een adolescent. De sociale cognitieve theorie suggereert dat mensen leren van andere mensen en andere mensen imiteren. Sociaal leren is waarschijnlijker wanneer (1) de attitudes en gedragingen van het model relevant zijn voor de oberserveerder, (2) de rolmodellen aantrekkelijk zijn en een hoge status hebben en (3) wanneer zij voordeling kunnen halen uit deze overtuigingen en gedragingen.

Luisteraars zijn niet alleen passief, beïnvloed door berichten of peers. Het media practice model suggereert dat muziekkeuzes de behoeftes en voorkeuren van luisteraars reflecteert. Adolescenten zoeken actief muziek die bij hen past en zoeken ook actief vrienden met dezelfde interesses.

Sommige onderzoeken suggereren dat er bepaalde stijlen muziek zijn die voor probleemgedrag zorgen bij adolescenten. Vaak zijn dit de muziekstijlen waar adolescenten voor kiezen die erg sensatiegericht zijn. Echter vinden niet alle onderzoeken dezelfde resultaten en vinden niet alle onderzoeken een verband tussen ‘probleemmuziek’ en probleemgedrag. Alcohol- en drugsgebruik worden vaak gelinkt aan popmuziek. Muziektempo, muziektekst en referenties naar drugs- of alcoholgebruik kunnen invloed hebben op het daadwerkelijke gebruik van adolescenten. Adolescenten die luisteren naar luide, energieke en uitdagende muziek tonen het grootste risico voor gebruik. Popmuziek en klassieke muziek zijn geassocieerd met het minste gebruik. De link tussen muziek en gebruik is ongeveer gelijk voor jongens en meisjes.

Schoolsucces

Heavy metal is gelinkt aan verminderde motivatie voor school, lagere cijfers en een grotere kans om te stoppen met school. Hip-Hop zou adolescenten daarentegen tonen dat er andere manieren zijn dan school om succesvol te worden. Ook dit zou de motivatie voor school verminderen. Adolescenten die luisteren naar pop of klassieke muziek tonen meer motivatie voor school. Er is gesuggereerd dat adolescenten die problemen op school hebben zich aangetrokken voelen tot uitdagende muziek, dus dat de invloed meer de andere kant op werkt en dat de linkt dus verklaard kan worden door selectie-effecten.

Externaliserende problemen

Er is een link gevonden tussen het houden van luidere vormen van rock en Afro-Amerikaanse muziek en norm-overtredend gedrag. Ook zou het luisteren van deze muziek in de vroege adolescentie zorgen voor probleemgedrag in de latere adolescentie. Metal en hip-hop zijn deel van een groter, lager SES levensstijl met riskante aspecten. Jonge mensen met een brede muzieksmaak hebben ook meer kans op externaliserend gedrag. Een deel van de associatie tussen luide muziek en probleemgedrag kan verklaard worden door de karakteristieken van de luisteraars.

Internaliserende problemen

Depressieve adolescenten kunnen het fijn vinden om depressieve muziek te speen, maar voor de meesten is het gevolg hiervan dat ze zich beter voelen. Hierdoor kan depressieve muziek niet gezien worden als een stimulerende factor voor depressie en suïcide.

Seksuele stereotypen

De laatste decennia is er steeds meer seks zichtbaar in muziek. Indien adolescenten veel blootgesteld worden aan seksuele inhoud kan dit invloed hebben op hun eigen seksuele activiteit. Verder zendt de media bepaalde stereotypen uit waarin mannen gezien worden als seks-gedreven en vrouwen als lustobject. Deze kijk kunnen de adolescenten overnemen.

Deze samenvatting is gebaseerd op From the functions of music to music preference van Schäfer, T., & Sedlmeier, P. (2009)

Inleiding

Er zijn twee vragen belangrijk bij het onderzoeken van muzieksmaken.

1. Waarom houdt iemand van een bepaald soort muziek, terwijl iemand anders van andere muziek houdt?

2. Waarom is er verschil in de mate van muziekvoorkeur?

Deze tweede vraag is nog maar weinig behandeld in muziekonderzoek.

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op muziekvoorkeur, waaronder de eigenschappen van de muziek, bekendheid, herhaald ernaar geluisterd hebben en de ervaringen tijdens het luisteren van de muziek. Ten slotte spelen sociale invloeden mee. Maar ook persoonlijkheid, fysiologische eigenschappen, geluidsvoorkeuren in het algemeen en leeftijd lijken invloed te hebben.

Functies en voordelen van muziek

Muziek luisteren heeft verschillende functies, zoals een prettig gevoel teweegbrengen. Voor adolescenten is muziek belangrijk bij het ontdekken en uitdragen van hun identiteit. Muziek dient ook als een methode om groepen te vormen en te definiëren. In sociale context biedt muziek een medium voor communicatie, maar dient ook als onderwerp van communicatie. Muziek dient daarnaast als een copingsmechanisme. Over het algemeen wordt muziek gebruikt als een methode om onze gevoelens en emoties te reguleren.

Functies van muziek en muziekvoorkeur

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de mate van het ‘houden van’ een bepaalde muzieksoort. Er wordt verondersteld dat er een continuüm is van het leuk vinden tot het adoreren van een bepaalde muzieksoort. Deze mate van leuk vinden zou invloed kunnen hebben op de functie van de muziek. In dit onderzoek wordt gezocht naar de missing link tussen de mate van het leuk vinden van muziek en de functie hiervan. De hypothese hierbij is dat de mate van het leuk vinden van muziek wordt bepaald door de mate waarin deze muzieksoort de behoeften van de luisteraar vervult.

Methode

Eerst werd bepaald welke muziekstijlen bekend zijn. Deze gevonden stijlen werden gegroepeerd in dimensies die op dezelfde manier beoordeeld worden. Hieruit kwamen bijvoorbeeld rock, pop, rap en electro. Een voorbeeld van stijlen die op dezelfde manier beoordeeld worden zijn hiphop, zwarte muziek, R&B en rap. Deze zijn samengevoegd onder het genre rap. Muziekvoorkeuren kunnen onderscheiden worden in vier dimensies die de belangrijkste eigenschap van de muziek beschrijven, namelijk: bedachtzaam en complex, intens en rebels, upbeat en conventioneel, en als laatste energieke en ritmisch.

Onderzoek 1: Hoe bekend zijn de muziekstijlen?

170 participanten vulden een vragenlijst in waarbij ze een lijst maakten van alle muziekstijlen die ze kenden. Daarnaast gaven de participanten een schatting van hoeveel muziek ze per dag luisterden en gaven een cijfer voor hun muzikaliteit en het belang van muziek in hun leven.

Er werden 25 stijlen gevonden die bekend waren bij in ieder geval 10% van de respondenten. De eigen muzikaliteit werd gemiddeld met een 6.1 beoordeeld en het belang van muziek met een 8.2. Gemiddeld luisterden ze 3 uur per dag naar muziek. Dit nam af naar mate de respondenten ouder waren. De lijst van stijlen werd gebruikt voor het tweede onderzoek.

Onderzoek 2: De functies van muziek en muziekvoorkeur

De doelen van dit onderzoek zijn:

1. Na gaan in welke mate mensen van hun favoriete muziek houden.

2. De structuur van muziekvoorkeur en de dimensies hierin.

3. Welke functies favoriete muziek kan vervullen.

4. Hoe de functie van muziek gerelateerd is aan de mate van het houden van die muziek.

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van 507 respondenten. Zij gaven een indicatie van de eigen muzikaliteit en het belang van muziek in hun leven. Deze resultaten kwamen overeen met de resultaten van het eerste onderzoek. In dit onderzoek werd niet gevonden dat het belang van muziek niet verminderde bij oudere respondenten, maar dit kan te maken hebben met de jongere gemiddelde leeftijd in deze groep. De respondenten werd gevraagd om in een online vragenlijst een beoordeling te geven van elk van de gevonden muziekstijlen uit onderzoek 1 door middel van het beoordelen van stellingen over deze stijl. Hieronder vielen stellingen als ‘ik vind deze muziek leuk’ en ‘ik ga regelmatig naar concerten om deze muziek te luisteren’. Daarnaast beoordeelden ze over hun eigen favoriete muziekstijl een lijst stellingen die gingen over de functies van muziek.

Resultaten en discussie onderzoek 2

De meest favoriete stijlen waren rock en alternatieve muziek, waarna klassiek, pop, rock en roll, jazz, punk, reggae, blues en ska volgden. Beat muziek, folk en electronische muziek werden negatief beoordeeld. Dit is belangrijk, omdat het bevestigd dat er verschillende dimensies, of genres, in muziek bestaan, die apart onderzocht dienen te worden.

Op basis van verdere analyses werden 6 dimensies van muziekvoorkeur bepaald. Dit waren verfijnd, electronisch, rock, rap, pop en als laatste beat, folk & country. Verfijnde muziek is bijvoorbeeld klassieke muziek en andere stijlen die als superieur gezien worden. Electronische muziek wordt met computers gemaakt en heeft vaak een duidelijke beat. Rock muziek bevat luide, snelle muziek met grote variatie. Onder rap vallen alle ‘offbeat’ ritmes en deze muziek bevat vaak een dominante stem over de muziek. Pop muziek is makkelijk te luisteren en heeft sentimentele teksten. De laatste groep, beat, folk en country zijn simpele, traditionele nummers. Opvallend is dat rock en roll ook hoog scoort in deze laatste groep.

Muziekonderzoek zou er baat bij hebben om niet alleen te kijken naar muziek die gewaardeerd wordt, maar ook naar de mate waarin die muziek gewaardeerd wordt door respondenten. De waardering van de eigen favoriete muziekstijl is te vinden in figuur 2. Het is opvallend dat er respondenten tussen zijn die een zeer laag cijfer geven aan de muziek die ze als hun favoriete stijl hebben benoemd. Dit heeft te maken met wat mensen zien als ‘favoriet’ en de waarde die ze hechten aan muziek in het algemeen.

De stellingen die beoordeeld zijn zijn onder te verdelen in twee groepen. De evaluerende stellingen gaan over hoe je muziek beoordeeld, bijvoorbeeld dat je de muziek leuk vindt, terwijl de gedragsstellingen gaan over wat je doet, zoals het bezoeken van een concert of het kopen van een cd. Op de eerste soort stellingen werden hogere scores gegeven.

De functies van muziek die genoemd werden, kwamen vaak overeen met de antwoorden van andere respondenten. De belangrijkste functie was dat muziek voor een goed humeur zorgt, waarna ontspanning, oppeppen en evalueren genoemd worden. De meeste genoemde functies hadden te maken met het beïnvloeden van humeur en emotie. Daarnaast wordt genieten van muziek als kunstvorm genoemd.

De respondenten werden ingedeeld op de dimensies op basis van hun opgegeven favoriete muziekstijl. In alle dimensies kwamen de voorgenoemde functies als belangrijkste uit de bus. Toch zijn er per dimensie ook verschillen. Zo noemen de luisteraars van verfijnde muziek vaker muziek als kunstvorm, terwijl luisteraars van electronische muziek de functie van oppeppend en dansbaar zijn noemen. Rock luisteraars noemden het uitdragen van de eigen identiteit en waarden. Rap luisteraars noemden dans en beweging vaker en de luisteraars van beat, folk en country noemden alle voorgenoemde functies.

Waarom mensen van bepaalde muziek houden werd ook onderzocht. Er werd gekeken naar de waardering voor de verschillende dimensies per persoon en de beoordeling van de functies van muziek. Hieruit bleek dat persoonlijkheid en identiteit uiten als functie het hoogst gecorreleerd was aan muziekvoorkeur. Daarnaast bleek het ontmoeten van anderen door de muziek belangrijk, wat erop duidt dat muziekvoorkeur een sociaal fenomeen is. Het laat zien dat muziek een bron van informatie is, die de mening overbrengt van de makers van de muziek en de fans. Muziekvoorkeur wordt verrassend laag gecorreleerd aan de emotionele voordelen van muziek.

Over het algemeen wordt muziekvoorkeur gerelateerd aan de functies die het vervult. Hoe meer een respondent van een bepaalde muziekstijl hield, hoe meer functies deze muziekstijl schijnt te vervullen. Voor de functies per muziekstijl, zie tabel 5.

Door een regressie analyse werd bepaald welke functies de variantie van de muziekvoorkeuren verklaarden. De volgende 7 functies verklaarden 47% van de variantie:

• Uiten van mijn identiteit

• Helpt me mensen te ontmoeten

• Geeft me een extatisch gevoel

• Drukt mijn waarden uit

• Waardeer ik als kunstvorm

• Bezorgt me een goed humeur

• Geeft me informatie

Andere factoren spelen hoogstwaarschijnlijk ook mee, zoals het vaak horen van de muziek omdat je ouders het luisteren, of muziek die je hebt moeten spelen bij het leren bespelen van en een instrument. En de functies van muziek worden ook beïnvloedt door de situatie. Bij de optie om extra redenen om muziek te luisteren te noemen, werden andere interessante functies van muziek genoemd. Bijvoorbeeld dat muziek inspiratie bood, een gevoel van vrijheid ervaren door muziek en ten slotte religieuze functies, zoals aanbidding.

Veel respondenten noemden bij hun favoriete muziek dat dit de muziek is waarmee ze opgegroeid zijn. Dit is geen functie van muziek en is dus niet opgenomen in deze studie. Hier moet wel verder onderzoek naar gedaan worden, het vaak blootgesteld worden aan bepaalde muziek kan immers invloed hebben op muziekvoorkeur.

Discussie

De functies van de favoriete muziek werd sterk gerelateerd aan de mate van waardering voor die muziekstijl. Belangrijke functies waren het beïnvloeden van humeur en emoties en intellectuele stimulatie. Toch bleek dat deze functies niet het belangrijkst waren voor het bepalen van de mate van waardering voor de muziekstijl. De belangrijkste functies bleken het uiten van de eigen persoonlijkheid en waarden en het ontmoeten van anderen. Ondanks dat respondenten dit zelf nauwelijks noemen, bleek identificatie met de artiest en verkregen informatie door de muziek ook belangrijk te zijn.

De muziek die respondenten toeschrijven aan hun favoriete muziek blijken niet de functies te zijn die hun waardering bepaalt. Persoonlijke ervaringen met de muziek blijken ook invloed te hebben op de mate van waardering, maar hier moet meer onderzoek naar gedaan worden. Luisteraars van verschillende genres halen verschillende dingen uit muziek. Zo hebben electronische muziek luisteraars meer aan de dansbaarheid en waarderen luisteraars van verfijnde muziek de kunstvorm achter de muziek meer. De manier waarop mensen gebruik maken van muziek, welke functies het dus vervuld, is erg complex. Er is dus bijvoorbeeld niet te spreken van de typische metal luisteraar.

Een beperking van dit onderzoek is het verschil tussen korte termijn functies en lange termijn functies. Een opzwepend liedje kan je direct in een goed humeur brengen, maar dit heeft geen invloed op de waardering van deze muziekstijl op de lange termijn. In verder onderzoek dient een theoretisch raamwerk ontworpen te worden op basis van de onderzoeksvragen die hier behandeld zijn.

Deze samenvatting is gebaseerd op Cascading reminiscence bumps in popular music van Krumhansl, C.L., & Zupnick, J.A. (2013).

Inleiding

Als je muziek hoort die je als kind vaak gehoord hebt, ervaar je dit als zeer herkenbaar. Van deze muziek weet je vaak veel feiten en het roept specifieke herinneringen op uit de vroege jeugd. Dit wordt het reminiscence effect, of de reminiscence bump genoemd. Dit soort herinneringen zijn sterk cultureel bepaald en worden ook sterk door de ouders beïnvloed, aangezien de muziekkeuze in de vroege jeugd wordt bepaald door de ouders. Over het algemeen vergeten mensen over de tijd veel dingen die ze meegemaakt hebben. Maar opvallend is dat in de periode van 10 tot 30 jaar juist erg veel teruggeroepen kan worden. Deze bump is gevonden bij verschillende onderzoeken, waaronder vrije associatie en woordassociaties. Dit werd verklaard door de hoeveelheid nieuwe ervaringen die in deze periode opgedaan worden of doordat mensen sowieso veel nadenken over hun adolescentie in een later stadium van hun leven. Ook kan het te maken hebben met neurobiologische veranderingen, al is het moeilijk deze hypothesen te testen. In eerdere onderzoeken is gevonden dat muziek sterke emotionele reacties en specifieke herinneringen kan oproepen aan de periode waarin de muziek voor het eerst (of veel) geluisterd werd. In dit artikel wordt gekeken naar het patroon van de autobiografische herinneringen die muziek kunnen oproepen en of er veranderingen zijn ontstaan in dit patroon door de snel veranderende populaire muziekstijlen van de laatste tientallen jaren.

Methode

Er deden aan dit onderzoek 62 participanten mee, waaronder 40 vrouwen, met een gemiddelde leeftijd van 20.1 jaar en gemiddeld 6.2 jaar muziekonderwijs. 72.1 procent bespeelt een instrument. De vragenlijst bevatte muziekkeuzes uit Billboard, een tijdschrift over de muziekindustrie. De top twee singles van de eindejaars top 100 vanaf 1995 werden gebruikt als stimuli. Elke participant kreeg 11 clips te horen van 10 liedjes per clip, die per clip de top twee liedjes van een periode van vijf jaar bevatten. Na het horen van de clips gaven de participanten aan hoeveel liedjes ze herkenden, gaven een beoordeling van hoe leuk ze de muziek vonden en beoordeelden de kwaliteit van de muziek. Daarnaast gaven ze een emotionele reactie op de clips, waarbij gescoord werd op verdriet, blijdschap, vertedering, woede, angst, nostalgie en energie. Ook werd gekeken naar persoonlijke herinneringen die aan de muziek gerelateerd waren en de context hiervan.

Resultaten

Wat opvalt in de resultaten is dat er meerdere bumps gevonden zijn, waarbij het aantal herinneringen die geassocieerd worden met muziek groeit: in de jeugd van de ouders

• in de periode dat de ouders 20 jaar waren in de eigen jeugd tot 20 jaar

Muziek die geluisterd werd met de ouders werd sterk gekoppeld aan herinneringen uit de vroege jeugd, terwijl later een eigen muzieksmaak werd ontwikkeld. Dit is te zien in de groei van eigen herinneringen die gekoppeld zijn aan muziek die ontwikkeld is na de geboorte van de participant. De muziek die ouders luisterden toen ze 20 jaar waren wordt vaker herkend en kwalitatief hoger beoordeeld dan de rest van de muziek van voor de geboorte van de participant. Muziek van na de geboorte wordt nog vaker herkend en hoger beoordeeld. Wat betreft de gevoelens die de muziek oproept werden de bumps vooral gevonden bij nostalgie, blijdschap, energie en minder bij vertedering en verdriet. In het geval van woede en angst was er bijna geen reactie. De soort muziek die participanten luisterden toen ze opgroeiden en die ze nu luisteren komt grotendeels overeen. De luistergewoontes blijken dus stabiel te zijn over de tijd. Er is een genderverschil gevonden, maar de participantengroep is waarschijnlijk niet representatief. Zie ook figuur 1, 2, 3 en 4 in het artikel.

Discussie

Naast de al besproken resultaten was het opvallend dat er duidelijke bumps te zien zijn in muziek uit de periode voordat de participanten geboren zijn. Dit werd verklaard door de leeftijd van de ouders (namelijk de muziek waarmee zij opgegroeid zijn en de muziek die zij tijdens hun 20er jaren luisterden). Toch is deze muziek niet gerelateerd aan recente herinneringen van de participanten. Dat betekent dat ze op dit moment niet meer (regelmatig) naar die muziek luisteren. Er worden ook andere verklaringen gegeven voor de bump in de periode van 1960-1969. Zo wordt genoemd dat deze muziek kwalitatief gewoon beter was en nu nog bekend staat als classic rock, waardoor de jongeren hier positieve herinneringen aan hebben. Het kan dus te maken hebben met de kwaliteit van de muziek, of met de intergenerationele transmissie van muzieksmaken. Maar ook met de ontwikkeling van de cassette in de jaren ’60, waardoor muziek wijder verspreid kon worden.

Eerder onderzoek beschreef de intergenerationele transmissie van muziekvoorkeur al. Muziek zou hierin uniek zijn, omdat ouders op actieve en passieve wijze hun muziek, stijl en band voorkeuren zouden overdragen aan hun kinderen. Herinneringen die te maken hebben met de muziek van voor de geboorte is meer semantisch van aard, de participant heeft de herinneringen uit verhalen in plaats van uit eigen ervaring. Maar in dit onderzoek werden ook persoonlijke herinneringen naar voren gebracht die geassocieerd werden met de muziek van voor hun geboorte. Er zou een parallel bestaan tussen de herinneringen die opgeroepen worden door muziek en die opgeroepen door geur. Geur is net zo een moeilijk te beschrijven ervaring als muziek en kan heftige emoties oproepen. Hier moet verder onderzoek naar gedaan worden. Muziek speelt een centrale rol in de opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen. Muziek die gehoord wordt in deze periode zou een blijvende indruk maken op de herinneringen, voorkeuren en emotionele reacties van de kinderen.

Deze samenvatting is gebaseerd op Music through the ages van Bonneville-Roussy, A., Rentfrow, P.J., Xu, M. K., & Potter, J. (2013)

Onderzoek wijst uit dat voorkeur voor muziek een psychologische basis kent. Veel onderzoek op dit gebied wordt geleid door een theoretisch raamwerk dat stelt dat muziek mensen hun psychologische, biologische en sociale benodigdheden reflecteert en versterkt. Voor veel jongeren helpt muziek met zelf-ontdekking, zelf-regulatie en zelf-expressie.

Het is niet duidelijk of muziek door het gehele leven zo’n belangrijke rol speelt. Hier zijn slechts twee onderzoeken naar gedaan en deze tonen tegenstrijdige resultaten. Het ene onderzoek neemt aan dat muziek met de leeftijd minder belangrijk wordt, terwijl het andere onderzoek aantoont dat het met de leeftijd juist belangrijker wordt.

Er is wel veel onderzoek gedaan naar individuele verschillen in voorkeur voor muziek. Uit de resultaten van deze onderzoeken kunnen twee conclusies worden getrokken: (a) er is een latente structuur onderliggend aan muziek voorkeur en (b) voorkeuren zijn gelinkt aan meerdere psychologische karakteristieken. Individuele verschillen kunnen geconceptualiseerd kunnen worden in vijf dimensies; Labeled Mellow, Unprentious, Sophisticated, Intense en Comteporary (MUSIC). Elke dimensie bestaat uit meerdere muziekgenres die dezelfde muzikale en psychologische karakteristieken delen.

Voorkeur is daarnaast geassocieerd met persoonlijkheid, waarden en cognitieve vaardigheden. Ook wordt voorkeur beïnvloed door de sociale identiteiten die aan bepaalde muziekstijlen worden toegekend, zoals dat liefhebbers van heavy metal als agressief worden gezien. Zo blijkt het ook dat adolescenten naar bepaalde muziekstijlen luisteren om als populair te worden gezien door peers.

Over muziekvoorkeur over tijd is weinig onderzoek gedaan. Eén theorie zegt dat muziekvoorkeur in de vroege volwassenheid stabiliseert en vanaf dan niet meer verandert. Een alternatief perspectief is dat muziekvoorkeur wél verandert door de volwassenheid, omdat ook de persoonlijkheid blijft veranderen. Een verklaring voor het blijven veranderen van de persoonlijkheid is de impact van leeftijd-gerelateerde sociale rollen, zoals het huwelijk, familie en werk. Het is dus waarschijnlijk dat muziekvoorkeuren veranderen, afhangend van de sociale rollen en levensfases.

Door middel van meerdere samples, methodes en strategieën zijn twee grote studies gedaan om te kijken wat de muziekvoorkeur is vanaf de adolescentie tot de midden-volwassenheid. In onderzoek 1 onderzochten ze leeftijd-trends in muziekvoorkeur in een groot nationaal representatieve sample, en in onderzoek 2 onderzochten ze leeftijd-trends in muziekvoorkeur door gebruik te maken van data van een groot internet sample. Ook keken ze in onderzoek 2 naar de relatie met geslacht en persoonlijkheid.

Studie 1

Het doel van deze studie was om leeftijdsverschillen te onderzoeken in hoe veel waarde mensen geven aan muziek, hoe vaak zij naar muziek luisteren en de context waarin zij naar muziek luisteren. Deelnemers waren leden van nationaal representatieve internet panels van de UK en de VS. De deelnemers hebben een vragenlijst ingevuld over hun attitude over muziek en over hun kennis en bekendheid met een variëteit aan artiesten. In ruil voor het invullen van de vragenlijst ontvingen ze punten die gebruikt konden worden om producten mee te kopen.

Uit de resultaten kwamen bij alle drie de variabelen geen verschillen naar voren wat betreft geslacht of land. Bij alle leeftijden besteedden de deelnemers tussen de 0 en 96 uur aan muziek luisteren. De correlatie tussen het aantal uur muziek luisteren en leeftijd was negatief; jongeren luisterden het meest naar muziek en hoe ouder, hoe minder naar muziek werd geluisterd. Verder waren er significante effecten van leeftijd op het belang dat wordt gehecht aan muziek. Jongere deelnemers vonden muziek belangrijker dan oudere deelnemers, maar alsnog is muziek redelijk belangrijk voor alle leeftijden. Wat betreft de context waarin muziek wordt geluisterd, luisterden adolescenten in meerdere contexten naar muziek, terwijl de oudere deelnemers vooral privé naar muziek luisterden.

Hoewel muziek minder belangrijk werd in latere jaren, bleef het alsnog een belangrijke rol spelen in het leven van de deelnemers. Het nadeel van dit onderzoek is dat het cross-sectioneel is, waardoor de resultaten cohortverschillen laten zien en niet perse ontwikkelingtrends. Hiervoor is longitudinaal onderzoek nodig.

Studie 2

Muziek wordt volgens studie 1 met de jaren steeds van minder belang. Maar hoe zit het dan met muziekvoorkeur? Verandert deze ook of blijft deze stabiel? Het eerste doel van de studie was om erachter te komen of de structuur van muziekvoorkeur samenhangt met leeftijd. Het tweede doel was om leeftijd-trends te onderzoeken in muziekvoorkeuren en om de invloed van persoonlijkheid op zulke trends te onderzoeken. Om deze doelen te onderzoeken is gebruik gemaakt van exploratory structural equation modeling (ESEM).

Dit onderzoek was ook bedoeld als compensatie voor meerdere tekortkomingen van eerdere onderzoeken. Allereerst is in dit onderzoek gebruik gemaakt van een groot cross-sectioneel sample van bijna een kwart miljoen deelnemers. Zo’n groot sample zorgt namelijk voor statistische power wat nodig is om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Ten tweede zijn in eerdere onderzoeken vooral samples gebruikt met kleine leeftijd-ranges. In dit onderzoek is er een grotere range russen 12 en 65 jaar en met minstens 164 deelnemers per leeftijd. Als derde hebben eerdere onderzoeken naar leeftijd-trends vaak alleen naar popmuziek gekeken. Deze studie kijkt naar een breed assortiment aan muziekgenres. Als laatste bevat deze studie een meting van de Big Five, waardoor het mogelijk is de invloed van persoonlijkheid op muziekvoorkeur te meten.

Het opmerkelijke van deze studie is dat de data verzameld is over een periode van 8 jaar. Hierdoor was het mogelijk te kijken naar de verschillen in muziekvoorkeur tussen eerder geboren versus later geboren deelnemers.

Ook in dit onderzoek betrof het onderzoek een vragenlijst via internet. Een nadeel hiervan is dat er een mogelijkheid is dat mensen de vragenlijst meerdere keren hebben ingevuld. Omdat dit de betrouwbaarheid van de resultaten vermindert, zijn potentiële deelnemers die het onderzoek meerdere keren hebben ingevuld, verwijderd uit de resultaten.

Wat betreft de resultaten is er sprake van invariantie wat betreft muziekvoorkeur. Er zijn robuuste associaties tussen muziekvoorkeur, leeftijd, geslacht en persoonlijkheid. We gaan nu per dimensie van MUSIC (die al eerder genoemd zijn), kijken wat voor personen naar dit soort muziek luisteren.

Mellow

Tijdens de adolescentie gaan mensen steeds meer voorkeur krijgen voor Mellow, in de vroeg-volwassenheid blijft dit stabiel, tussen 30 en 50 jaar neemt de voorkeur weer een beetje af en tussen 50 en 65 jaar neemt de voorkeur weer toe. Vooral de persoonlijkheidstrek Openness van de Big Five is gerelateerd aan voorkeur voor Mellow.

Unpretentious

Voorkeur voor Unpretentious neemt gelijkmatig toe vanaf de adolescentie tot de late-volwassenheid. Vooral vrouwen hebben hier voorkeur voor. Wat betreft de persoonlijkheidstrekken van de Big Five zijn Extraversion, Agreeableness en Conscientiousness positief gerelateerd aan de muziekvoorkeur.

Sophisticated

Voorkeur voor Sophisticated nam toe tijdens de adolescentie tot de jong-volwassenheid. Vanaf de jong-volwassenheid tot de laat-volwassenheid was ook nog sprake van een stijging, maar wel in mindere mate. Vanaf 50 jaar stabiliseert het. Vooral mensen met de persoonlijkheidstrek Openness hebben voorkeur voor deze muziek.

Intense

De voorkeur voor deze muziek toont eerst een snelle toename en daarna een afname tijdens de adolescentie, een stabilisatie tijdens de jong-volwassenheid en daarna een snelle daling tot de midden-volwassenheid. Vooral mensen die hoop scoren op Conscientiousness en Oppenness houden van dit soort muziek.

Contemporary

Tijdens adolescentie is er sprake van een stijging wat betreft muziekvoorkeur voor Contemporary, die stabiliseert tijdens de jong-volwassenheid en daarna weer afneemt tot midden-volwassenheid. Vooral mensen die hoog scoren op Extraversion hebben een grote voorkeur voor dit soort muziek.

Voor muziektrends is het niet van belang in welke periode de persoon is geboren.

Hoe komt het dat het belang van muziek afneemt met de leeftijd?

In de adolescentie speelt muziek een belangrijke rol doordat het jonge mensen helpt om hun identiteit te ontdekken en om relaties te vormen met peers. Als individuen de transitie maken van adolescentie naar volwassenheid worden stabiele zelf-concepten gevormd, kunnen ze beter peer-pressure weerstaan en krijgen ze nieuwe sociale rollen. Het opvoeden van een gezin en hun carrière vormt op dat moment hun identiteit, en dus is muziek hier niet meer voor nodig. Volwassenen luisteren wel muziek om bijvoorbeeld te relaxen, maar ze hoeven niet meer zoveel psychologisch te investeren in muziek als adolescenten doen. Hierdoor is muziek minder van belang voor adolescenten. Het dient minder voor de ontwikkeling van een identiteit, maar meer voor emotieregulatie of stimulatie.

Dat adolescenten in zo’n psychologische fase zitten doordat ze zich willen ontwikkelen, kan een verklaring zijn dat zij in die periode veel voorkeur hebben voor Intense muziek.

In de vroege volwassenheid zijn de identiteiten reeds geformeerd en hierom zijn de Mellow en Contemporary dimensies zo populair. Deze worden gezien als romantisch, emotioneel positief en dansbaar. Deze versterken de verlangen van intimiteit en passen bij de contexten waar deze mensen samenkomen, zoals een club (want het is dansbaar).

In de midden-volwassenheid zit men in een fase waarin hij/zij een carrière wilt ontwikkelen, een gezin wil stichten en vriendschappen wilt behouden. Hierbij past muziek van de dimensies Unprententious en Sophisticated, aangezien deze waargenomen worden als positief en rustgevend.

Persoonlijkheid en muziekvoorkeur

Zoals al eerder vermeld is een link gevonden tussen Extraversion en Contemporary muziek. Deze link kan verklaard worden doordat sociale, positieve en enthousiaste mensen voorkeur hebben voor leuke, sociale muziek. Agreeableness is gelinkt aan Unprentious muziek, omdat mensen met warme persoonlijkheidstrekken voorkeur hebben voor muziek die onschuldig en zachtaardig klinkt. Openness was gelinkt aan Mellow, Sophisticated en Intense muziek omdat dit soort muziek complex en intelligent klinkt, wat overeenkomt met karakteristieken die geassocieerd zijn met Openness.

Het is aannemelijk dat er met de jaren veranderingen zijn in persoonlijkheidstrekken die kunnen zorgen voor een andere muziekvoorkeur. Om dit zeker te kunnen weten is longitudinaal onderzoek nodig naar persoonlijkheid en muziekvoorkeur.

Een andere verklaring voor verschillen in muziekvoorkeur per leeftijd komt van de ontwikkelingsveranderingen in auditieve-perceptie. Er is bewijs van ontwikkelings-veranderingen in auditieve drempelwaarde en in specifieke gehoorbeschadigingen die van invloed kunnen zijn op de muziekvoorkeur.

Beperkingen onderzoek

Doordat het onderzoek gebaseerd is op cross-sectionele designs is niet zeker waardoor de geobserveerde leeftijdsverschillen precies veroorzaakt zijn. Een andere beperking is dat beide onderzoeken gebaseerd zijn op zelf-gerapporteerde data. Er kan sprake zijn van sociaal gewenste antwoorden, omdat muziek belangrijker is voor adolescenten en deze dan ook extra positief hierover gerapporteerd hebben. Ook is het nadelig dat de informatie via internet is verzameld en dit een bepaald soort oudere mensen verwerft, die misschien wel hoger zijn in Openness dan de gemiddelde oude persoon.

Deze samenvatting is gebaseerd op Sex and the spectacle of music videos van Turner, J. (2011)

Dit paper beschrijft resultaten van twee kwantitatieve analyses van 140 muziekvideo’s die van 5 populaire televisiestations verzameld zijn. Ze wilden onderzoeken hoe ras gerelateerd is aan verschillen in seksuele inhoud en stereotypes in muziekvideo’s.

De sociale cognitieve theorie is het leidende theoretische perspectief in deze studie. Deze theorie stelt dat mensen leren door observatie van acties van anderen, oftewel ‘modellen’. Individuen kunnen zo leren over de consequenties van die gedragingen, door te kijken of deze worden bestraft of beloond, zonder dat ze zelf de consequenties hoeven door te maken.

Volgens Bandura werken televisie en andere visuele media als beïnvloedende modellen doordat ze populair zijn en veel macht uitstralen. Hij stelt ook dat televisie en andere media de relatie tussen acties en hun consequenties niet duidelijk maken of vervormen. Hierdoor kunnen mensen denken dat bepaalde acties vooral positieve consequenties hebben en kunnen ze de negatieve vergeten. Bandura stelt verder dat modellen als informatiegever dienen over seks-rollen (stereotypen).

De focus van de studie ligt op ‘aandachtsprocessen’ (attentional processes) en ‘motiverende processen’ (motivational processes).

Aandachtsprocessen suggereren dat een model opvallen moet zijn, wil het aandacht kunnen trekken van mensen. Het model moet dus opvallend zijn. Video producers passen dit toe en maken hun modellen (muzikanten) opvallend en daarnaast ook aantrekkelijk. Een manier om de muzikant aantrekkelijker te maken is door de clip meer erotisch te maken.

De motiverende processen suggereren dat het model gelijk moet zijn aan de persoon die ze willen beïnvloeden wat betreft ras, geslacht, en andere observeerbare parallellen. Dit verhoogt de kans dat mensen het gedrag gaan overnemen. Waargenomen gelijkheid en identificatie met media-karakters is geassocieerd met het meer willen lijken op deze media-karakters. Dit worden ook wel ‘social prompting effects’ genoemd. Dit betreft niet de overdracht van nieuwe of unieke gedragingen zoals bij observatie-leren, maar betreft de vaardigheid van modellen om overtuigingen en gedragingen te bekrachtigen die reeds bekend zijn in de maatschappij, zoals keuzes over kleding.

Effect op jonge kijkers

Adolescenten die vaker naar rap video’s kijken hebben twee keer zoveel kans om meerdere seksuele partners te hebben en anderhalf keer zoveel kans op geslachtsziekten. Wanneer adolescenten veel naar agressieve rap video’s kijken, laten ze een grotere acceptatie van geweld tegen vrouwen zien dan wanneer ze naar rap video’s kijken zonder agressie. Ook wanneer donkere vrouwen naar rap video’s kijken waarin vrouwen seksuele ondergeschikte posities innemen, laten zij een grotere acceptatie zien wat betreft geweld tegen vrouwen. Het kijken naar video’s met schaars geklede danseressen verhoogt de kans op een minderwaardigheidscomplex bij vrouwen.

Het kijken van gewelddadige en seksistische video’s heeft niet enkel invloed op de kijk van jongeren op openlijk seksueel gedrag en gewelddadige overtuigingen en gedragingen, maar ook op de attitudes van de jonge kijker op zijn/haar eigen geslachtsrol als op die van hun partner in hun relatie.

Er is veel veranderd wat betreft muziekvideo’s sinds 1980 en 1990, waarin ook de meeste analyses plaatsvonden. Toentertijd waren zenders als MTW meer een radiostation. Tegenwoordig verschaffen video’s meer complexe visuele opstellingen, lijken ze meer op korte films en is er in de video’s meer sprake van doordacht programmeren, promoties en logo’s. Hierdoor wordt er meer aandacht van de kijker gevraagd dan in het verleden. Ook is de seksuele inhoud van muziekvideo’s tegenwoordig anders dan vroeger.

De twee studies die nu besproken gaan worden, bieden een mogelijkheid om de frequentie en natuur van de seksuele inhoud verder te bestuderen.

Studie 1

De hypothese van de eerste studie is dat vooral Afrikaans-Amerikaanse muziekvideo’s steeds meer seks laten zien in hun video’s vergeleken met video’s van witte mensen. Deze hypothese volgt uit de ontdekking dat soul video’s de meeste seksuele inhoud hadden, gevolg door rapvideo’s. Beide zijn geclassificeerd als zogenoemde ‘zwarte muziek’. De eerste hypothese wordt dus getest door te kijken naar de ras van de muzikant.

Het bleek echter dat ‘zwarte muziek’ niet alleen de meeste seksuele inhoud kent, maar dat ze hierin ook meer schaars gekleed zijn en meer seksueel dansen dan in ‘witte muziek’. Hieruit volgde de volgende hypotheses: Afrikaans-Amerikaanse karakteristieken dansen in meer provocatieve kleding dan karakteristieken in ‘witte muziek’.

Methode: Een sample van muziekvideo’s was opgenomen op een videotape tijdens een vijf-weekse periode (met alleen de werkdagen) in december en januari van vijf verschillende zenders (MTV, MTV2, VH-1, BET en CMT). De keuze van deze zenders was gebaseerd op een eerder onderzoek onder college studenten. De studenten gaven aan deze zenders het meest te beluisteren. Elk zender werd twee uur per week opgenomen, met een andere zender per dag (dus elke werkdag in de week één zender).

Elke muziekvideo werd gewogen naar hoe vaak hij voorbijkwam in het totale aantal opgenomen uur. Dit geeft namelijk de mogelijkheid aan van een kijker om in contact te komen met deze video. Hoe vaak een persoon in contact komt met een model heeft ook invloed op de kans dat een persoon deze gedragingen en overtuigingen gaat overnemen.

In het onderzoek vindt analyse plaats van twee onderwerpen; de video en de karakteristieken in de video. De video’s werden gecodeerd op muziek-genre en op de hoeveelheid seksuele inhoud. De karakteristieken werden gecodeerd op het type karakteristiek (hoofdmuzikant/achtergrond) en ook werd demografische informatie verzameld over de karakteristieken, waaronder geslacht en etniciteit. Daarnaast werden ze gecodeerd op de kleding die ze aanhadden (provocatief/non-provocatief).

Resultaten: In 58,5% van alle muziekvideo’s is er sprake van enige seksuele inhoud. Van de zes muziekgenres (Rap, Pop, Rock, Rhythm and Blues (R&B), mixed Rap/R&B en Country) vertoonde mixed R&B de meest seksuele inhoud, gevolg door R&B en Rap. Country video’s vertoonde de minst seksuele inhoud, gevolgd door Rock en Pop. Wat betreft hypothese 1 is er inderdaad meer seksuele inhoud in ‘zwarte muziek’ dan in ‘witte muziek’.

Wat betreft hypothese 2; Afrikaans-Amerikanen dragen inderdaad vaker provocatieve kleding dan blanken. Verder bleek ook dat vrouwen zich provocatiever kleden dan mannen. Dit geldt zowel voor de hoofdmuzikant als voor de karakteristieken op de achtergrond. Beide hypothesen blijken dus juist.

Studie 2

De vraag van dit onderzoek is; zijn video’s van BET Un:Cut (een muziekvideo programma van Black Entertainment Television) afhankelijker van seksuele inhoud dan muziekvideo’s die niet in dit programma zitten? Ze denken dat de video’s zonder seksuele inhoud niet meer worden bekeken, maar andere onderzoekers maken zich zorgen om de steeds groter wordende relatie tussen de Hip-Hop cultuur en de pornografische industrie.

De volgende twee hypotheses worden getest: (1) Un:Cut muziekvideo’s laten meer seksuele inhoud zien dan andere muziekvideo’s en (2) Un:Cut video’s hebben vaker achtergrondkarakteristieken in provocatieve kleding.

Waarom hebben ze het bij hypothese 2 alleen over provocatieve kleding bij achtergrondkarakteristieken en niet bij de hoofdmuzikant? Dit komt omdat het in dit soort video’s bijna altijd Afrikaans-Amerikaanse mannen zijn die de hoofdmuzikant zijn en deze niet uit de kleren gaan, maar wel veel dames (bijna) naakt op de achtergrond hebben, waarbij de dames seksuele gedragingen laten zien.

Ook is er een onderzoeksvraag in deze studie: Zijn er inhoudsverschillen tussen Un:Cut video’s en andere video’s met betrekking tot seksueel gedrag, non-seksueel gedrag en homoseksueel gedrag?

Methode: Een sample van muziekvideo’s is opgenomen. In totaal is 28 uur opgenomen, waarvan 20 uur random geselecteerd is voor analyse. Ook hier is elke video gescoord voor hoe vaak deze voorkwam.

Ook bij deze studie waren er twee onderwerpen van analyse: de video en de karakteristieken. Er is grotendeels gebruikgemaakt van dezelfde procedures en variables, alleen is er in dit onderzoek slechts één genre (Rap) in plaats van zes en is het seksuele gedrag opgedeeld in schalen.

Resultaten: In muziekvideo’s van Un:Cut was 95% seksuele inhoud, vergeleken met 58,5% in de muziekvideo’s van studie 1. Er werden in Un:Cut video’s meer seksuele handelingen vertoond. Hypothese 1 is dus waar.

Wat betreft de karakteristieken, waren ze in Un:Cut video’s vooral Afrikaan-Amerikaans en mannen. De achtergrondkarakteristieken zijn meestal enkel vrouwen, en anders is het een mix van vrouwen en mannen. Un:Cut video’s hebben meer achtergrondkarakteristieken dan gewone video’s en ook dragen de karakteristieken hier meer provocatieve kleding. Ook de tweede hypothese kan dus aangenomen worden.

Wat betreft de onderzoeksvraag, vertonen Un:Cut video’s meer seksuele gedragingen, minder non-seksuele gedragingen en meer homoseksuele gedragingen dan de video’s van studie 1. Deze homoseksuele gedragingen betreffen vaak vrouwen die sensueel met elkaar doen. Als er bij gewone video’s sprake is van homoseksueel gedrag betreft dit vaak twee mannen. Dit is dan niet sensueel maar proberen ze een serieus of dramatisch verhaal te vertellen.

Beperkingen van het onderzoek zijn dat geen een sample random is geselecteerd, de vijf kanalen uit studie 1 allen in bezit zijn één persoon, niet elke opgenomen video is geanalyseerd en het codeer-proces niet optimaal was. De auteur en de hoofdonderzoeker waren de eerste codeerder. Een tweede codeerder analyseerde 20% van de video’s in studie 1 en 40% van de video’s in studie 2.

Wel is uit dit onderzoek duidelijk geworden dat er grote verschillen zijn wat betreft seksueel gedrag in video’s en seksuele overtuigingen in ‘zwarte muziek’ en ‘witte muziek’. Gesuggereerd wordt, als gekeken wordt vanuit de sociale cognitieve theorie, dat Afrikaan-Amerikaanse vrouwen de grootste kans hebben om gedragingen uit muziekvideo’s na te doen.

Deze samenvatting is gebaseerd op Performing gender: a content analysis van Wallis, C. (2011)

Dit onderzoek is een inhoudsanalyse die eerder gedane inhoudsanalyses van muziekvideo’s probeert bij te werken door de sekserollen afgebeeld in muziekvideo’s op MTV en MTV2 te analyseren. Deze studie onderzoekt de mate waarin mannelijke en vrouwelijke artiesten in muziekvideo’s zich houden aan de gebruikelijke genderrollen.

In het totaal werden er 34 muziekvideo’s geanalyseerd. Er werd gekeken naar handgebaren, lichaamsbeweging, gezichtsuitdrukkingen en kleding. Er werd verwacht verschil te vinden in het gedrag tussen mannelijke en vrouwelijke artiesten.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat geseksualiseerde gender beelden in de media een negatief effect kunnen hebben op de mentale, emotionele en seksuele gezondheid van vooral tiener meisjes en jonge vrouwen. Ook kan het ervoor zorgen dat men abnormaal seksueel gedrag gaat accepteren en dat er meer tolerantie komt wegens seksuele intimidatie.

Genderrollen zijn tertiaire seksuele karakteristieken die worden aangeleerd en dus sociaal gecreëerd worden. Het zijn een soort codes die vertellen hoe mannen en vrouwen zich moeten gedragen in sociale situaties, ze worden vaak gezien als ‘natuurlijk’ door de gene die het uitvoert en door de ontvanger.

Volgens Goffman zijn onze sekserollen en onze concepten van mannelijk en vrouwelijkheid schema’s die gevormd worden door onze omgeving die we bewust en onbewust van leren en in handelen om zo de juiste rollen te spelen in de samenleving. Er is volgens hem geen genderidentiteit.

Onderzoeksvraag:

Wat zijn de genderrollen van mannelijke en vrouwelijke artiesten in hun muziekvideo’s en hoe verschillen ze van elkaar?

4 hypothesen:

1. Vrouwelijke artiesten zullen meer ondergeschikt non-verbaal gedrag vertonen dan mannelijke artiesten.

2. Mannelijke artiesten zullen meer dominant non-verbaal gedrag vertonen dan vrouwelijke artiesten.

3. Vrouwelijke artiesten zullen meer seksueel gedrag vertonen dan mannelijke artiesten als er gekeken wordt naar suggestieve gebaren, gezichtsuitdrukkingen en kleding.

4. Mannelijke artiesten zullen meer agressief non-verbaal gedrag vertonen van vrouwelijke artiesten.

Belangrijkste resultaten:

• Genderrollen zijn een opvallend kenmerk van muziekvideo’s

• Er zijn verschillen gevonden tussen de muziekvideo’s met als artiest een man of een vrouw.

• De genderrollen in de muziekvideo’s waren versterkt en stereotypisch.

• De vrouwen werden afgebeeld als fragile, alsof ze bescherming nodig hadden van de man.

• Mannelijke artiesten lieten geen seksueel gedrag zien. Vrouwen 3 van de 5 keer wel. Ook de kleding liet dit zien. De mannen waren vooral neutraal gekleed en de vrouwen uitdagend. Van vrouwen wordt dus vaak verwacht dat ze sexy zijn maar van mannen niet.

• Mannen lieten meer agressief gedrag zien dan vrouwen.

Deze samenvatting is gebaseerd op: Converging interracial consequences of exposure to violent rap music - Johnson, J.D., Trawalter, S., & Dovidio, J.F. (2000)

Deze studie onderzoekt de effecten van blootstelling aan stereotypische racistische informatie over zwarte mensen, in de vorm van agressieve rap muziek, op de applicatie van stereotype in de perceptie en evaluaties van witte en zwarte mensen. onderzoekers hebben bewezen dat er een scheiding is tussen de activatie en de applicatie van stereotypes. De activatie refereert naar de mogelijkheid om bij de stereotype informatie te komen en de applicatie refereert naar het gebruik van deze informatie in situaties waarin je iets waarneemt of iets evalueert. Dit onderzoek is gedaan om eerde onderzoek uit te breiden op 3 manieren:

• Overwegen hoe de massa media, in dit geval agressieve rap muziek, racistische stereotypes kan activeren.

• Onderzoeken hoe de applicatie van stereotypes gemodereerd kan worden door de relatie tussen de geactiveerde stereotype en de karakteristieken van de applicatie situatie. In dit geval het ras van de persoon die geëvalueerd wordt en of de evaluatie gerelateerd was aan stereotypische dimensies.

• Het exploreren van de mate waarin racistische in-group-out-group lidmaatschap deze effecten modereert.

Eerder onderzoek laat duidelijk zien dat blootstelling aan out-group stereotypische informatie invloed kan hebben op out-group percepties. Er i echter nog weinig bewijs voor de effecten van blootstelling aan in-group stereotypische informatie op in-group percepties. Vandaar dat dit onderzoek kijkt naar de gevolgen van blootstelling aan stereotypische racistische informatie in de massa media over zwarte mensen op de percepties en evaluaties van beide witte en zwarte mensen.

Door de sterke semantische associaties door herhaalde blootstelling en socialisatie, kan het activeren van een stereotype karakteristiek automatische de toegankelijkheid naar andere stereotype karakteristieken vergroten, zelf onder mensen die niet bewust deze stereotype kenmerken overdragen. Doordat witte en zwarte mensen dezelfde socialisatie ervaringen en culturele uitingen hebben heeft het activeren van zwarte stereotypes systematisch invloed op de percepties en de evaluaties van zwarte als van witte mensen. Dit noemt Steele de stereotype threat. Het is een situationele dreiging van negatieve stereotypes die geactiveerd wordt als relevante negatieve aspecten van de stereotypes van de groep worden ingelast.

De studie werd gedaan aan de hand van een experiment. Tijdens het onderzoek werden de zwarte en witte participanten vertelt dat ze mee zouden doen aan twee verschillende onderzoeken. Het eerste deel bestond uit vragen over de rol van de overheid in het reguleren van muziek. Het tweede deel ging over keuzes maken, om te kijken welke factoren keuzes en beoordelingen beïnvloed.

Er deden in totaal 180 participanten mee aan het onderzoek waarvan er 90 wit en 90 zwart waren. Bij de zwarte waren er 50 vrouw en 40 man en bij de blanken waren er 52 vrouw en 38 man.

Belangrijkste resultaten:

• De resultaten van het onderzoek laten zien dat blootstelling aan agressieve rap muziek significante implicaties kan hebben voor zwarte Amerikanen en dat deze effecten voorkomen bij en zwarte en witte evaluatoren.

• De participanten blootgesteld aan de agressieve rap muziek maakte meer negatieve attributies van geweld naar zwarte maar niet naar witte participanten.

• Blootstelling aan gewelddadige rap muziek heeft ook negatief effect op de oordelen van zwarten over andere stereotypische dimensies, maar niet over non stereotypische dimensies.

Deze samenvatting is gebaseerd op Heavy-metal music and reckless behavior among adolescents van Arnett, J. (1991)

Heavy metal was erg populair in 1980 onder de Amerikaanse adolescenten. Het wordt gekarakteriseerd door heftig verdraaide elektrische gitaren, rauwe stemmen en een luid volume. Het was slechts populair tot vorig decennium. In dit onderzoek wordt gekeken naar de karakteristieken van adolescenten die van heavy metal muziek houden. Er wordt vooral gekeken naar hun deelname aan verschillende roekeloze gedragingen, omdat er een publiek debat is over of dit soort muziek zulk gedrag bevordert. In totaal wordt gekeken naar de volgende vragen: (1) Hebben adolescenten die van heavy metal muziek houden meer kans dan hun peers om roekelooos gedrag te vertonen, in de specifieke gebieden van rijden, seksueel gedrag, drugs en kleine criminele activiteit zoals stelen en vandalisme? De hypothese hierbij is dat de teksten van de muziek vaak agressief en anti-sociaal zijn en zo deze gedragingen bevorderen. (2) Zoeken deze adolescenten meer sensatie? De hypothese is van wel, omdat dit soort muziek vooral voor mensen zou zien die veel sensatie zoeken aangezien de harde, ruwe tonen. (3) Hebben deze adolescenten moeite met hun sociale relaties, met familie, peers en met daten en seksualiteit? De hypothese hierbij is dat deze adolescenten naar dit soort muziek luisteren omdat ze sociaal afgewezen zijn en door deze muziek automatisch in een sociale groep terechtkomen (van andere heavy metal fans). (4) Is de zelfwaardering van deze adolescenten lager? Hun enthousiasme voor heavy metal muziek kan zowel een reflectie zijn van hun lage zelfbeeld als een versterker ervan. (5) Zijn de resultaten verschillend voor jongens en meisjes? De hoge sensatie-zoekende kwaliteit van de muziek zou jongens meer kunnen aantrekken dan meisjes, omdat jongens over het algemeen meer sensatie zoeken.

Methode

De mannelijke adolescenten waren in een muziekwinkel gevraagd mee te doen door middel van affiches in de winkel waarop liefhebbers van heavy metal werden gevraagd mee te doen aan een onderzoek. In ruil hiervoor kregen ze een gratis cassette tape van eigen keuze.ze waren vooral tussen de 16 en 19 en de informatie werd verkregen door middel van vragenlijsten. Extra deelnemers werden via een dichtbij liggende school verkregen. Geschiedenis- en psychologiestudenten werden gevraagd dezelfde vragenlijsten in te vullen en daarnaast een vragenlijst over muzieksmaak. Zo had men uiteindelijk een groep die van heavy metal muziek hield en een controlegroep die het haatte. De vrouwelijke deelnemers kwamen van dezelfde klassen als de mannelijke deelnemers. De leeftijd van de vrouwelijke deelnemers was tussen de 15 en 19 jaar.

Resultaten bij de mannen

Veel roekeloze gedragingen kwamen meer voor bij jongens die van heavy metal hielden dan bij de controlegroep. Ook zochten ze meer sensatie. De twee groepen verschilden echter niet op de Sociale Relaties subschaal. Wel rapporteerde de heavy metal groep een lagere tevredenheid wat betreft gezinsrelaties. Verder was de heavy metal groep zelfverzekerder wat betreft daten en seksualiteit, maar was er geen verschil tussen de groepen wat betreft zelfbeeld.

In het tweede deel van de analyse lag de aandacht op het roekeloos gedrag en of dat inderdaad veroorzaakt wordt door de muziek of door andere factoren (sensatie zoeken of minder goede gezinsrelaties). Problemen in gezinsrelaties zijn namelijk gerelateerd aan roekeloos gedrag en de teksten van heavy metal kunnen aantrekkelijk zijn voor adolescenten met zulke slechte relaties binnen het gezin. Resultaten: Voor veel roekeloze gedragingen bleek het gedrag gerelateerd aan het houden van heavy metal, maar deze relatie was niet langer significant wanneer er rekening werd gehouden met invloeden van sensatie zoeken en gezinsrelaties. Wel bleef het significant gerelateerd aan het rijden onder invloed en het gebruiken van marihuana.

Resultaten bij de vrouwen

Vrouwen die van heavy metal houden, zijn meer roekeloos dan de vrouwen in de controlegroep. Ze hadden meer onveilige seks, gebruikten meer marihuana en deden meer aan stelen en vandalisme. Wat betreft het gebruik van cocaïne, andere drugs en het rijden onder invloed waren er geen verschillen gevonden tussen de twee groepen.

De heavy metal groep zochten ook meer sensatie. Er was geen significante relatie tussen de twee groepen op het gebied van gezinsrelaties of sociale relaties in het algemeen. Wel waren heavy metal meiden zelfverzekerder over seksualiteit en vandalisme. Dit, terwijl hun algemene zelfbeeld lager was dan die van de controlegroep.

Ook hier is een tweede analyse gehouden waarin gekeken is naar de invloed van andere factoren. Bij de meeste gedragingen was het houden van heavy metal significant gerelateerd, zelfs wanneer rekening werd gehouden met sensatie zoeken en gezinsrelaties.

Discussie

Adolescenten die van heavy metal houden verschillen van hun peers op een aantal manieren; ze rapporteren een hogere frequentie van roekeloos gedrag, zoeken meer sensatie, de jongens zijn minder tevreden met hun gezinsrelaties, ze zijn zelfverzekerder op het gebied van seksualiteit en daten en de meisjes hebben een lager zelfbeeld dan de controlegroep.

Deze samenvatting is gebaseerd op Booze, drugs, and pop music van Christenson, P., Roberts, D.F. & Bjork, N. (2012)

Dit artikel laat de resultaten zien van een inhoudsanalyse van alcohol en drugs afgebeeld in de liedjes van de Billboard top 100 in de jaren 1968, 1978, 1988, 1998 en 2008. Hierdoor kan er een algemeen beeld geschetst worden van de hoeveelheid referenties naar alcohol en drugs en kunnen de veranderingen die de afgelopen jaren zich hebben voor gedaan geanalyseerd worden. Het is bewezen dat popmuziek invloed kan hebben op het gedrag en de houding van de luisteraars, dat popmuziek vaak referenties naar alcohol en drug bevat en dat de jeugd het meest naar popmuziek luistert.

Het is belangrijk om naar de sterkte en naar de hoeveelheid referenties naar alcohol en drugs in populaire muziek te kijken voor twee redenen:

• Onder de assumptie dat de inhoud van de populaire muziek iets zegt over wat er in de hoofden van de jeugd, die de muziek produceren en consumeren, omgaat zal een onderzoek naar de teksten van de populaire muziek een beeld schetsen van wat de jeugd denkt, waarin ze geïnteresseerd zijn, wat men wil bereiken enzovoort. Al moeten we wel onthouden dat deze teksten niet direct uit de hoofden komen van de adolescenten maar uit de hoofden van muzikanten en componisten. De inhoud van muziek mag dus niet gezien worden als een reflectie maar meer als een funhouse mirror (lachspiegel). Deze reflecteert een verstoort, overdreven beeld van de frequentie, context en consequenties van de realiteit.

• De tweede reden is het feit dat de berichten van de muziek invloed kan hebben op het geloof, de houding en het gedrag van de luisteraars. Twee theorieën leggen dit verder uit. De media cultivation theory: zegt dat diegene blootgesteld aan hoge maten van media inhoud van de subjectieve realiteit van de media gaan zien als waarheid in plaats van de realiteit ontstaan uit de sociale wereld.

De social cognitive theory (Bandura): het gedrag geobserveerd in de media zal overgenomen worden (want het zal zorgen voor positieve uitkomsten). Het gedrag in de media wordt ‘voorgedaan’ door aantrekkelijke, succesvolle media modellen. Deze condities zorgen ervoor dat de relatie tussen de media en jongeren goed is.

Twee onderzoeksvragen:

1. Wat is op lange termijn de trend geweest in de frequentie van referenties naar drugs en alcohol in populaire muziek.

2. Wat is de valentie van de referenties naar drugs en alcohol over een lange tijd; wanneer komen de referenties voor, worden ze positief of negatief afgebeeld ( zijn het positieve of negatieve elementen in de leefstijlen van jongeren).

In het totaal zijn er 496 liedjes onderzocht. Er vielen er een paar af omdat er geen tekst in voor kwam. De teksten hebben de onderzoekers van verschillende websites afgehaald.

Belangrijkste resultaten:

1. Referenties naar drugs en alcohol werden over de hele tijdspanne gevonden. Wel kon er een tweedeling gemaakt worden: tussen 1968 en 1988 waren de referenties naar drugs en alcohol schaars. De periode erna liet echter meer referenties zien. De reputatie en de verbeelding van de tijd rond 1960 en 1970, veel artiesten waarvan bekend was dat ze drugs en alcohol gebruikten, kwam niet overeen met de hoeveelheid referenties die gevonden werden in de populaire muziek.

2. Er was een sprong in de hoeveelheid referenties tussen 1988 en 1899, ook was er op dat moment een verandering in de populariteit van hiphop muziek (werd steeds populairder). Van deze muziek is bekend dat er veel referenties naar alcohol en drugs in voorkomen. Dit wordt ook wel het hip-hop effect genoemd. Dit onderzoek mag hierover alleen geen verdere uitspraken doen aangezien hun sample hiervoor niet geschikt is.

3. Verder werd bewezen (net als in eerder onderzoek) dat de referenties naar alcohol en drug meestal ook nog positief zijn. Ze worden afgebeeld als leuk, zonder consequenties en deel van het leven van jongeren. Dit betekent echter niet dat er helemaal geen negatieve verwijzingen naar alcohol en drugs waren. Vooral in de vroegere jaren werd alcohol en drugs negatief afgebeeld, tussen 1998 en 2008 werd het echter steeds positiever.

Deze samenvatting is gebaseerd op The content and validity of music-genre stereotypes among students Rentfrow, P.J., & Gosling, S.D. (2007)

In deze studie onderzoeken ze of de muziekvoorkeuren van mensen iets over hen zeggen. Er wordt dus gekeken naar de inhoud en validiteit van stereotypes over fans van verschillende soorten muziek. Er wordt gekeken naar drie specifieke vragen; (1) Zijn er stereotypen over fans van verschillende muziekgenres? (2) Wat is de inhoud van de stereotypen? (3) Zijn deze accuraat?

Muziek wordt vaak gebruikt voor zelfexpressie. Er zijn tenminste twee typen informatie die individuen door hun muziekvoorkeuren kunnen communiceren. Allereerst kunnen ze informatie overbrengen over hun persoonlijke kwaliteiten. Individuen geven de voorkeur voor muziek die hun persoonlijkheden en persoonlijke identiteit reflecteren en versterken. Ten tweede verschaffen mensen door muziek hun deelname aan een bepaalde groep. Door muziekvoorkeur uit te drukken, laten mensen zien dat zij dezelfde attitudes, waarden en overtuigingen delen als de andere leden van de groep. Muziekvoorkeur vertelt dus aardig wat, maar het is onduidelijk of muziek ook iets vertelt over iemands karakter. Eerdere studies die hier al onderzoek naar hebben gedaan, suggereerden dat informatie over de muziekvoorkeur een invloed kan hebben op hoe een persoon wordt waargenomen. Dit komt door de stereotypes. Maar zijn die overtuigingen accuraat?

De enige studie die onderzoek heeft gedaan naar of vooroordelen over muziekvoorkeur accuraat zijn, is die van Burroughs en collega’s (1991) en Rentfrow en Gosling (2006). Burroughs vond dat onafhankelijke observators consensuele en accurate indrukken konden ontwikkelen. Observators vormden accurate indrukken over de deelnemer zijn enthousiasme, optimisme, inhibitie en verkwistbaarheid. Ook Rentfrow en Gosling vonden bewijs voor kunnen meten van persoonlijkheid door muziekvoorkeur. Echter is het bewijs van deze twee studies gelimiteerd, omdat beide zich slechts op een klein aantal muziekgenres richtten en maar naar een klein aantal persoonlijkheidstrekken keek.

Huidige onderzoek: studie 1

Het doel van deze studie was om de overeenstemming te meten over de inhoud en uniekheid van stereotypen geassocieerd met de fans van bepaalde muziekgenres. Hierbij zijn fans van 14 muziekgenres onderzocht. De onderzoekers onderzochten de stereotypes over de fan zijn persoonlijkheid, persoonlijke kwaliteiten en waarden. Verder onderzochten ze ook of de muziekvoorkeur gelinkt was aan drank- en drugsgebruik.

Methode: Er waren 206 deelnemers, allen collegestudenten. De leeftijd varieerde van 17 tot 27 jaar. De deelnemers werden in groepen van 5 tot 30 mensen verdeeld en in klaslokalen neergezet. Deelnemers werden random geselecteerd om de prototypische fan van een van de veertien muziekgenres te beoordelen.

Resultaten: De hypothese was dat de beoordelingen over de fan door de studenten overeen zou komen met de muziek stereotypen. Om dit te meten is de overeenstemming tussen de observatoren gemeten. De uitkomst was dat de observatoren het meer met elkaar eens waren over de inhoud van bepaalde muziek stereotypen dan over andere. Zo waren ze het meer eens wat betreft stereotypen van religieuze, klassieke en rok muziekliefhebbers en minder eens over pop, blues en sound track stereotypen. Ook wat betreft de soort vooroordelen waren verschillen in overeenstemming. Deelnemers waren het het meest eens over de persoonlijke kwaliteiten van de muziek fan, gevolgd door de drugsvoorkeur, persoonlijkheid en waarden.

De resultaten verschaffen sterk bewijs voor de uniekheid van elk van de stereotypen en suggereren dat de specifieke stereotypen die geassocieerd worden met genres erg van elkaar verschillen.

Huidige onderzoek: studie 2

Het doel van studie 2 was om de validiteit van de muziek stereotypen uit studie 1 te testen. Dit is gedaan door de verkregen data uit studie 1 te vergelijken met de persoonlijkheden, persoonlijke kwaliteiten en waarden van actuele muziekfans. De voorspelling was dat sommige van de muziek stereotypen valide zouden zijn.

Methode: De sample bestond uit 87 collegestudenten. Deze moesten vragenlijsten invullen over hun persoonlijkheid op elke van de Big Five dimensies, over hun persoonlijke kwaliteiten, waarden en muziekvoorkeuren. In verband met vertrouwelijkheid werd niet gevraagd naar alcohol- en drugsgebruik.

Resultaten: Veel van de muziek stereotypen waren valide in de zin van grotere overeenkomt tussen de deelnemers hun zelfbeoordeling en de stereotype. Wel varieert de graad van validiteit per muziek stereotype. De stereotypes van religieuze, country, klassieke en jazz muziek vertonen de hoogste validiteit en de stereotypes van pop, ral en soul de laagste. Verder verschilde de validiteit van de stereotypes ook per construct. Waar de stereotypen valide waren voor alle constructen voor religieuze en jazz muziek, was het klassieke muziek stereotype vooral valide voor het construct ‘waarden’ en die van heavy metal voor het construct ‘persoonlijkheidstrekken’. De resultaten tonen aan dat veel van de muziek stereotypen een bepaalde kern van waarheid bevatten en dat stereotypen daadwerkelijk iets kunnen zeggen over de persoonlijkheid.

Discussie

De links tussen muziekvoorkeur en psychologische kwaliteiten worden waarschijnlijk beïnvloed door hun eigen ervaring met muziek, sociale interacties en de media. Muziek faciliteert identiteit-ontwikkeling. Wat betreft de media kan populaire media psychologische karakteristieken beïnvloeden die toegeschreven zijn aan fans van bepaalde soorten muziek. Hierdoor kan het beeld worden versterkt. De precieze mechanismen van de associatie tussen muziekvoorkeur en psychologie zouden nog onderzocht moeten worden.

Deze samenvatting is gebaseerd op Rock, rap, and rebellion van Carpentier, F.D., Knobloch, S., & Zillmann, D. (2003)

Deze studie onderzoekt of bepaalde persoonlijkheidskenmerken corresponderen met muzieksmaak en of bepaalde persoonlijkheidskenmerken de fascinatie van jonge mensen voor uitdagende muziek kan verklaren.

Hypothesen:

• Mensen die rebels zijn zullen meer tijd steken in het luisteren van uitdagende muziek dan mensen die weinig van dit kenmerk bevatten.

• Mensen die de kenmerken provocatieve rebelsheid en ontremming bevatten zullen eerder naar uitdagende muziek luisteren dan mensen die laag scoren op deze kenmerken.

• Mensen die de kenmerken reactieve rebelsheid en vijandigheid bevatten zullen eerder naar uitdagende muziek luisteren dan mensen die laag scoren op deze kenmerken.

• Proactieve rebelsheid en ontremming zijn meer gerelateerd aan uitdagende muziek dan reactieve rebelsheid en vijandigheid.

Er deden in het totaal 56 participanten mee aan het onderzoek waarvan er 19 man en 37 vrouw zijn. De gemiddelde leeftijd voor vrouwen was 19.5 en voor mannen 20.9. Als eerst moesten de participanten persoonlijkheidsvragenlijsten invullen. Daarna moeten ze uit een lijst van liedjes een aantal liedjes kiezen.

Belangrijke resultaten:

• Participanten die hoog scoorden op rebelsheid kozen inderdaad vaker uitdagende muziek.

• Boze individuen zullen eerder van nog heftigere muziek houden dan de rock enz. in de top 40.

Deze samenvatting is gebaseerd op Stereotypes of music fans: rap and heavy metal fans van Fried, C. B. (2003)

Het is niet duidelijk of rap- en heavy metal muziek voor probleemgedrag zorgt of dat tieners met probleemgedragingen zich tot deze muziek aangetrokken voelen. Er zijn wel verschillende soort probleemgedragingen die aan de twee soorten muziek gelinkt worden. Er wordt gedacht dat heavy metal invloed heeft op drugs- en alcoholgebruik, riskant seksueel gedrag, suïcide en geloof in de occult. Van rap wordt gedacht dat tieners hierdoor zullen verkrachten, vermoorden, geweld plegen en ander crimineel gedrag zullen vertonen. Binder (1993) denkt dat deze verschillende reacties op muziek door twee gerelateerde processen tot stand komen. Een is ras: rap wordt geassocieerd met ‘donker’ publiek en heavy metal met ‘blank’ publiek. De andere is groep-lidmaatschap: Heavy metal wordt gezien als de muziek waar ‘onze kinderen’ naar luisteren, terwijl rap wordt gezien als muziek dat geluisterd wordt door buitenstaanders.

Huidige studie

De huidige studie onderzoekt de beelden van stereotypes van heavy metal- en rap fans. Hierdoor kan een beter beeld geschetst worden van de zorgen die mensen maken over de invloed van zulke muziek. De voorspelling is dat de stereotypes overeenkomen met wat Binder (1993) dacht. Er wordt voorspeld dat de beelden van heavy metal- en rap fans op drie manieren van elkaar verschillen.

Hypothese 1: Rap fans zullen beschreven worden als schadelijk voor anderen, bedreigend of gevaarlijk voor de omgeving.

Hypothese 2: Heavy metal fans zullen beschreven worden als schadelijk voor zichzelf (doordat ze drugs gebruiken, door suïcide en doordat ze stoppen met school).

Hypothese 3: Rap fans zullen beschreven worden op manieren die hen onderscheiden als out-group leden. Dit bevat zowel referenties naar ras als naar andere dimensies die groepsverschillen aantonen zoals SES. Fans van heavy metal zullen daarentegen beschreven worden als personen van hun eigen ras en eigen sociaaleconomische groep. Hierbij wordt niet gefocust op verschillen met de groep.

Methode

In totaal zijn er 100 deelnemers en kwamen van verschillende soorten populaties. De gemiddelde leeftijd is 19 jaar en de meerderheid is blank. De deelnemers zijn op openbare plaatsen benaderd en gevraagd om een korte vragenlijst in te vullen.

Er is gebruik gemaakt van een tussen-subject design vanwege twee redenen: Het lijkt onmogelijk om te controleren voor overdracht-effecten wanneer deelnemers kenmerken over beide groepen invullen en ook omdat de vragenlijst kort gehouden is om de kans te vergroten dat mensen mee willen werken.

De deelnemers kregen één van de twee vragenlijsten. De ene begon met de statement dat de onderzoekers geïnteresseerd waren in ‘beelden die bestaan van fans van rap muziek’. De deelnemers werden daarna gevraagd zich de typische rap muziek fan voor te stelen. De andere vragenlijst werkte hetzelfde, maar dan over heavy metal in plaats van rap muziek. De deelnemers moesten kenmerken invullen die volgens gen typisch zijn voor de fans.

De categorieën voor het coderen waren op twee manieren ontwikkeld. Meerdere categorieën kwamen direct van de veronderstelde groep-verschillen. Deze waren (voor hypothese 1) dreiging voor anderen, woede en betrokkenheid bij een gang, (voor hypothese 2) zelfdestructief gedrag en (te weinig) prestatie/motivatie, en (voor hypothese 3) ras en sociaaleconomische status/demografie. De overgebleven items die niet onder verdeeld konden worden in deze categorieën, zorgden voor vier extra categorieën; gezinskarakteristieken, negatieve persoonlijkheidskarakteristieken, beeld en ‘ander’.

Resultaten

Er waren geen significante verschillen in de karakteristieken die door de deelnemers uit de verschillende populaties gebruikt zijn. Ook waren er geen significante verschillen tussen het aantal karakteristieken die deelnemers aan de twee condities gaven (rap en heavy metal).

Resultaten per hypothese

Hypothese 1: Stereotypes over rap fans bevatten meer referenties naar gevaarlijk zijn, of in ieder geval bedreigend zijn, dan andere mensen of de gemeenschap in het algemeen.

Hypothese 2: Heavy metal fans worden gekarakteriseerd door gedragingen die schadelijk zijn voor zichzelf. Deze kenmerken worden niet gebruikt bij fans van rap muziek. Tegengesteld aan wat verwacht werd, waren er geen significante verschillen in het gebruik van de prestatie/motivatie categorie.

Hypothese 3: Rap fans worden vaker beschreven in termen van ras, sociaaleconomische status en demografie dan heavy meta fans.

Discussie

De meeste verwachte verschillen tussen beelden tussen rap- en heavy metal fans zijn bevestigd. De enige voorspelling waarvoor geen bewijs is gevonden, zijn verschillen tussen prestatie en motivatie tussen rap- en heavy metal fans.

Veel van de stereotypes komen voort uit de stereotypes over rassen, de media en de muzikanten zelf.