Wat voor ondernemingsvormen zijn er? Oefententamens 1

Vragen: 

Casus I

De heer van Veen, mevrouw Walraven en de heer Zandvliet willen onder de naam ‘De Tuinkabouter’ een samenwerkingsverband aangaan. Het samenwerkingsverband willen zij aangaan om gezamenlijk winst te behalen door siertuinen voor particulieren aan te leggen. De heer van Veen heeft veel verstand van financiën. Mevrouw Walraven heeft technische kennis. De heer Zandvliet zal alleen op aanwijzing van mevrouw Walraven uitvoerende werkzaamheden verrichten. Het samenwerkingsverband is niet ingeschreven in het handelsregister. In het samenwerkingscontract is o.a. het volgende opgenomen:

De ondergetekenden:

1. dhr. B. van Veen, wonende te Hillegom, geboren 18 mei 1984 te Amsterdam, Nederland, hierna te noemen vennoot sub 1;
2. mevr. C.S.V. Walraven, wonende te Lisse, geboren 5 februari 1975 te Haarlem, Nederland, hierna te noemen vennoot sub 2;
3. dhr. D.B. Zandvliet, wonende te Sassenheim, geboren 6 juni 1979 te Leiden, Nederland, hierna te noemen vennoot sub 3;

verklaren dat zij met elkaar per 14 februari 2016 een samenwerkingsverband onder de naam ‘De Tuinkabouter’ zijn aangegaan, welke zal worden geregeerd door de navolgende bepalingen:
(...)

Artikel 2
Het doel van de samenwerking is het aanleggen van siertuinen en het verlenen van aanverwante diensten.
(...)

Artikel 4

• Vennoot sub 1 brengt in:
  • Een bedrag van € 20.000.
• Vennoot sub 2 brengt in:
  • Een bestelbus van het merk en type MERCEDES-BENZ SPRINTER met het bouwjaar 2009 ter waarde van € 5.000.
• Vennoot sub 3 brengt zijn volledige en onverdeelde arbeidskracht, vlijt en kennis in.

(...)

Vraag 1

De heer van Veen stelt dat de samenwerking is te kwalificeren als een vennootschap onder firma. Hoe beoordeelt u deze stelling van de heer van Veen?

Casus II

Scheepsbouw Harlingen BV exploiteert in Harlingen een aantal scheeps- werven waar zij kleine vissersschepen bouwt. Zij wil één van deze scheepswerven uitbreiden om ook middelgrote vissersschepen te kunnen bouwen. Scheepsbouw Harlingen BV heeft onvoldoende middelen om de uitbreiding te kunnen financieren. Om de uitbreiding toch mogelijk te ma- ken, gaat zij samenwerken met Urk Schepen BV, die ook een aantal scheepswerven exploiteert. Scheepsbouw Harlingen BV en Urk schepen BV komen overeen dat Urk Schepen BV gaat participeren in de scheepswerf in Harlingen. Urk Schepen BV stelt € 20.000.000,- ter beschikking en Scheepsbouw Harlingen BV wijzigt de eigendomsverhouding van de scheepswerf door de scheepswerf in mede-eigendom over te dragen aan Urk Schepen BV. De waarde van de scheepswerf is € 20.000.000,-. Scheepsbouw Harlingen BV en Urk Schepen BV komen ook overeen dat eventuele winst die de scheepswerf maakt gelijk tussen hen zal worden verdeeld, maar dat Scheepsbouw Harlingen BV alle eventuele verliezen die de scheepswerf lijdt voor haar rekening zal nemen. Scheepsbouw Harlingen BV en Urk Schepen BV geven uit overwegingen van concurrentie geen ruchtbaarheid aan hun samenwerking. De leiding over de scheepswerf leggen zij in handen van een door hen samen aangesteld managementteam.

Vraag 2 (7 pnt)

Hoe kwalificeert u de samenwerking tussen Scheepsbouw Harlingen BV en Urk Schepen BV in ondernemingsrechtelijke zin ? Motiveer uw antwoord aan de hand van het stappenplan.

Antwoorden: 

Vraag 1

Om het samenwerkingsverband te kwalificeren als een VOF zal sprake moeten zijn van een maatschap tot uitoefening van een bedrijf onder een gemeenschappelijke naam (art. 16 K). Van een maatschap is sprake (art. 7A:1655 BW) als voldaan is aan de volgende vereisten. Er moet een overeenkomst zijn (in casu aanwezig), inbreng door elk der vennoten (zie art. 4 contract), oogmerk om voordeel te behalen en te delen (aanwezig: zie de zinssnede ‘om gezamenlijk winst te behalen’) en gelijkwaardige samenwerking (HR Dierenartsenpraktijk). Op dit laatste punt is er wellicht twijfel; mogelijk omdat de casus vermeldt dat de heer Zandvliet louter op aanwijzing van Walraven werkzaamheden zal uitvoeren. Maar er bestaat in ieder geval een VOF tussen van Veen en Walraven. Het gaat in casu om uitoefening van een bedrijf (aanleggen van siertuinen voor particulieren) onder gemeenschappelijke naam (in casu ‘De Tuinkabouter’). NB inschrijving in het handelsregister is geen oprichtingsvereiste (art. 23 K).

Vraag 2

De samenwerking is een personenvennootschap. in HR 2 september 2011, JOR 2011/361 (Astense dierenartspraktijk: bestaan van een maatschap): hof ’s-Hertogenbosch over ‘de verschillende elementen van een maatschap’:

1. Overeenkomst
2. Samenwerking; gelijkheid/gelijkwaardigheid
3. Verdeling van voordeel
4. Inbreng

en: Gerichtheid op voordeel voor alle deelnemers (valt enigszins samen met 2 en 3.1.)

Overeenkomst:

Om de uitbreiding toch mogelijk te maken, gaat Scheepsbouw Harlingen BV samenwerken met Urk Schepen BV, die ook een aantal scheepswerven exploiteert.

2. Samenwerking; gelijkheid/gelijkwaardigheid:

Scheepsbouw Harlingen BV en Urk schepen BV komen overeen dat Urk Schepen BV gaat participeren in de scheepswerf in Harlingen. De leiding over de scheepswerf leggen zij in handen van een door hen samen aangesteld managementteam.

4. Inbreng

Urk Schepen BV stelt € 20.000.000,- ter beschikking en Scheepsbouw Harlingen BV wijzigt de eigendomsverhouding van de scheepswerf door de scheepswerf in mede-eigendom over te dragen aan Urk Schepen BV. De waarde van de scheepswerf is € 20.000.000,-.

3. Verdeling van voordeel

Scheepsbouw Harlingen BV en Urk Schepen BV komen ook overeen dat eventuele winst die de scheepswerf maakt gelijk tussen hen zal worden verdeeld.

Nu is sprake van een maatschap

De personenvennootschap is geen vof of cv: daarvan is sprake bij bedrijfsuitoefening onder een gemeenschappelijk naam. Het gaat in casu wel om bedrijfsuitoefening, maar: Scheepsbouw Harlingen BV en Urk Schepen BV geven uit overwegingen van concurrentie geen ruchtbaarheid aan hun samenwerking.