Wat voor ondernemingsvormen zijn er? - Chapter 1

Het ondernemingsrecht is een onderdeel van het privaatrecht. In het ondernemingsrecht bevinden zich de rechtsvormen waarmee ondernemingen gedreven kunnen worden. De rechtsvorm is in feite een gereedschap om de onderneming goed te kunnen laten functioneren. Het eerste doel van het ondernemingsrecht is dan ook facilitair. Dit betekent dat de juridische ondernemingsvormen sterk beïnvloed worden door het functioneren van een onderneming. Een voorbeeld hiervan is de efficiency van een onderneming.

Het ondernemingsrecht regelt drie onderwerpen:

1. Hoe wordt de interne structuur van een onderneming geregeld?

2. Wie zijn bevoegd om als vertegenwoordigers van de onderneming rechtshandelingen te verrichten?

3. Hoe is de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van bijvoorbeeld bestuurders geregeld?

Wat is een besloten vennootschap?

In Nederland wordt veel gebruik gemaakt van de besloten vennootschap (BV). Op dit moment zijn er ongeveer 900.000 BV’s. BV’s worden onder meer gebruikt voor het runnen van een onderneming, zoals het drijven van een snackbar met vijf personeelsleden of zeer grote ondernemingen met duizenden medewerkers. Er worden echter ruim 200.000 BV’s niet gebruikt voor het runnen van een onderneming, maar wel voor bijvoorbeeld het fiscaal voordelig opbouwen van een pensioen.

In art. 2:175 BW staat de definitie van de BV. Een kenmerk van een BV is, dat de BV een rechtspersoon is die een in één of meerdere overdraagbare aandelen verdeeld kapitaal heeft (art 2:175 lid 1 BW). Het is alleen mogelijk om deel te nemen in de BV wanneer men een of meerdere aandelen bezit, daarom wordt de BV ook geschaard onder de kapitaalvennootschappen (ook wel kapitaalassociaties genoemd).

Een vereiste dat in acht genomen moet worden is dat er minimaal één aandeel dient te worden uitgegeven. Het nominale bedrag van de aandelen en het te storten bedrag hoeft niet hoog te liggen, omdat er bij de BV geen vereist minimumkapitaal (meer) geldt. Bij een BV mogen de aandelen in handen zijn van een enkele aandeelhouder in het Nederlandse recht.

Het aandeel vervult verschillende functies:

• Het is een middel om vermogen aan te trekken

• Winstverdeling (art. 2:216 BW). De winstuitkering

Hoofdstuk 1 Introductie

1.1 Bondige omschrijving van de inhoud

De personenvennootschap (geregeld in boek 7a BW) is een samenwerkingsverband met een zekere mate van juridische identiteit, variërend van een stille maatschap, tot grote openbare vennootschappen van vrije beroepsoefenaars die een sterk institutioneel karakter hebben. De rechtshandeling waarbij de vennootschap wordt aangegaan is een wederkerige overeenkomst. Bij de vennootschap kan deze rechtshandeling worden aangegaan door een (in beginsel duurzame) samenwerking van twee of meer partijen, op basis van inbreng door elk van hen om langs die weg vermogensrechtelijke voordeel te behalen.

Zie voor een opsomming van de materiële kenmerken van de vennootschap: art. 7A: 1655 BW. De wettelijke bepalingen in het vennootschapsstramien zijn bijna allen regelend van aard. Afhankelijk van hun persoonlijke geaardheid, het terrein waarop zij werkzaam zijn, de omvang en hechtheid en het kader en doel maken de vennootschappen gebruik van deze vrijheid.

De vennootschap is de rechtsvorm waarin vooral beoefenaars van vrije beroepen samenwerken en waarin bedrijfsuitoefening op betrekkelijke kleine schaal plaatsvindt. Ook rechtspersonen maken gebruik van deze rechtsvorm (met name op grond van fiscale overwegingen). Een vennootschapsverband dat gericht is op deelneming aan het economisch verkeer door het uitoefenen van ‘bedrijfsactiviteiten’ kan worden beschouwd als de rechtsvorm van een onderneming. Ziet men de ondermeng meer als een organisatorisch verband waarin ook de belangen van anderen dienen te worden meegenomen, dan omvat de vennootschappelijke rechtsbetrekking strikt genomen niet uitsluitend de onderlinge verhouding tussen de deelnemenede vennoten.

Indien de vennoten naar buiten treden onder een gemeenschappelijke naam treedt er een zeker extern effect op. Alhoewel de vennootschappen geen rechtspersoon zijn worden ze door het maatschappelijk verkeer en de jurisprudentie tot op zekere hoogte gezien als een op zichzelf staande eenheid met een zekere mate van eigen identiteit.

De vennoten treden persoonlijk als ondernemer op, zij personifiëren de onderneming, iedere vennoot heeft vanuit fiscaal perspectief zijn ‘eigen’ bedrijf.

De huidige wetgeving met betrekking tot personenvennootschappen is verspreid geregeld in titel 9 van boek 7A BW en de titel 3 van boek 1 WvK.

1.2 De vennootschap als rechtsbetrekking

Personenvennootschappen zijn geen rechtspersonen, anders dan een BV of NV zijn vennootschappen lastiger te kwalificeren. Je hebt de stille maatschap van vader en zoon maar ook grootschalige samenwerkingsverbanden van advocaten en accountants.

Art. 7A:1655 BW bevat de materiele kenmerken van de overeenkomst van vennootschap. Het begrip overeenkomst staat centraal, het is een overeenkomst of vind zijn grondslag daarin. Bij de overeenkomst van vennootschap ligt de zaak iets anders dan bij een gewone wederkerige overeenkomst. De vennoot brengt iets in met het oog op de