Aanmerkelijke kans (HR 29-05-2018, ECLI:NL:HR:2018:718) 

Casus

Een man wordt verdacht voor het onvoldoende zorg dragen voor het onschadelijk houden van zijn drie gevaarlijke dieren, zijn 3 American Staffordshire honden. Hij heeft ze onaangelijnd los laten lopen in een hondenuitlaatgebied zodat hij te weinig controle over de honden had. De drie honden sprongen daarna over de omheining van het uitlaatgebied en hebben andermans Hazewindhond (Hunter) vervolgens meerdere keren over het hele lichaam is gebeten. De Hazewindhond moest ten gevolge van zijn verwondingen worden geëuthanaseerd. Volgens de verdediging blijkt uit de bewijsmiddelen niet dat er sprake is van een gevaarlijk dieren de zin van artikel 425 aanhef en onder 2 WvSr. Met gevaarlijk dier heeft de wetgever volgens de verdediging bedoeld dat het gaat om gevaarlijke dieren die een gevaar voor mensen kunnen opleveren. De verdachte moet worden vrijgesproken. Volgens het Hof moeten dieren die gevaarlijk zijn voor andere dieren

Afvoerpijp (de Loze Hashpijp) (HR 30-03-2004, NJ 2004, 376)

Casus

In dit arrest staat een proces-verbaal van de regiopolitie van Limburg-noord centraal. Daarin staat het volgende opgetekend: Op 15 december 1999 bezochten twee politieambtenaren B., de verdachte in de latere zaak, in zijn huis in Venlo. Daar ontdekken zij in de kelder en de kamer op verschillende plaatsen een aanzienlijke hoeveelheid marihuana en hashish. Één van de twee politieambtenaren zag in de kelder een afvoerpijp aan het plafond, die het vermoeden bij de politieambtenaar opriep dat dit een opslagplaats zou zijn van nog meer marihuana en hashish.

Hij trekt de pijp daarom los, maar deze blijkt leeg te zijn, alhoewel er wel een sterke hashgeur in hing. Achter de pijp bleek echter wel een bergplaats te zijn waar grote hoeveelheden hashish opgeslagen waren.

De rechtbank veroordeelt de verdachte voor het opzettelijk handelen in strijd met art 3 lid

Alternatieve scenario’s (HR 16-03-2010, ECLI:NL:HR:2010:BK3359)

Onderwerp

Een alternatieve verklaring van de gebeurtenissen die niet met een bewezenverklaring strookt moet door de rechter worden weerlegd.

Rechtsvraag

Moet een alternatieve verklaring, die niet met een bewezenverklaring strookt, door de rechter worden weerlegd?

Casus

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat hij opzettelijk en met voorbedachten rade zijn vrouw van het leven heeft beroofd. De verdachte ontkent dat hij zijn vrouw gedood heeft en heeft hierover een (alternatieve) verklaring afgelegd.

Rechtsgang

Gerechtshof

Spreekt de verdachte vrij van het hem ten laste gelegde. Het dossier bevat slechts twee soorten bewijsmiddelen die er min of meer op wijzen dat verdachte zijn vrouw heeft gedood. Het technisch bewijs past zowel in de versie van gebeurtenissen van de AG (wel gedood) als van verdachte (niet gedood). Eerste vraag: is het technisch bewijs überhaupt te verenigen met de gedachte dat verdachte zijn vrouw heeft gedood?

Casus
Op een kwade dag bezoekt het slachtoffer een apotheek waar de verdachte werkzaam is als stagiaire. Het slachtoffer geeft een recept af voor het geneesmiddel oxazepam dat zijn huisarts hem heeft voorgeschreven. Verdachte let echter niet goed op en vult de capsules met methadon in plaats van oxazepam. Het slachtoffer komt te overlijden aan de gevolgen van methadonintoxicatie. Verdachte wordt vervolgd wegens dood door schuld.

Essentie
Ten laste is gelegd dat verdachte aanmerkelijk onachtzaam en onoplettend heeft gehandeld bij haar werkzaamheden, waardoor het overlijden van het slachtoffer aan haar schuld te wijten is. De verdediging beroept zich op verontschuldigbare dwaling, omdat zij de apothekersassisente om hulp had gevraagd en deze haar niet heeft tegengehouden. Daarom, stelt de verdediging, heeft zij erop heeft vertrouwd en mócht zij er ook vertrouwen dat de apothekersassistente de verdere vervaardiging van het medicijn zou hebben afgebroken, nadat verdachte haar had

Bedreiging in asielzoekerscentrum (HR 26-01-2010, NJ 2010, 512)

Casus

In deze procedure was bewezenverklaard dat de verdachte "op 3 september 2006 te Burgum, in de gemeente Tytsjerksteradiel, slachtoffer 1 heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht, immers heeft verdachte opzettelijk dreigend die slachtoffer 1 een mes getoond en daarbij (meermalen) deze opzettelijk dreigend de woorden toegevoegd: "I kill you"."

Deze bewezenverklaring steunt op de aangifte van slachtoffer en een proces-verbaal van politie (die de verdachte had aangehouden en na een veiligheidsfouillering een mes had aangetroffen).

Het middel in de procedure klaagt dat het hof de bewezenverklaring van het feit alleen heeft doen steunen op de verklaring van één getuige.

Volgens art. 342 lid 2 Sv (dat de tenlastelegging in haar geheel betreft en niet een onderdeel daarvan) kan het bewijs dat de verdachte het tenlastegelegde feit heeft begaan, door de rechter niet uitsluitend worden aangenomen op

Bepaaldheid van het misdrijf (HR 28-01-2014, NJ 2014, 107)

Feiten

I.c. gaat het om een verdachte die is veroordeeld omdat hij ‘ter voorbereiding van een te plegen misdrijf, te weten diefstal met geweld en/of afpersing, opzettelijk voorwerpen, te weten: drie ploertendoders en drie busjes traangas en een koevoet en twee kogelwerende vesten en twee bivakmutsen, bestemd tot het begaan van dat misdrijf, voorhanden heeft gehad’.

M.b.t. de bewezenverklaring heeft het Hof geoordeeld dat op grond van de bewijsmiddelen is komen vast te staan dat twee goederen die in de auto zijn aangetroffen (de koevoet en de rubberen hamer) ongeveer 6 dagen voor zijn aanhouding door verdachte zijn gekocht. Deze goederen zijn aangetroffen in de kofferbak van de personenauto vlakbij de overige in de tenlastelegging genoemde goederen. Een aantal van die goederen is bij elkaar in een plastic tas aangetroffen. Gezien deze omstandigheden is volgens het hof bewezen dat

Beschieting woning (HR 06-09-2005, NJ 2006, 50)

Feiten

In deze zaak had de verdachte vanaf de straat met een vuurwapen een geschoten op een raam van de woonkamer van een appartement op een tweede etage. De verdachte wist dat op dat moment in dat appartement zich twee vrouwen bevonden.

Hof

Het Hof oordeelde dat er sprake was geweest van voorwaardelijk opzet omdat de verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans had aanvaard dat de kogel via het plafond of via een ander voorwerp van baan zou veranderen en een persoon zou raken. Nu was het probleem dat ten aanzien van één van de twee vrouwen niet uit de bewijsmiddelen kon worden afgeleid dat zij zich op het moment van schieten in de woonkamer bevond. Zij kon zich namelijk ook ergens anders in de woning bevinden.

Hoge Raad

De Hoge Raad kon zich niet vinden in het oordeel van

Boze buurman (HR 21-11-2006, LJN AX9177; NJ 2006, 650)

Casus

Verdachte stond ’s nachts met twee vrienden voor het huis van zijn buurman te praten. Deze buurman kwam vervolgens naar buiten om te zeggen dat zij weg moesten gaan. Bij het weglopen heeft verdachte de buurman uitgescholden. De buurman werd daarop erg boos, riep ‘oprotten sukkels’ en kwam de jongens achterna. Hij heeft hen daarbij in het nauw gedreven. Verdachte heeft daarbij geprobeerd de buurman te kalmeren. Toen dat niet lukte, heeft hij hem een vuistslag gegeven. Het hof verwerpt het beroep op noodweer omdat onvoldoende aannemelijk is geworden dat de verdachte zich niet door weg te lopen aan de door hem als bedreigend ervaren situatie kon onttrekken, hoewel daartoe de gelegenheid bestond.

Hoge Raad

De vraag of ook dan een feit als geboden door de noodzakelijke verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed kan

Blackout arrest (HR 01-06-2004, NJ 2005, 252)

Casus

Verdachte reed in een personenauto over een openbare weg. In een bocht kwam ze op het voor het tegemoetkomende verkeer bestemde weggedeelte terecht. Ze kwam daar frontaal in botsing met een op die andere weghelft rijdende tegenligger. De bestuurder van die auto heeft zwaar lichamelijk letsel opgelopen.

Het Hof

Het Hof heeft vastgesteld dat het hierboven geschetste verkeersgedrag in beginsel de gevolgtrekking kan dragen dat de verdachte zich aanmerkelijk onoplettend en/óf onachtzaam heeft gedragen en dat het verkeersongeval aan de schuld van de verdachte als bedoeld in art. 6 van de Wegenverkeerswet 1994 te wijten is. Dat kan in concreto echter anders zijn wanneer omstandigheden zijn aangevoerd en aannemelijk zijn geworden, bijvoorbeeld dat verdachte tijdens het ongeval in verontschuldigbare onmacht verkeerde, waaruit volgt dat van schuld in vorenbedoelde zin niet kan worden gesproken.

De Hoge Raad

Het cassatiemiddel klaagt over

Braak bij binnentreden (HR 12-12-1978, NJ 1979, 142)

Casus

In deze zaak gaat het om R., een opsporingsambtenaar van de Radiocontroledienst van de PTT. R. werkte op de afdeling Opsporing Clandestiene Zenders in Den Haag. In april 1976 werd hij belast met de opsporing van de illegale popzender Music Center.

De avond van 25 april lukte het R. om de zender van Music Center te peilen. Hierna heeft hij de politie ingeschakeld. R. kreeg assistentie van meerdere agenten. Enige uren later bleek dat de zender nog steeds aan het uitzenden was en bij het bewuste pand waar dat zou plaatsvinden brandde nog licht. R. heeft toen een buurvrouw gevraagd of hij via haar woning naar de tuin van het pand kon. Via een muurtje klommen R. en enkele agenten naar de tuin van Music Center. Door de glazen deuren zag R. radioapparatuur en drie personen in het pand.

Checkpoint, HR 02-07-2013, ECLI:NL:HR:2013:7, nr. 12/01359

Onderwerp

Ontvankelijkheid van het OM.

Casus

Aan verdachte wordt een groot aantal feiten tenlastegelegd. Verdachte is een coffeeshophouder en heeft verboden stoffen in de zin van de Opiumwet geteeld, verhandeld en geëxporteerd en geïmporteerd. Ook wordt aan verdachte tenlastegelegd het vervaardigen van verboden opnames en het wederrechtelijk exploiteren van een radiostation. Verder wordt aan verdachte tenlastegelegd het voorhanden hebben van een verboden wapen en deelname aan een verboden organisatie. Let op: ook het exploiteren van een coffeeshop wordt aan verdachte tenlastegelgd. Immers, dit is ook een misdrijf; het wordt slechts gedoogd.

In casu wordt de ontvankelijkheid van het OM betwist door de verdediging. De verdediging stelt namelijk dat er bepaalde toezeggingen zijn gedaan op grond waarvan verdachte mocht vertrouwen dat hij niet vervolgd zou worden. De niet-ontvankelijkheidsverklaring zou gebaseerd zijn op grond van de stelling dat algemene beginselen van

Containerdiefstal (HR 17-11-1981, NJ 1983, 84/197)

Casus

Verdachte heeft met de bedoeling containers te stelen een DAF-trekker gekocht. Samen met een vriend is verdachte in een auto gaan rondrijden op zoek naar containers. De nummers van de containers schreef de verdachte op vrachtbrieven die hij aan zijn vriend gaf om te tonen aan de politie in geval van een controle. De verdachte heeft zijn DAF-trekker ter beschikking gesteld zodat zijn vriend samen met een ander de containers kon wegnemen. Verdachte wordt vervolgd en veroordeeld wegens diefstal in vereniging meermalen gepleegd. Hij verweert zich door te stellen dat hij niet lijfelijk aanwezig is geweest bij de diefstallen.

Rechtsvraag

Is bewijs van lijfelijke aanwezigheid vereist om tot bewezenverklaring van de tenlastegelegde diefstal in vereniging te kunnen komen?

Hoge Raad

Het Hof heeft het tenlastegelegde "tezamen en in vereniging met anderen" bewezen verklaard en geïnterpreteerd als "medeplegen" met de overweging dat

De auditu (HR 20-12-1926, NJ 1927, 85)

Casus

Verdachte stond terecht wegens overtreding van art. 432 Sr (als souteneur voordeel trekken uit de ontucht van een vrouw).

Als bewijsmiddelen werden onder meer gebruikt:

1. Verklaringen van getuigen afgelegd ter terechtzitting, dat zij een ander iets hadden horen zeggen. (een z.g. verklaring van horen en zeggen)

2. Een p.v. van de politie waarin een de auditu-verklaring is op genomen.

Rechtsvraag

De rechtsvraag die in het onderhavige geval aan de orde kwam en door de HR beantwoord moest worden, was of een verklaring van horen zeggen (de auditu) in een p.v. opgenomen als bewijsmiddel in het strafproces rechtens toelaatbaar is. Ons hoogste rechtscollege beantwoordde deze rechtsvraag positief, overwegende, dat van strijd met art. 342 Sv geen sprake kan zijn. Noch de tekst noch het systeem van de wet leidt tot het uitsluiten van de auditu-verklaringen die

De ‘stille’ SMS (HR 01-07-2014, ECLI:NL:PHR:2015:1029)

Onderwerp

Inzet van de ‘stille SMS’ als opsporingstechniek.

Rechtsvraag

Is door de inzet van de stille SMS inbreuk gemaakt op rechten van de verdachte?

Casus

De verdachte wordt ervan verdacht amfetamine te hebben bereid en verhandeld. Met toestemming van de Officier van Justitie is in het opsporingsonderzoek voor een periode van vijf dagen gebruik gemaakt van zogenaamde ‘stille sms’. Een aantal sms-berichten is verzonden naar het telefoontoestel van de verdachte. Door gebruik van speciale software maakte het telefoontoestel bij ontvangst van de sms contact met het telecommunicatienetwerk. Op deze manier kon worden vastgesteld waar het toestel zich bevond, waardoor ook de verblijfplaats van de verdachte kon worden gelokaliseerd. Hierdoor is het amfetaminelaboratorium opgespoord. De verdachte stelt dat tijdens het onderzoek gebruik is gemaakt van een onwettig dwangmiddel: de stille sms. Hierdoor zou inbreuk zijn gemaakt op de privacy van de verdachte en

Dreigbrief (HR 09-02-1971, NJ 1972, 1)

Casus

De verdachte wordt vervolgd wegens het uitoefenen van bedreiging met geweld, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen. Hij schreef dreigbrieven aan familieleden van degenen die van hem gestolen zouden hebben. De familie kreeg daarin de laatste kans de wraak af te kopen door het geld naar hem te storten. De ontvangers van de brieven dienden een aanklacht in. De verdachte verweerde zich door te stellen dat hij niet het oogmerk had zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen. Bovendien zou hij niet hebben gedreigd met geweld, maar met wraak. Het geweld zou door derden gepleegd worden, blijkens de brieven.

Rechtsvraag

Is er voldaan aan het in vereiste gesteld in art. 317 Sr: het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen?

Hoge Raad

Bedreiging met geweld in de zin van art. 317 Sr ziet niet

Een goeie snuif coke (HR 26-09-2000, NJ 2000, nr. 739)

Onderwerp

Uitlokken tot het plegen van een strafbaar feit.

Rechtsvraag

Is de verdachte uitgelokt tot het plegen van het ten laste gelegde feit: het verkopen van cocaïne?

Casus

De politie ontving de informatie dat in een lokaliteit harddrugs zou worden gedeald. Aldaar verkocht de verdachte cocaïne aan een politieambtenaar. De verdachte stelt in cassatie dat het hof ten onrechte een proces-verbaal van verbalisant (politieambtenaar) voor het bewijs heeft gebruikt, daar de verbalisant de verdachte heeft uitgelokt tot het plegen van het ten laste gelegde feit: de verkoop van cocaïne. In het proces-verbaal is het gesprek tussen de verdachte en verbalisant opgenomen. Verbalisant vroeg: ‘kun je dat (cocaïne) krijgen dan hier?” De verdachte antwoordde bevestigend en vroeg of verbalisant iets wilde hebben.

Rechtsgang

Het hof vernietigt het vonnis van de rechtbank en veroordeelt de verdachte ter zake van opzettelijk handelen

Elektriciteit (HR 23-05-1921, NJ 1921, 564)

Casus

Beklaagde is in eerste aanleg door de rechtbank schuldig bevonden aan diefstal. Deze uitspraak is in hoger beroep door het Hof bevestigd. Na elke controlebeurt bracht de beklaagde met een pen de electrische controlemeter tot stilstand. Hij verbruikte evenwel electriciteit voor elektrische lampen en de elektrische apparatuur, die hij gebruikt in zijn beroep als tandarts.

Het Unierecht heeft een hogere rang voor de lidstaten dan het nationale recht van de staten en heeft dus voorrang. Dit houdt in dat de lidstaten er actief zorg voor moeten dragen dat hun recht in overeenstemming is met het Unierecht. Dit geldt zowel voor het heden als voor de toekomst. Als een verordening of richtlijn van de Unie in werking is getreden en in strijd blijkt te zijn met een bestaande nationale regel, dan kan deze laatste geen toepassing meer vinden. Daarnaast mag een nieuwe

Etnisch profileren/sfeercumulatie (HR 01-11-2016, NJ 2017, 84)

Casus

In deze uitspraak werd een verdachte staande gehouden door de politie voor een dynamische verkeerscontrole, omdat er vermoedens waren dat de man in de auto crimineel actief was.

De agenten hadden twee heren gecontroleerd, omdat zij de combinatie van een dure auto en twee gekleurde mannen met Oost-Europees uiterlijk verdacht vonden. De auto waarin de verdachte in kwestie reed, was een dure BMW X6 die op naam van een bedrijf stond dat vaker auto’s verhuurt aan criminelen. Toen de verdachte staande werd gehouden, werd hem verteld dat er sprake was van een verkeerscontrole. Door middel van die verkeerscontrole probeerden de agenten, met succes, meer informatie te achterhalen over de mannen in de auto. Dit leidde tot een doorzoeking van de auto. De politieagenten vroegen of zij de auto mochten doorzoeken, waarna zij in de achterbak van de auto een tas

Feitelijk leidinggeven (HR 26-04-2016, ECLI:NL:HR:2016:733)

Onderwerp

Feitelijk leidinggeven

Relevante wetsartikelen en beginselen

Art. 51 lid 2 aanhef en onder 2 jo. 52 Sr. Feitelijk leidinggeven.

Casus

De Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningsschap Oost-Twente (GR WOT) is inhoudingsplichtige voor de loonbelasting. Zij heeft van 2000 t/m 2003 opzettelijk onjuist aangifte loonbelasting en premie volksverzekeringen gedaan bij de Belastingdienst Almelo danwel Enschede. Deze feiten strekten ertoe dat telkens te weinig loonbelasting werd geheven. Verdachte heeft feitelijk leiding gegeven aan de verboden gedragingen.

Betrokkene 1 (niet verdachte) was werkzaam als directeur van de GR WOT en A BV van 1998 tot 2003. Hij is benoemd door het dagelijks bestuur en dient aan hen verantwoording af te leggen. Verdachte is tevens benoemd als bestuurder van A BV. Verdachte ontving een bestuurdersbeloning, waarover nooit belasting is afgedragen. Verdachte ontving de beloning via zijn persoonlijke vennootschap B BV. Over deze beloning is beperkt loonbelasting afgedragen. Verdachte

Geervliet (HR 29-04-008, LJN BD0544; NJ 2008,440)

Casus

Het gaat in deze zaak om het bewijs van schuld aan een verkeersongeval in de zin van artikel 6 WVW 1994 en de motivering ervan. Verdachte is vanaf het terrein van een tankstation een voorrangsweg opgereden. Hij heeft zijn auto voor de haaientanden ‘tot bijna stilstand’ gebracht en vervolgens over zijn linkerschouder gekeken om na te gaan of er verkeer naderde. Hij heeft geen naderend verkeer gezien en is vervolgens de voorrangsweg opgereden. Echter, een naderende motorrijdster heeft hij over het hoofd gezien. In een poging een aanrijding te voorkomen is zij krachtig gaan remmen, vervolgens in een slip geraakt, ten val gekomen en uiteindelijk door een tegemoetkomende auto overreden, met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg. Het hof oordeelt dat verdachte zich als verkeersdeelnemer zodanig heeft gedragen dat een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval heeft plaatsgevonden.

Hoge Raad

In

Geweer (HR 02-12-1935, NJ 1936, 250)

Rechtsartikelen

Art. 121 Sv. Voortgezette toepassing van bevoegdheden.

Casus

Twee opsporingsambtenaren treden een café binnen met een last krachtens de Drankwet, ter controle op de naleving van de voorschriften bij deze wet. De verdachte, een kastelein, verklaarde naar aanleiding van het onderhavige binnentreden: 'Als jullie voor de Drankwet binnenkomen, kunnen jullie het hele huis vrij afzoeken.' Een van de opsporingsambtenaren vind vervolgens een geweer in de keuken. De verdachte verzette zich tegen de inbeslagneming van het vuurwapen, ook al is het bezit hiervan een overtreding van de destijds van kracht zijnde Vuurwapenwet 1919.

Rechtsvraag

De vraag die aan de Hoge Raad ter beantwoording werd voorgelegd luidde: Was de inbeslagneming van het vuurwapen op grond van een geconstateerde heterdaadse overtreding van de Vuurwapenwet 1919 rechtens toegestaan, terwijl de bevoegdheid om binnen te treden voortkwam uit de Drankwet?

Hoge Raad

De Hoge Raad antwoordde

Grenswisselkantoor (HR 08-09-1987, NJ 1988, 612)

Casus

Verdachte bereidt een bankoverval voor op een Grenswisselkantoor in Bladel. Hij steelt een auto, kentekenbewijzen etc. Samen met zijn makker staat hij een keer eerder voor de bank maar om onbekende redenen zetten ze de beraamde overval niet door. Kort daarna staan zij weer klaar voor de overval. Twee verdachte figuren vermomd en bewapend in een auto met draaiende motor. Zij wachten totdat de kantoorbediende het kantoor opent. In plaats van het kantoor te openen besluit de kantoorbediende de politie te bellen, omdat deze de auto herkent van de vorige keer. Dit wekte argwaan. De politie arriveert en houdt de verdachte aan.

Rechtsregel

De Hoge Raad moet bekijken of er sprake is van een poging tot een overal of dat er alleen voorbereidingshandleidingen hebben plaats gevonden. Het criterium van een uiterlijke verschijningsvorm die moet worden beschouwd als te zijn gericht op

Hennepkwekerij (HR 11-04-2006, NJ 2006, 393)

Casus

In deze zaak gaat het om de reikwijdte van art. 359 lid 2 Sv (na 1-1-2005). Verdachte is door het hof veroordeeld wegens deelnemen aan een criminele organisatie en schending van de Opiumwet. Verdachte gaat in cassatie. Het eerste middel klaagt dat het hof de bewezenverklaring van deelnemen aan een criminele organisatie ontoereikend heeft gemotiveerd, althans dat het hof niet heeft gerespondeerd op het verweer dat er geen sprake was van een criminele organisatie (gezien art. 359 lid 2 Sv).

Het hof had bewezen verklaard dat verdachte "heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit de verdachte en medeverdachte, welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven...". De raadsman voerde aan dat er geen sprake was van een criminele organisatie. Er zou niets meer gebeurd zijn dan dat zijn cliënt samen met zijn zoon een handel in softdrugs had gedreven. Er

HIV-besmetting (1) (HR 25-03-2003, NJ 2003, 552)

Casus

Een man weet dat hij besmet is met HIV. Hij is bovendien op de hoogte van de risico's die onbeschermd seksueel contact opleveren. Hij heeft naar eigen zeggen dan ook alleen nog maar beschermde gemeenschap, maar dacht "dat er alleen risico's waren als de besmette persoon zelf klaarkomt'. In casu heeft hij onbeschermd anale gemeenschap gehad met een minderjarige jongen, door de penis van de jongen in zijn anus te laten brengen.

Rechtsvraag

Is er sprake van opzet op de besmetting?

Het Hof

In casu is volgens het hof aan het kennis- en wilselement sowieso voldaan. Volgens het hof is ook aan het risico-element voldaan: "Als er een kans is, is die aanmerkelijk", zo redeneert het hof. Het hof veroordeelt hem onder andere van poging tot doodslag.

Hoge Raad

De Hoge Raad is het hier niet mee eens, en is

Leerstuk

Noodtoestand (art. 40 Sr).

Rechtsvraag

Zijn bij een beroep op overmacht in de zin van noodtoestand de bijzondere omstandigheden in het concrete geval van belang?

Casus

Verdachte heeft een spierziekte en zeer veel pijn. Vandaar dat deze cannabis thuis verbouwd voor eigen gebruik. Dit is echter in strijd met de Opiumwet. Het verweer van de raadsman van de verdachte, is dat er sprake is van een noodtoestand.

Hoge Raad

De Advocaat-Generaal zegt dat bij een noodtoestand sprake moet zijn van een actuele en concrete nood, waarbij sprake is van een conflict van plichten. Een snelle keuze is daarbij niet vereist, men kan rustig de tijd nemen om een weloverwogen keuze te maken.

Bij beoordeling van het cassatiemiddel wordt door de Hoge Raad voorop gesteld dat in uitzonderlijke omstandigheden in een individueel geval met zich mee kan brengen dat strafbare gedragingen uit de Opiumwet, niettemin gerechtvaardigd kunnen worden

Casus

Het gaat hier om overheidsmaatregelen in het kader van art. 13 Bestrijdingsmiddelenwet. Op grond van deze wet zijn een aantal maatregelen genomen:

a. KB van 23-05-1984 over het toepassen van bestrijdingsmiddelen in de landbouw m.b.v. vliegtuigen;
b. De beschikking (a.v.v. afkomstig van de minister) ter uitvoering van art. 4 lid 1 KB.

De vereniging van landbouwvliegeniers stelt dat bovengenoemde lagere a.v.v. 's en met name de beschikking onvoldoende met de belangen van de vliegeniers die belast zijn met het besproeien van landbouwgronden rekening houden, zodat deze lagere a.v.v.'s onverbindend zijn.

Mag de rechter a.v.v. 's toetsen aan algemene rechtsbeginselen?

Hoge Raad

Geen rechtsregel staat in de weg dat de rechter een zodanig niet door de formele wetgever gegeven voorschrift onverbindend en in verband daarmee de vaststelling en uitvoering daarvan onrechtmatig kan oordelen op de grond van willekeur in dier voege dat het desbetreffende overheidsorgaan, in aanmerking

Casus

Twee verdachten zitten in een auto klaar om een juwelierszaak te gaan beroven. De verdachten hebben alle spullen, die zij nodig achten bij de beroving, meegenomen. Maar omdat er personeel in de juwelierszaak aanwezig is besluiten ze uiteindelijk toch niet over te gaan tot diefstal en gaan ze over tot de terugtocht. Tijdens deze tocht worden ze aangehouden door de politie. Eén van de verdachten beroept zich op 'vrijwillige terugtred' aangezien voorbereiding noch de poging bestaat indien het misdrijf niet is voltooid tengevolge van de wil van de dader afhankelijk (art. 46b Sr)

Rechtsvraag

Is hier sprake van voorbereiding en van vrijwillige terugtred?

Rechtsregel

Het Hof oordeelt dat er geen sprake is van vrijwillige terugtred. Ten eerste omdat de voorbereidingsfase al is afgerond. Ten tweede omdat er in dit geval geen sprake is van omstandigheden die van de wil van de dader afhankelijk zijn. De aanwezigheid van

Leerstuk

Onderscheid tussen voorwaardelijke opzet en bewuste culpa.

Rechtsvragen

• Wanneer is er sprake van voorwaardelijke opzet en wanneer van bewuste culpa?

• Hoe moet invulling gegeven worden aan het criteria aanmerkelijke kans?

Casus

De verdachte had aan het slachtoffer een radio verkocht. Hij had zijn geld nog niet ontvangen, dus ging hij bij het slachtoffer thuis langs met een pistool. Toen de verdachte in de tuin om het geld vroeg, vertelde het slachtoffer dat hij het niet had. De verdachte kwam dichterbij, waarop het slachtoffer naar de verdachte zwaaide met een hark en vervolgens probeerde weg te rennen. Als reactie daarop pakte de verdachte zijn pistool en loste een schot in de richting van het slachtoffer, maar het schot kwam via de grond in het onderbeen van het slachtoffer terecht.

Hof

Het Hof heeft het vonnis van de rechtbank bevestigd, waarbij de verdachte

IJzerdraad (HR 23-02-1954, NJ 1954, 378)

Relevante artikelen

Art. 1-91 SR.

Casus

De eigenaar van een eenmansbedrijf (exportzaak) wordt vervolgd wegens het plegen van een delict middels zijn chef-inkoper. Deze had namelijk opzettelijk en in strijd met de waarheid formulieren ingevuld en goederen door middel daarvan uitgevoerd in strijd met een voorschrift van het Deviezenbesluit van 1945. De eigenaar verweert zich door te stellen dat hij niet op de hoogte was en kon zijn van wat zijn chef inkoper deed.

Rechtsvraag

De Hoge Raad werd de vraag gesteld of de eigenaar opzet kon worden toegerekend. M.a.w. moet opzet aanwezig zijn voor strafbaarheid?

Rechtsregel

Opzet ten aanzien van een delict wordt door het strafrecht nergens toegerekend aan een natuurlijk persoon, indien die geestesgesteldheid bij hem niet persoonlijk aanwezig is geweest. Slechts als de persoon over het al of niet plaatsvinden van de handelingen kan beschikken en deze behoren tot

Kampvuur Castricum (HR 29-06-2010, NJ 2010, 674)

Onderwerp

Kampvuur in Castricum, uitleg van het woord ‘schuld’ ivm art. 308 Sr.

Art. 308 Sr. Dit artikel luidt:

1. Hij aan wiens schuld te wijten is dat een ander zwaar lichamelijk letsel bekomt of zodanig lichamelijk letsel dat daaruit tijdelijke ziekte of verhindering in de uitoefening van zijn ambts- of beroepsbezigheden ontstaat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie.
2. Indien de schuld bestaat in roekeloosheid, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.

Casus

Aan verdachte is tenlastegelegd dat: Hij in 2006 roekeloos, althans aanmerkelijk onvoorzichtig en/of onoplettend een (illegaal) kampvuur heeft gemaakt en er wasbenzine op heeft gesprenkeld, waarna de fles wasbenzine ontplofte. De steekvlammen hiervan hebben drie scholieren zwaar lichamelijk letsel toegebracht.

Rechtbank en Hof

Gerechtshof te Amsterdam heeft verdachte vrijgesproken.

Laadbak (HR 21-11-1995, NJ 1996, 452)

Leerstuk

Normadressaatschap.

Rechtsvragen

• Wie is strafrechtelijk aansprakelijk en is aldus de normadressaat van de verbodsbepaling?

• Is in casu sprake van functioneel daderschap?

Casus

Op een locatie waar laadbakken of containers niet geplaatst mogen worden, treffen twee verbalisanten een laadbak aan. Zij gaan degene achterna die daarvoor verantwoordelijk is en schrijven een boete uit. De laadbak is echter van een verhuurbedrijf en heeft deze aan een huurder verhuurt.

Hoge Raad

Volgens de Hoge Raad heeft het verbod in casu als doel om te bepalen wie zeggenschap heeft. De huurder heeft in casu zeggenschap tijdens de huurtermijn en de huurder had moeten bellen om de laadbak te laten ophalen. Zeggenschap is in deze casus dus bepaald door de relatie huurder-verhuurder die is ontstaan door het huurcontract. In dit geval is de huurder dus de normadressaat en verantwoordelijk voor

Lexanruit (HR 15-01-1980, NJ 1980, 245)

Casus

Verdachte stond op de uitkijk bij het plegen van een inbraak in een juwelierswinkel. Het is bij een poging gebleven. Achter de met een schop ingeslagen etalageruit bevond zich een lexanruit, die stand hield. Bovendien trad de alarminstallatie in werking, waarop de inbrekers de benen namen. Het hof oordeelt dat sprake is van medeplichtigheid aan een strafbare poging. Het verwerpt daartoe het verweer dat de poging absoluut ondeugdelijk was (er was nog een andere, niet van lexanruit voorziene toegang tot de winkel, zodat het niet absoluut onmogelijk was met de schop een toegang tot de winkel te forceren) en het beroep op vrijwillige terugtred (verdachte is ten gevolge van de buiten zijn wil gelegen omstandigheid dat de alarmschel ging werken op de vlucht geslagen).

Hoge Raad

In het algemeen zal voor een dader die het voornemen heeft opgevat om met het

Medeplichtigheid door nalaten (HR 12-12-2000, NJ 2002, 516)

Casus

Slachtoffer was drie maanden voor zijn dood met verdachte bij medeverdachte in huis komen wonen. In die periode werd slachtoffer door met name verdachte stelselmatig en op beestachtige wijze mishandeld, vernederd en financieel misbruikt. Verdachte heeft slachtoffer in stuitende onverschilligheid in deplorabele toestand aan zijn lot overgelaten. Zodoende heeft verdachte een klimaat gecreëerd waarin slachtoffer langzaam maar zeker de dood in is gedreven. Uiteindelijk heeft medeverdachte zo hard en langdurig in het gezicht en tegen het hoofd van de al zwaargewonde en weerloze slachtoffer geschopt en geslagen, dat deze daaraan is overleden. Verdachte is tegen dit laatste, voor slachtoffer fatale geweld niet of niet noemenswaard opgetreden, maar heeft min of meer toegekeken hoe slachtoffer werd doodgeschopt. Het cassatieberoep klaagt dat het hof het begrip medeplichtigheid onjuist heeft uitgelegd door bij gebreke van een aan de zijde van de verdachte

Meer en vaart (HR 01-02-1972, NJ 1974, 450)

Casus

Op een gewone weg nadert een automobilist een kruising met een weg van gelijke rangorde, die door een brede middenberm (groenstrook) in twee afzonderlijke rijbanen gescheiden is. De automobilist kan de eerste rijbaan ongehinderd oversteken, maar op de tweede baan nadert van rechts ongeveer gelijktijdig een andere auto.

Beide rijden met onverminderde snelheid op elkaar toe. De van rechts komende automobilist slaat links af en botst tegen de voorrangsplichtige. Deze laatste wordt veroordeeld omdat hij de doorgang niet heeft vrijgelaten.

De verdachte voerde voor de Rb het verweer dat hij zijn auto op de strook tussen de middenberm tot stilstand had willen brengen, maar dat de afslaande auto zo ver naar links was gekomen dat de aanrijding had plaatsgevonden toen hij zich nog plusminus anderhalve meter voor het kruisingsvlak bevond. De rechtbank liet dit verweer echter in het midden

Moord te Capelle aan den IJssel (HR 30-11-2004, NJ 2005, 94)

Leerstuk

Psychische overmacht (art. 40 Sr) en culpa in causa.

Rechtsvraag

Staat culpa in causa een beroep op psychische overmacht in de weg?

Casus

De verdachte reed met George mee naar het huis van Ansje. Verdachte kende George als iemand die wel eens had vastgezeten en voor wie hij al enkele weken geleden een vuurwapen geregeld had. Tijdens de rit vertelde George aan de verdachte dat hij van plan was samen met Ansje K. van geld en drugs te beroven. Bij Ansje thuis werd de beroving verder besproken. Daarbij werd ook besproken dat K. na de beroving zou worden gedood. Ook de verdachte deed naar eigen zeggen mee. Ansje belde vervolgens naar K. Deze kwam naar het huis van Ansje. Daarna ging men met zijn vieren naar het huis van K. K. werd door George onder bedreiging

Murray (EHRM 08-02-1996, NJ 1996, 725)

Casus

De politie valt een pand binnen waar IRA-leden een undercoveragent gevangen houden. John Murray wordt gearresteerd op basis van een "order against terrorism". Murray blijft zwijgen. De opsporingsambtenaren attenderen hem er op, dat in deze wet staat, dat de rechter de nodige conclusies mag trekken als hij nalaat bepaalde feiten te noemen terwijl hij wordt ondervraagd. Murray wordt door de rechter veroordeeld. Een politieman had hem de trap af zien lopen van het pand en de undercover agent had hem gezien. Murray gaat een procedure voor het Hof en de Commissie instellen op grond van schending van art 6 EVRM.

Rechtsvragen:

1. Mogen er conclusies worden getrokken met betrekking tot het bewijs als de verdachte zich op het zwijgrecht beroept?
2. Wordt de bewijslast dan eigenlijk niet op de verdachte gelegd terwijl men uitgaat van de onschuldspresumptie?

EHRM

Zwijgen kan op

Niet behandelde longinfectie / dwarslaesie (HR 25-06-1996, NJ 1997, 563)

Casus

Een jonge vrouw is door haar vriend in haar hals geschoten. Het schot heeft bij het slachtoffer een hoge dwarslaesie en vervolgens, heel kort daarna, een longinfectie veroorzaakt. Op uitdrukkelijk verzoek van het slachtoffer is van de behandeling van de, medisch gezien behandelbare, longinfectie afgezien. Het slachtoffer is door een massale longontsteking overleden. De dader stelde dat de bewuste keuze van het slachtoffer om van medische behandeling af te zien het causale verband tussen zijn schot en de dood van de vrouw had doorbroken.

Rechtsvraag

Is de dood van het slachtoffer redelijkerwijs toe te rekenen aan verdacht ook al zag het slachtoffer van een medische behandeling af?

Het Hof

De dood van het slachtoffer was het gevolg van het handelen van de dader en achtte doodslag bewezen.

Hoge Raad

Het Hof heeft tot uitdrukking gebracht dat de

Onbevoegde hulpofficier (HR 19-02-2013, ECLI:NL:HR:2013:BY5321)

Onderwerp

Vormverzuim, art. 359a Sv.

Casus

De verdachte heeft in de periode 7-02-2009 t/m 11-03-2009 in de gemeente Venlo een grote hoeveelheid hennepplanten aanwezig gehad. Ook heeft verdachte in dezelfde periode een grote hoeveelheid stroom gestolen van een bedrijf genaamd Enexis BV. Opsporingsambtenaren hebben tijdens het opsporingsonderzoek het huis van verdachte betreden zonder toestemming van verdachte of de medebewoners. De Hulpofficier van justitie had een machtiging gegeven, maar deze bleek ongeldig te zijn vanwege het feit dat deze hulpofficier ongecertificeerd was. Verdachte stelt dat het bewijs verkregen uit dit onderzoek ongeldig is vanwege de vormfout. Verder is verdachte verhoord zonder de mogelijkheid te hebben gekregen een raadsman te raadplegen.

Gerechtshof

Het Hof heeft verdachte vrijgesproken van het tenlastegelegde. Hiertoe betoogt het Hof dat de vormfout, namelijk het betreden van een woning zonder toestemming of een daartoe bestemde geldige machtiging, onherstelbaar is. De vormfout

Ondeugdelijke voorbereiding? (HR 27-05-2014, NJ 2014, 338)

Rechtspraak

Het Hof Arnhem heeft de verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf van 2 jaar wegens “voorbereiding van medeplegen van verkrachting en van medeplegen van met iemand beneden de leeftijd van twaalf jaren handelingen plegen die bestaan uit of mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam”.

Het gaat in deze zaak om de strafbaarheid van voorbereidingshandelingen (art. 46 Sr.) Bij voorbereiding staan het abstracte gevaarzettende karakter van de handeling en het opzet van de dader centraal. Anders dan bij poging is geen begin van uitvoering vereist, maar volstaan voorbereidingshandelingen. Daarvan is sprake “wanneer de dader opzettelijk voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen bestemd tot het begaan van dat misdrijf verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft.”

I.c. ging het om de voorbereiding van verkrachting en van medeplegen van ontucht met een kind. Maar kan daarvan wel sprake zijn als

Onvrijwillige taxirit (HR 29-09-2006, LJN AX9405)

Casus

Het gaat in deze zaak om het bewijs van medeplegen van wederrechtelijke vrijheidsberoving.

Het hof heeft niet geoordeeld dat louter sprake is geweest van passieve aanwezigheid van verdachte bij de vrijheidsberoving, maar tot uitdrukking gebracht dat verdachte door zijn gedragingen eraan heeft bijgedragen dat zijn mededader de bewezenverklaarde handelingen kon verrichten en dat het slachtoffer niet vrij was te gaan en te staan waar hij wilde. Zo al aangenomen moet worden dat de verdachte in den beginne toevallig betrokken is geraakt, heeft het hof uit de bewijsmiddelen afgeleid dat de verdachte niet alleen geen gebruik heeft gemaakt van diverse gelegenheden om zich aan het gebeuren te onttrekken, maar ook dat hij door een gezamenlijk (blijven) optreden aan de vrijheidsberoving door betrokkene heeft bijgedragen en dat hij gezegd kan worden zich daarbij gaandeweg te hebben aangesloten. Hij loopt mee als betrokkene slachtoffer

Overstort (HR 18-09-2007, NJ 2007, 512)

Casus

Een Nederlandse gemeente maakte ten behoeve van haar rioleringssysteem gebruik van overstort. Dit is het weg laten lopen van een uitzonderlijke toestroom (regen)water op het oppervlak. Dit acht het OM tegen de regels, aangezien er zonder het hebben van een vergunning vervuiling van het oppervlak heeft plaatsgevonden. Vraag is nu of de gemeente strafrechtelijke immuniteit geniet.

Hoge Raad

Van immuniteit is slechts sprake als de gedraging naar de aard en de strekking van het wettelijk systeem niet anders dan door bestuursfunctionarissen kan worden verricht in het kader van zijn bestuurstaak. Hierbij is het enkel hebben van een wettelijke zorgplicht (in casu tot het laten lopen van overtollig water) hierbij niet voldoende.

Overzichtsarrest medeplegen (HR 02-12-2014, ECLI:NL:HR2014:3474)

Casus

De verdachte i.c. wist dat er een plan was om een overval te plegen met zijn medeverdachten die bewust op zoek zijn gegaan naar een geschikt slachtoffer. Tijdens de overval van twee jongens die op een bankje zaten, is de verdachte naast de scooters, op ongeveer vijf meter van de slachtoffers blijven staan. 

Volgens het hof heeft deze lijfelijke aanwezigheid voor een zekere mate van dreiging gezorgd. Ondanks dat de verdachte kort voor de beroving heeft gezegd dat hij toch niet (meer) wilde meedoen, is hij er toch bij gebleven en heeft hij op dat moment op geen enkele wijze afstand genomen, ondanks dat hij daartoe meerdere mogelijkheden heeft gehad. Zo had hij bijvoorbeeld kunnen proberen de mededaders te weerhouden, of had hij de slachtoffers kunnen  waarschuwen dan wel op geruime afstand nemen van de plaats waar de op handen zijnde overval zou

Parkeerwachter (HR 19-09-1988, NJ 1989, 379)

Casus

Verdachte P.J. van E. werd geverbaliseerd voor overtreding van een stopverbod (bord 51 van de bijlage RVV). Zowel ter terechtzitting van de Kantonrechter als in hoger beroep bij de Rechtbank heeft de verdachte verklaard dat de verbaliserende parkeerwachter hem had te kennen gegeven niet over te zullen gaan tot het opmaken van een p.v., doch een volgende keer wel. Desondanks veroordeelde de Kantonrechter de verdachte. De Rechtbank echter verklaarde het OM in hoger beroep niet-ontvankelijk in zijn vervolging.

Hoge Raad

Gelet op de aard van de overtreding en de omstandigheden waaronder de bedoelde mededeling is gedaan is bij de verdachte het gerechtvaardigde vertrouwen opgewekt dat hij van verdere vervolging verschoond zou blijven en dat de OvJ door desondanks tot vervolging over te gaan handelde in strijd met de beginselen van een goede procesorde (in casu ter zake van het vertrouwensbeginsel). De

Porsche (HR 15-10-1996, NJ 1997, 199)

Casus

De verdachte had in verschillende cafés meerdere glazen bier gedronken en was daarna met een kameraad in een sportauto, een Porsche, gestapt. Zijn rijgedrag was onverantwoord. Hij reed met zeer hoge snelheid - 120 a 130 km/u, terwijl 80 km/u was toegestaan - negeerde tot twee maal toe rood licht en haalde een aantal keren zeer gevaarlijk in. Op een gegeven moment ging het mis. Bij een inhaalmanoeuvre botste de Porsche frontaal op een tegenligger. Vijf personen kwamen daardoor om het leven.

Rechtsvraag

Kan de bestuurder van de auto doodslag ten laste worden gelegd?

Hoge Raad

Het hof ’s-Hertogenbosch oordeelde dat sprake was van voorwaardelijke opzet en veroordeelde dan ook wegens doodslag. De Hoge Raad casseerde. Hij wees erop dat in het algemeen niet mag worden aangenomen dat een automobilist de mogelijkheid van een frontale botsing met een tegenligger - waarbij

Feiten

I.c. betreft een zaak waarin de verdachte door het Gerechtshof te Amsterdam wegens opzettelijk handelen in strijd met een in art. 2 B, van de Opiumwet gegeven verbod is veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden, waarvan 4 maanden voorwaardelijk.

Betrokkene 1 is op verzoek van de verdediging als getuige opgeroepen en verschenen op de terechtzitting in hoger beroep en heeft geweigerd vragen van het Hof en van de verdediging over de betrokkenheid van de verdachte bij het hem tenlastegelegde te beantwoorden. De getuigenverklaring die de verdachte in verband met drugshandel bracht, was eerder afgelegd door een getuige tijdens het politieverhoor. In hoger beroep was de getuige opgeroepen maar ter zitting had de getuige dus een beroep gedaan op zijn

HR 3 juli 2012, NJ 2012, 489 (Roekeloosheid in het verkeer)

Feiten

I.c. gaat het om taxichauffeur die ‘s nacht op 17 januari 2008 in Amsterdam als verkeersdeelnemer, roekeloos over de trambaan van de Marnixstraat had gereden en hierdoor een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval had plaatsgevonden, waardoor het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel (hersenletsel en een gebroken linker onderbeen) werd toegebracht.

Het Hof achtte het bewezen dat er door de taxichauffeur in strijd met art. 6 en 175 WVW was gehandeld. Het Hof stelde dat de taxichauffeur zich roekeloos had gedragen waardoor door zijn schuld een verkeersongeval had plaatsgevonden. Hij was roekeloos geweest omdat hij in het donker met hoge snelheid reed, terwijl het wegdek nat was. Verder was hij niet in het bezit van een ontheffing om de tram/busbaan te mogen rijden en was hij goed bekend met de verkeerssituatie ter plaatse. De taxichauffeur had

Runescape (HR 31-01-2012, LJN BQ9251)

Rechtsartikelen

Art. 310 Sr. : Vallen het afhandig maken van een virtueel amulet en masker onder de term diefstal?

Casus

In deze zaak ging het om een virtueel amulet en masker dat in het online spel Runescape afhandig werden gemaakt. Verdachte en medeverdachte hebben het slachtoffer met geweld en bedreiging gedwongen zich aan te melden op zijn account in het online spel Runescape. Vervolgens moest het slachtoffer de virtuele objecten achter laten in de virtuele omgeving. De verdachte heeft vervolgens het virtuele amulet en masker overgezet naar zijn eigen Runescape-account. Het slachtoffer is hierdoor de beschikkingsmacht over de twee virtuele goederen verloren. Deze virtuele objecten hadden voor de dader en het slachtoffer een reële waarde. Het slachtoffer had voorheen de feitelijke en exclusieve heerschappij over deze objecten.

Rechtsvraag

De vraag is of deze niet-stoffelijke objecten als een goed in de zin van art.

Samir A. (HR 20-02-2007, LJN AZ0213)

Casus

Samir A. werd ervan verdacht de strafbare feiten moord en brandstichting voor te bereiden. In alle instanties is uitgebreid stilgestaan bij de vraag of A. voorwerpen voorhanden had die ‘kennelijk bestemd’ waren om deze misdrijven te begaan. De gedragingen van A. hadden betrekking op wat wij vandaag terroristische misdrijven zouden noemen (maar de betreffende wetgeving was ten tijde van zijn handelen nog niet van kracht). Vandaar dat de justitiële autoriteiten er veel aan gelegen was om hem hiervoor strafrechtelijk te vervolgen.

Essentie

De bij verdachte aangetroffen voorwerpen, informatiedragers en stoffen worden deels wel en deels niet aangemerkt al kennelijk bestemd ter voorbereiding op een misdrijf. Direct bewijs, dat de opzet van verdachte ten aanzien van deze voorwerpen, informatiedragers en stoffen was gericht op de concreet in de tenlastelegging opgenomen misdrijven ontbreekt. Bovendien blijkt uit rapportage van het N.F.I. dat de voorwerpen

Schatschwaschwili t. Duitsland (EHRM 15-12-2015)

Casus

De klager heeft berovingen gepleegd in twee woningen in Kassel en in Göttingen. Twee slachtoffers (O. en P.) zijn herhaaldelijk ondervraagd door de politie. Omdat zij van plan zijn terug te gaan naar Letland, verzoekt de aanklager de rechter-commissaris nogmaals de getuigen te ondervragen, om een verklaring te verkrijgen die ter zitting kan worden gebruikt. Ten overstaan van de R-C verklaren zij weer over de beroving. De klager is niet ingelicht over het onderzoek naar hem. Later in de procedure worden de getuigen opgeroepen bij de rechtbank, maar zij weigeren, op basis van medische certificaten waaruit blijkt dat zij zich in een instabiele, posttraumatische psychologische staat bevinden.

De rechtbank beveelt dat de door O. en P. afgelegde verklaringen ter zitting worden voorgedragen. De rechtbank stelt daarbij vast het, ondanks meerdere pogingen, niet mogelijk is geweest de getuigen ter zitting te horen. Er

HR 9 november 1999, NJ 2000, 40 (Spontane bekentenis II)

Casus

In 1998 zien twee politieagenten in Etten-Leur dat de verdachte een personenauto bestuurde terwijl hij geen autogordel droeg. Zij gaven de verdachte toen de aanwijzing dat hij hen moest volgen. In de tussentijd controleren de politieagenten via de mobilofoon de gegevens van de auto en stellen vast dat de door de verdachte bestuurde personenauto geen WA verzekering had.

Op een gegeven moment reed de verdachte met hoge snelheid weg van de politieambtenaren teneinde op dit manier de controle te ontkomen. Hierop stelden de

politieagenten een achtervolging in met als resultaat dat de verdachte werd aangehouden.

De verdacht werd medegedeeld dat hij was aangehouden wegens het rijden in een onverzekerde auto. Op de vraag van één van de politieagenten waarom hij was doorgereden, zei de verdachte dat er twee kilo speed in zijn auto lag. Bij

Tandartsassistente (HR 25-01-2011, NJ 2011/64)

Casus

Ten laste van de verdachte (een tandarts) heeft het Hof bewezenverklaard dat hij gedurende 2,5 maand zijn nieuwe tandartsassistente heeft gedwongen tot het dulden van ontuchtige handelingen, zoals zoenen en betasten. Als zij dit niet zou toelaten zou haar contract niet worden verlengd. Uiteindelijk heeft zij aangifte gedaan.

De raadsman van de verdachte heeft ter zitting in hoger beroep betoogd dat de verdachte moet worden vrijgesproken omdat de aangeefster een eenzijdige en onbetrouwbare verklaring heeft afgelegd, terwijl er bovendien onvoldoende steunbewijs voorhanden is.

De aangeefster heeft bij de politie een uitgebreide, zeer gedetailleerde verklaring afgelegd over de door de verdachte verrichte ontuchtige handelingen en zij is op verzoek en in aanwezigheid van de verdediging als getuige ten overstaan van de rechter-commissaris gehoord. Het hof stelt vast dat haar verklaringen nauwkeurig zijn en met elkaar overeenstemmen. Die verklaringen worden ook ondersteund door de

Toetsing BOB-bevoegdheden (HR 21-11-2006, NJ 2007, 233)

Onderwerp

Telefoontap. Art. 126m Sv, art. 8 EVRM

Casus

Er is een telefoon gestolen uit een brandweerauto die in een afgesloten brandweerkazerne stond. Deze telefoon is afgetapt om erachter te komen wie hem had gestolen. De vermoedelijke dader is aangehouden.

Rechtsvraag

Levert de diefstal van een telefoon, in casu diefstal van telecommunicatieapparatuur uit een brandweerauto, een ‘ernstig geschokte rechtsorde’ in de zin van art. 126m Sv op, zodat gebruik mag worden gemaakt van een telefoontap?

Rechtsgang

Het verweer stelt dat er geen sprake is van een ernstig geschokte rechtsorde, zodat de telefoontap onrechtmatig was. Het onderschepte telecommunicatieverkeer is daarom onrechtmatig verkregen bewijs. Ook is er niet voldaan aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit bij het gebruik van die bevoegdheid. Het hof stelt dat een eenvoudige diefstal niet kan worden gezien als een ernstige inbreuk op de rechtsorde. Maar omdat het

HR 12 maart 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ2653, NJ 2013, 437, m. nt. N. Keijzer onder nr. 438 (Tongzoen II)

Feiten

De verdachte had op 4 december 2008 te Leeuwarden, in een toiletruimte van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL), de betrokkene gedwongen tot het ondergaan van handelingen die mede bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van de betrokkene. De betrokkene was een wc aan het schoonmaken toen zij tegen de muur werd geduwd. De verdachte heeft zijn tong in haar mond geduwd/gedaan en zodoende haar getongzoend. Het Hof heeft het bewezenverklaarde gekwalificeerd als "verkrachting".

Het middel stelt de vraag aan de orde of (kort gezegd) elk seksueel binnendringen van het lichaam als "verkrachting" in de zin van art. 242 Sr kan worden gekwalificeerd.

Hoge Raad

De Hoge Raad moet oordelen of een tongzoen kan worden gezien als “verkrachting” in de zin van art. 242 Sr.

De Hoge Raad komt

Tussendeur (HR 21-10-2003, NJ 2007, 9)

Casus

Verdachte heeft opzettelijk gehandeld in strijd met de Opiumwet. (Art. 3 lid 1 onder B).

Nav een melding dat in de woning van de verdachte zich een hennepplantage zou bevinden, heeft de politie - voorzien van een machtiging tot het binnentreden van de woning - aldaar een onderzoek ingesteld. Op een afgesloten zolderkamer trof zij 224 hennepplanten aan. De verdachte is veroordeeld ter zake van het opzettelijk telen van die planten.

Hof

Verweer raadsvrouw van de verdachte: het bewijs is onrechtmatig verkregen omdat een tussendeur is geforceerd. De politie had een machtiging tot het binnentreden van de woning, maar niet de bevoegdheid het huis te doorzoeken.

Het hof verwerpt het beroep op onrechtmatige bewijsvergaring. Het enkele feit dat de afgesloten deur is geforceerd, brengt niet met zich mee dat er sprake is van doorzoeking. Art. 9 Opiumwet geeft de bevoegdheid tot

Veearts (HR 20-02-1933, NJ 1933, 918)

Casus

Een veearts brengt enkele gezonde koeien in een stal met koeien die aan mond- en klauwzeer lijden. De verdachte wordt tenlastegelegd de koeien in een verdachte toestand te hebben gebracht in strijd met art. 82 Veewet. De veearts verweert zich met het argument dat het voor de koeien beter was op dit moment ziek te worden (nu ze droog stonden), zodat zij de ziekte dan eerder te boven zouden komen.

Rechtsvraag

Is hier sprake van een strafuitsluitingsgrond?

Rechtsregel

De veearts handelde in strijd met de wet, maar in het belang van het vee. De Veewet zelf wijst niet met zoveel woorden een strafuitsluitingsgrond aan voor dit geval. Dit betekent niet, dat de veearts nu sowieso strafbaar is. Het geval kan zich voordoen, dat de wederrechtelijkheid in de delictsomschrijving zelf geen uitdrukking heeft gevonden. Er zal dan geen veroordeling kunnen volgen op

Vertrouwen na kennisgeving sepot (HR 06-10-2015, NJ 2015/492)

Casus

I.c. was er sprake geweest van geweld van de verdachte tegen een hulpverleenster in de psychiatrie. Het openbaar ministerie had een brief met een kennisgeving van niet verdere vervolging doen uitgaan aan verdachte. Deze kennisgeving betreft echter een administratieve fout. De zaak was namelijk ingevoerd in twee administratieve computersystemen. Het moest in het ene systeem worden uitgeboekt, en in het andere ingeschreven. Om die reden is de zaak in een van de systemen administratief geseponeerd. Deze sepotbeslissing had niet verzonden moeten worden aan verdachte en het openbaar ministerie heeft daarvoor excuses verschuldigd. Er was evident sprake van een misslag, nu het een volstrekt bewijsbare zaak betreft.

Het hof oordeelde dat de verdachte aan de bewuste kennisgeving niet het gerechtvaardigd vertrouwen heeft kunnen ontlenen dat zij ter zake van "bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht" niet verder zou

Vingerafdrukken (HR 08-02-2005, NJ 2005, nr. 514)

Onderwerp

Verzoek tot het doen verrichten van een dactyloscopisch tegenonderzoek.

Casus

De bewezenverklaring van het Hof dat de verdachte zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft en aldaar een diefstal heeft gepleegd steunt onder meer op de uitslag van een technisch sporenonderzoek. De bij dit onderzoek aangetroffen en veiliggestelde dactyloscopische sporen werden overgedragen aan het hoofd van de afdeling Dactyloscopie van het Korps landelijke politiediensten. Een op de binnenzijde van de vensterbank aangetroffen inklimspoor werd geïdentificeerd op de rechterringvinger voorkomend op het afdrukblad van de verdachte. Het hoofd van de afdeling Dactyloscopie verklaarde dat de identificatie is uitgevoerd conform de voorgeschreven methode en vaste procedure. De identificatie houdt in dat het spoor identiek is aan een vingerafdruk van de geïdentificeerde. Het spoor kan bovendien van niemand anders afkomstig zijn. De verdachte kon niet verklaren hoe zijn vingerafdruk

Vrijwillige terugtreden bij deelneming (HR 12-04-2011 LJN BN4351)

Casus

Verdachte wordt ten laste gelegd om tezamen en in vereniging met een ander, met het oogmerk van wederrechtelijk toe-eigening dingen van waarde te hebben weggenomen. Voorafgaande aan dit feit werd geweld gebruikt tegen de twee slachtoffers, middels een stroomstootwapen, daarna werden deze gekneveld en vastgebonden. Daarna gaat de strooptocht door, maar dit gaat niet goed, waardoor één van de verdachten besluit zich terug te trekken.

Rechtsvraag

Werkt in deze de vrijwillige terugtred door naar de ander?

Noot A-G Knigge

De uitlokker en de medeplichtige profiteren van de vrijwillige terugtred van de pleger. Dit als gevolg van het accessoire karakter van deze deelnemingsfiguren, dat meebrengt dat geen strafbaarheid kan worden aangenomen als (zelfs) geen poging bestaat. Tegelijk volgt daaruit dat de vrijwillige terugtred niet doorwerkt naar de medepleger. Van een accessoire deelnemingsfiguur is immers geen sprake.

Indien sprake is van

Zeeuwse motorrijder (HR 25-06-1995, NJ 1996, 714)

Casus

Een motorrijder reed binnen de bebouwde kom van Middelburg ver over de 100 km per uur, vloog uit de bocht en veroorzaakte daardoor een ernstig verkeersongeval als gevolg waarvan het dochtertje van klagers is overleden. Het Openbaar Ministerie van het arrondissement Middelburg heeft de motorrijder niet vervolgd ter zake van doodslag (art. 287 Sr), maar ter zake van het (lichtere) misdrijf van art. 36 WVW, subsidiair verkeersovertredingen.

Klagers gingen in beroep bij het hof op grond van art. 12 lid 1 Sv; te weten dat een strafbaar feit niet wordt vervolgd of de vervolging niet wordt voortgezet (beroep is dan mogelijk bij het hof).

Het hof achtte het beklag niet-ontvankelijk, omdat art. 12 hier niet geschonden is. Art. 12 is bedoeld voor de situatie als er niet vervolgd wordt of niet verder vervolgd wordt. Het Openbaar Ministerie gaat immers wel

Zwarte Ruiter (HR 10-09-1957, NJ 1958, 5)

Casus

De verdachte wordt verdacht van meerdere delicten. Hij is bekend met de bijzonderheden van de roofoverval, maar hij schuift de daderschap toe aan fictief persoon in plaats van aan zichzelf.

Rechtsvraag

Is het opleggen van tbs, ondanks sterk verminderde toerekeningsvatbaarheid van de verdachte, mogelijk?

Rechtsgang

Rechtbank

De rechtbank overweegt dat bij verdachte tijdens het begaan van de hem tenlaste gelegde feiten ziekelijke storing der geestvermogens bestond, alsmede dat het belang der openbare orde bepaaldelijk vordert dat tbs wordt opgelegd. De rechtbank laat aan de tbs de veroordeling tot 15 jaar gevangenisstraf voorafgaan met de overweging dat zij in de omstandigheden, waaronder de maatregel van tbs wordt geëffectueerd, onvoldoende waarborgen gelegen acht voor een beveiliging gedurende geruime tijd van de maatschappij tegen een impulsieve, roekeloze en niets-ontziende persoonlijkheid als deze verdachte is gebleken te zijn, van wie met een aanmerkelijke graad van stelligheid verwacht kan worden dat hij elke kans om zich