Artikel Hugo de Groot (1583-1645)

Hugo de Groot (1583-1645)

Hugo de Groot was een groots Nederlands jurist met interesses in filosofie, politiek en theologie. Hij leefde in de tijd van het late humanisme: bekend om een kritische studie van geschiedenis, letterkunde en taal uit de Oudheid, afgeleid uit de filologie. De Groot groeide als autodidact uit tot advocaat en wijdde zich al snel tot het schrijven van juridische werken. Zijn eerste boek, De Iure Praedae (Over het Recht op Buit), verscheen in opdracht van de Staten van Holland in 1604-1606 en trachtte de offensieve handelspolitiek van de VOC te rechtvaardigen. In 1618 werd het twaalfde hoofdstuk, Mare liberum (De vrije zee) als zelfstandig boek uitgebracht om de Nederlandse zeevaart in de Aziatische gebieden te verdedigen. De zee was res communis en kon niet toegeëigend worden, resulterend in de conclusie dat vrije handel was toegestaan. Dit zette De Groot op de kaart als volkenrechtsgeleerde. In 1620 schreef hij de Inleidinge tot de Hollandsche rechtsgeleerdheid als studieboek voor rechtenstudenten, een van de fundamenten voor het Rooms-Hollandse recht uit de 17e en 18e eeuw. Zijn meest beroemde werk, De Iure Belli ac Pacis (Over het Recht op Oorlog en Vrede), verscheen in 1625 en omvatte volkenrechtelijke, privaatrechtelijke en natuurrechtelijke vraagstukken. Hierin werd onderscheid gemaakt tussen natuurrecht en positief recht, wat uitmondde in een geordend, systematisch stelsel van al het recht. Al met al heeft De Groot een pivotale rol gespeeld in de ontwikkeling van zowel het Nederlandse als Europese recht.