Samenvattingen voor ontwikkelingspsychologie en persoonlijkheidspsychologie

TentamenTickets

Tijdens het vak Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie leer je:

• Je krijgt kennis over en inzicht in basisconcepten, theorieën, en onderzoek op het gebied van de ontwikkelings- en onderwijspsychologie, zoals de ontwikkeling van kinderen
• Je leert wetenschappelijke artikelen te interpreteren, en te overtuigen en te argumenteren door het maken van opdrachten en tijdens discussies en presentaties

Leg tijdens het leren de focus op:

• De sociale ontwikkeling van kinderen
• De emotionele ontwikkeling van kinderen
• De cognitieve ontwikkeling van kinderen
• De taalontwikkeling van kinderen.
• Theoretische uitgangspunten van de ontwikkelingspsychologie
• Aanleg versus omgevingsinvloeden (nature vs. nurture)
• De prenatale ontwikkeling
• Intelligentie en schoolprestaties
• Sociaal-emotionele en morele ontwikkeling
• De relatie tussen ontwikkeling en leren, kennisverwerving en motivatie

Handige tips zijn:

• Op het tentamen komen vooral feitjes en rijtjes voor; stamp begrippen dus goed!
• Bereid je zo goed mogelijk voor op de werkgroepen, hier kun je punten verdienen die meetellen in je eindcijfer! Wanneer je dit doet, heb je ook al een groot deel van de tentamenvoorbereiding gedaan, want de artikelen tellen voor zo'n 40% mee in het tentamen.
• Schrijf je op tijd in voor het tentamen; je kan je tot 10 kalenderdagen voordat het tentamen begint in uSis inschrijven voor het tentamen. Wie niet is ingeschreven kan niet meedoen.
• Vooral de werkgroepen zijn van belang voor het eindtentamen maar ook de hoorcolleges bieden goede houvast voor de tentamenvoorbereiding.

Oefenvragen

Vraag 1

Wat is géén voorbeeld van een reflex van een pasgeboren baby?

A) Grijpen

B) Zuigen

C) Slikken

D) Spartelen

Vraag 2

Welke stelling is juist:

I. Gekristalliseerde intelligentie is de mogelijkheid om op een bepaald moment nieuwe problemen op te lossen.

II. Vloeiende intelligentie is de feitelijke kennis over de wereld.

A) Alleen stelling I is juist

B) Alleen stelling II is juist

C) Beide stellingen zijn juist

D) Beide stellingen zijn onjuist

Voorbeeld tentamenvragen bij Children’s Thinking: Cognitive Development and Individual Differences - Bjorklund

Wat houdt cognitieve ontwikkeling in? - Tentamens 1

Vragen

Vraag 1

Leg de bidirectionaliteit van functie en structuur uit.

Vraag 2

In welke context is het zinvol om de term ‘aangeboren’ te gebruiken?

Vraag 3

Wat bedoelt Fodor met modulariteit van hersenfuncties?

Antwoordindicatie

Vraag 1

De activiteit van een structuur en factoren uit de omgeving dragen bij aan veranderingen in de structuur, wat weer resulteert in een verandering in de activiteit van de structuur. Functie is noodzakelijk om ontwikkeling mogelijk te maken, waarbij het wel beperkt is tot activiteit die de structuur uit kan voeren.

Vraag 2

Het is zinvol om ‘aangeboren’ te gebruiken wanneer dit verwijst naar genetisch bepaalde beperkingen aan gedrag. In het veld van cognitieve ontwikkeling betekent dit dat de hersenen alleen een bepaald type informatie kan verwerken op een bepaalde manier.

Vraag 3

Modulariteit houdt in dat specifieke hersengebieden verantwoordelijk zijn voor specifieke hersenfuncties.

Wat is de biologische basis van cognitieve ontwikkeling? - Tentamens 2

Vragen

Vraag 1

Aapjes moeten binnen 16 maanden na de geboorte aan licht blootgesteld worden om visuele functie te ontwikkelen. Er is dus sprake van een kritieke periode. Wat voor soort beperking is dit?

Vraag 2

Wat is zelforganisatie volgens het contextuele ontwikkelingsmodel?

Vraag 3

Volgens de evolutionaire benadering is het adaptief om op jonge leeftijd een onderontwikkelde cognitieve capaciteit te hebben. Wat is de reden hiervan?

Vraag 4

Leg uit hoe plasticiteit verklaard kan worden aan de hand van een discontinu ontwikkelingspatroon.

Vraag 5

Voor wat voor soort culturen is een doelgerichte, strategische manier van problemen oplossen het meest kenmerkend?

Vraag 6

Volgens evolutionaire theorie zijn beperkingen in cognitie adaptief. Waarom?

Vraag 7

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen de hersenen van mensen en dieren?

Vraag 8

Welk deel van de hersenen

Wat is normaal en wat is een stoornis? - TentamenTests 1

Meerkeuzevragen bij hoofdstuk 1

Vraag 1

Hoe kan psychopathologie het best begrepen worden volgens Parritz en Troy (2014)?

1. Als aanpassing aan atypische omstandigheden.
2. Binnen de context van de normale ontwikkeling van kinderen.
3. Als slechte of problematische aanpassing aan stressoren in de omgeving.
4. Vanuit het unieke ontwikkelingspatroon van ieder kind.

Vraag 2

Dr. Timmer wil weten hoeveel nieuwe gevallen van ADHD er ieder jaar worden gediagnostiseerd in zijn gemeente. Welke type data heeft hij nodig?

1. Identificatie ratio.
2. Epidemiologische.
3. Incidentie.
4. Prevalentie.

Vraag 3

Dr. Jansen doet onderzoek in HAVO/VWO naar het verschil in prestatie tussen meisjes en jongens in bètavakken. Hij komt tot de conclusie dat meisjes gemiddeld lager scoren op bètavakken dan jongens. Volgens dr. Jansen kan dit verklaard worden doordat deze meisjes vaak opmerken dat ze bètavakken nooit goed onder de knie zullen krijgen. Waar is dit een voorbeeld van?

1. Massagysterie.
2. Dysfunctioneel gedrag.
3. Adaptatie.
4. Opvattingen over je eigen capaciteiten.

Vraag 4

Welke van onderstaande uitspraken over intieme partners die eerst gingen samenwonen (‘cohabitation’) voordat ze gingen trouwen, geeft de uitkomsten van onderzoek, beschreven in Bradbury en Karney (2013), het beste weer?

1. Deze partners rapporteren een hogere huwelijkstevredenheid dan partners die niet eerst samenwonen, maar de echtscheidingscijfers zijn gelijk in beide groepen.
2. Deze partners rapporteren een hogere huwelijkstevredenheid dan partners die niet eerst samenwonen, maar zij lopen wel een groter risico op echtscheiding.
3. Deze partners rapporteren een lagere huwelijkstevredenheid dan partners die niet eerst samenwonen, maar de echtscheidingscijfers zijn gelijk in beide groepen.
4. Deze partners rapporteren een lagere huwelijkstevredenheid dan partners die niet eerst samenwonen en zij lopen tevens een groter risico op echtscheiding.

Vraag 5

Een man zit met zijn vrouw in de auto. Hij rijdt hard en wanneer het stoplicht op rood springt, rijdt de man door. Omstanders vinden de man onverantwoord en zelfzuchtig. Zij weten niet dat de vrouw die naast hem zit op het punt staat om te bevallen. Waar is dit een voorbeeld van?

1. Redeneren op basis van globale evaluatieve inschatting (‘evaluative reasoning’).
2. Teveel de nadruk leggen op situationele (‘situational‘) factors.
3. Teveel de nadruk leggen op dispositionele (‘dispositional’) factoren.
4. De fundamentele attributiefout (‘fundamental attribution error’).

Antwoorden Meerkeuzevragen bij hoofdstuk 1

Vraag 1

B. Binnen de context van de normale ontwikkeling

Wat is de plaats van diagnostiek binnen het hulpverleningsproces? - TentamenTests 1

Meerkeuzevragen bij hoofdstuk 1

MC vraag 1

Wat is inductie?

1. Het afleiden van toetsbare voorspellingen uit hypothesen.
2. Het verzamelen en groeperen van gegevens.
3. Het formuleren van een theorie over de samenhang van delen van het probleem.
4. Het formuleren van hypothesen op basis van waarnemingen.

MC vraag 2

Wat is de doelstelling van de regulatieve cyclus?

1. Het toetsen van de juistheid van hypothesen, die ten grondslag liggen aan de hulpverlening.
2. Het stapsgewijs bereiken van doelen bij het oplossen van problemen.
3. Het opstellen van een behandelplan voor probleemgedrag.
4. Het evalueren van de effectiviteit van geboden hulp.

MC vraag 3

Wat is de doelstelling van de empirische cyclus?

1. Het toetsen van de juistheid van hypothesen, die ten grondslag liggen aan de hulpverlening.
2. Het stapsgewijs bereiken van doelen bij het oplossen van problemen.
3. Het opstellen van een behandelplan voor probleemgedrag.
4. Het evalueren van de effectiviteit van geboden hulp.

Open vragen bij hoofdstuk 1

Open vraag 1

Diagnostiek moet betrouwbaar en valide zijn. Leg uit wat dit betekent.

Open vraag 2

Wat is het uiteindelijke doel van handelings- en oplossingsgerichte hulpverlening? Licht dit toe.

Open vraag 3

Bij diagnostisch onderzoek moet de empirische cyclus worden doorlopen. Noem de vijf fasen en beschrijf deze.

Antwoorden Meerkeuzevragen bij hoofdstuk 1

MC vraag 1

D. Het formuleren van hypothesen op basis van waarnemingen.

MC vraag 2

B. Het stapsgewijs bereiken van doelen bij het oplossen van problemen.

MC vraag 3

A. Het toetsen van de juistheid van hypothesen, die ten grondslag liggen aan de hulpverlening.

Antwoordsuggesties Open vragen bij hoofdstuk 1

Open vraag 1

Betrouwbaarheid houdt in dat hypothesen en toetsingen daarvan moeten zo onafhankelijk mogelijk zijn van het moment van het onderzoek, de onderzoeker of andere toevallige factoren. Validiteit betekent dat hypothesen en toetsingen daarvan daadwerkelijk betrekking moeten hebben op datgene wat bedoeld werd te beschrijven of toetsen.

Open vraag 2

Empowerment: het helpen van de hulpvrager bij het optimaal benutten van de eigen mogelijkheden, om zelfredzaamheid te realiseren.

Open vraag 3

De empirische cyclus omvat de volgende vijf fasen:

1. Observatie: het verzamelen en groeperen van gegevens.

Waarom onderzoeken we de ontwikkeling van kinderen? - TentamenTests 1

Vragen bij hoofdstuk 1

Vraag 1

Welke stelling is juist?

I. In de rechtszaal kan men er niet vanuit gaan dat wat kinderen vertellen op waarheid gebaseerd is.

II. Jonge kinderen zijn vooral gevoelig voor suggestieve ondervragingstechnieken, wanneer de vragen steeds herhaald worden.

1. Alleen stelling 1 is juist.

2. Alleen stelling 2 is juist.

3. Beide stellingen zijn juist.

4. Beide stellingen zijn onjuist.

Vraag 2

Wat is juist? Kinderen kunnen negatieve effecten ondervinden wanneer zij...

1. Zich na de geboorte langer dan 1 maand in een instabiele omgeving bevinden.

2. Zich na de geboorte langer dan 3 maanden in een instabiele omgeving bevinden.

3. Zich na de geboorte langer dan 6 maanden in een instabiele omgeving bevinden.

4. Zich na de geboorte langer dan een jaar in een instabiele omgeving bevinden.

Vraag 3

Welke algemene conclusie wordt getrokken met betrekking tot de continue/discontinue ontwikkeling van een kind, ondanks enige onenigheid over het onderwerp?

1. De ontwikkeling verloopt voornamelijk continu.

2. De ontwikkeling verloopt discontinu, zoals in de stadiumtheorieën.

3. Dat is afhankelijk van hoe en hoe vaak de observaties gedaan worden.

4. De ontwikkeling verloopt soms discontinu en soms continu.

Vraag 4

Welke onderzoeksdesign heeft het voordeel dat je de verandering van individuen over de tijd kunt bekijken en het nadeel dat herhaaldelijk toetsen zorgt voor afname van de externe validiteit?

1. Longitudinaal onderzoek.

2. Observationeel onderzoek.

3. Cross-sectioneel onderzoek.

4. Correlationeel onderzoek.

Vraag 5

De "turtle shelll" -techniek is een voorbeeld van een succesvolle interventie die kleuters helpt omgaan met ...

1. Het gevoel van isolatie.

2. Gevoelens van schaamte.

3. Pesten door leeftijdsgenoten.

4. Hun eigen woede.

Vraag 6

Wat is meta-analyse?

1. De reproductie van een eerdere studie om de resultaten te confronteren of te ontkrachten.

2. Een filosofische verkenning van een experiment of case study.

3. Een methode om de resultaten van verschillende onafhankelijke onderzoeken te combineren en te analyseren.

4. Een lijst met alle gepubliceerde artikelen die betrekking hebben op een specifiek onderzoeksgebied.

Vraag 7

Studies hebben aangetoond dat het getuigenis van kinderen meestal

Oefenvragen

1.      Het verwijderen van een negatieve stimulus in reactie op gewenst gedrag is een voorbeeld van?

1. Positieve bekrachtiging
2. Positieve bestraffing
3. Negatieve bekrachtiging
4. Negatieve bestraffing

2.      Een attitude is:

1. een beoordeling van de oorzaak van gedrag van een ouder of kind
2. het cognitieve proces, waarbij een beslissing over de opvoeding wordt gemaakt
3. een reactie op of affectieve beoordeling van de veronderstelde feiten over kinderen of opvoeding
4. de interpretatie van stimuli

3.      Iemand met een positieve kijk op zichzelf maar een negatieve kijk op anderen. Behoort tot welke hechtingsstijl?

1. Afwijzende hechtingsstijl
2. Veilige hechtingsstijl
3. Angstige hechtingsstijl
4. Bezorgde hechtingsstijl

4.      Een man die een extra X chromosoom heeft, wat verschillende fysieke en gedragsprobleem tot gevolg heeft, heeft welk syndroom?

1. Syndroom van Turner
2. Klinefelter Syndroom
3. Syndroom van Down
4. Cri du chat syndroom

5.      Er zijn verschillende interventietechnieken in reactie op conflicten tussen brusjes.  Wanneer je het conflict negeert en de kinderen het zelf op laat lossen is dit een:

1. Kindgerichte strategie
2. Controlestrategie
3. Passieve non-interventie

6.      Je hebt drie paden wat betreft jeugdig geweld. Wanneer dit begint met enige agressie, zoals pesten. Maar naarmate het kind ouder wordt, de agressie wordt gemanifesteerd in fysiek vechten tot het escaleert tot serieus geweld. Behoort dit tot:

1. Heimelijke agressie
2. Openlijke agressie    
3. Autoriteitsconflict

7.      Münchhausen by proxy is een stoornis waarbij een individu een ziekte bij een ander produceert of veinst met als doel zelf aandacht of steun te ontvangen dit is een voorbeeld van

1. Seksueel misbruik
2. Verwaarlozing
3. Fysiek misbruik
4. Psychologische mishandeling

Antwoorden

1. C, negatieve bekrachtiging. Wanneer je bij positief gedrag een positieve stimulus toedient is dit positieve bekrachtiging. Het toedienen van een negatieve stimulus in reactie op ongewenst gedrag is positieve bestraffing en het verwijderen van een positieve stimulus in reactie op ongewenst gedrag is negatieve bestraffing (zie Parenting hoofdstuk 2 blz. 39)

2. C, A is attributie B is het vermogen tot besluitvorming en D is perceptie (zie Parenting hoofdstuk 3 Blz. 67-71)

3. A afwijzende hechtingsstijl. Iemand een veilige hechtingsstijl heeft zowel een positieve kijk op zichzelf als op andere. Iemand met een bezorgde hechtingsstijl heeft een negatieve kijk op zichzelf en een positieve kijk op anderen. En iemand met een angstige hechtingsstijl hebben een negatieve kijk op zowel zichzelf als op andere. (zie Parenting hoofdstuk 4 blz. 89-91)

4. B het Klinefelter syndroom. Een vrouw met maar één x chromosoom heeft het syndroom van Turner, iemand die een extra 21^e chromosoom heeft, heeft het syndroom van down.