Verzoeker/New India, ‘total loss’ verklaarde auto - Arrest

Verzoeker/New India, ‘total loss’ verklaarde auto (HR 10-02-2017, ECLI:NL:HR:2017:208)

Feiten

Door een aanrijding op Aruba is de auto van een taxichauffeur total loss verklaard. De bestuurder die tegen de taxi aan was gereden is aansprakelijk voor de schade. De verzekeraar van die bestuurder, New India, heeft een schadevergoeding aan de taxichauffeur geboden, rekening houdend met de afschrijvingen. De taxichauffeur vordert echter de vergoeding van alle geleden schade als (in)direct gevolg van het ongeval.

In cassatie klaagt de chauffeur er o.a. over dat het hof onterecht de maatstaf uit het arrest Reaal/Athlon heeft toegepast. Uit dat arrest blijkt dat bij de berekening van zaakschade het uitgangspunt is dat het nadeel dat geleden wordt, gelijk is aan de waardevermindering van de zaak. Bij schade aan auto’s kan een uniforme afwikkeling worden bevorderd door het hanteren van een forfaitair systeem. Dat zo’n systeem geen rekening houdt met de omstandigheden van het concrete geval, is in overeenstemming met het uitgangspunt dat zaakschade abstract moet worden begroot. Dat uitganspunt leidt er in deze zaak toe dat de taxichauffeur niet de schade vergoed krijgt die hij daadwerkelijk heeft geleden.

Hoe moet de geleden schade worden bepaald? De verzekeraar wil de schade vergoeden op basis een forfaitaire berekening van de marktwaarde ten tijde van het ongeval. De taxichauffeur stelt dat dit zijn schade niet dekt, omdat hij niet dezelfde auto kan kopen.

Hoge Raad

Art. 6:97 BWA bepaalt (zoals art. 6:97 BW) dat de rechter de schade begroot op de wijze die het meest met de aard ervan in overeenstemming is. Voor de berekening van een schadevergoeding geldt dat de benadeelde zoveel mogelijk in de toestand moet worden gebracht waarin hij zou hebben verkeerd als de schadeveroorzakende gebeurtenis zou zijn uitgebleven. De schade moet dus in beginsel worden berekend met inachtneming van alle omstandigheden van het geval. Op praktische gronden en om redenen van billijkheid, kan in bijzondere gevallen van een of meer omstandigheden van het geval worden geabstraheerd. Gaat een zaak geheel verloren? Dan lijdt deze door dit verlies een nadeel in zijn vermogen die gelijk aan de waarde van de zaak. Als de verloren gegane zaak een exemplaar is zonder eigen, individueel bepaalde kenmerken, van een soort waarvoor een voor het publiek toegankelijke markt bestaat, zal de rechthebbende door dit verlies een nadeel in zijn vermogen lijden dat in het algemeen kan worden gesteld op de waarde in het economisch verkeer van de zaak ten tijde van het verlies. Hiermee wordt recht gedaan aan het uitgangspunt dat hij als benadeelde zoveel mogelijk in de positie moet worden gebracht waarin hij zonder de schadeveroorzakende gebeurtenis zou hebben verkeerd.

I.c. is de auto geheel verloren. De taxichauffeur kan dus aanspraak maken op vergoeding van de marktwaarde van de auto ten tijde van het verlies. Het hof heeft (verwijzend naar Reaal/Athlon) het standpunt van de verzekeraar geaccepteerd dat bij de schadebegroting een ‘afschrijvingsmethode’ wordt toegepast. De taxichauffeur heeft echter betwist dat toepassing van die methode ertoe leidt dat zijn schade wordt vergoed. Volgens de Hoge Raad heeft het hof op ontoereikende gronden de betwisting van de afschrijvingsmethode verworpen. Het heeft namelijk niet vastgesteld dat de afschrijvingsmethode er voor zorgt dat de taxichauffeur de volledige marktwaarde van de auto vergoed krijgt.

Kern

Als een zaak geheel verloren gaat doordat herstel niet mogelijk is of economisch onverantwoord, lijdt de benadeelde een verlies gelijk aan de waarde van de zaak. Bij het total loss verklaren van een auto, kan dan ook aanspraak worden gemaakt op een vergoeding van de marktwaarde van de auto ten tijde van het verlies. De benadeelde moet namelijk zoveel mogelijk in de positie worden gebracht waarin hij zonder schadeveroorzakende gebeurtenis zou hebben verkeerd.