-

Augustus 2012, Rio de Janeiro

'Nu kunnen we natuurlijk naar de suikerberg gaan nadat we Christo hebben gezien, maar ik heb een beter idee.' Onze gids voor de dag Olivia stuitert zowat van haar stoel van enthousiasme wanneer ze het programma voor de dag met ons doorneemt. Het kan ook liggen aan de vering van ons busje (of gebrek daaraan) in combinatie met de onverharde weg waar we overheen rijden, maar het effect werkt aanstekelijk. Olivia's alternatief voor het beklimmen van de sukerberg: een tour door Vidigal, een gepacificeerde favela in Rio. Het woord favela klinkt een beetje dreigend, maar Olivia verzekerd ons dat wij in haar gezelschap gerust door de favela kunnen lopen. Mijn familie besloot unaniem dat dit wel een mooie ervaring zou zijn, en dus deden wij na een bezoek aan Christ the Redeemer de favela Vidigal aan.

Wat het precies was dat mij daar zo raakte weet ik niet. Het was denk ik vooral het karakter van de mensen daar. Wat wij daar kwamen doen was niets anders dan ramptoerisme. Westerlingen die komen kijken hoe arm deze mensen nou eigenlijk wel niet zijn. Ikzelf kan mij al redelijk druk maken om toeristen in Amsterdam, dus ik kan me niet voorstellen hoe dit eruit moet hebben gezien voor de inwoners van Vidigal. Maar in plaats van ons met de nek aan te kijken, begroetten zij ons met een gulle glimlach en maakten even een praatje over het weer. Waar ik eerder al verliefd was geworden op het Braziliaanse volk, werd dat gevoel hier nog eens vertienvoudigd. Op dat moment wist ik dat ik terug zou keren naar deze stad, naar deze mensen. Ik had eerder al van vrienden gehoord dat er een mogelijkheid was om vrijwilligerswerk te gaan doen in Rio de Janeiro via een Nederlandse organisatie. Ik had het idee destijds niet heel serieus genomen, maar dat was voor mijn vakantie naar Brazilië, voordat ik werd verleid door de Braziliaanse volksaard. Niets minder dan een droom was geboren. Het werd mijn droom om hier terug te keren om vrijwilligerswerk te gaan doen, en ik zou er alles voor doen om dat te bewerkstelligen.

-

April 2013 - Rio de Janeiro.

We zijn een aantal maanden verder. Ik heb mijn bachelor gehaald, de basis van de Portugese taal geleerd, mij aangemeld bij IBISS en mijn eerste week als inwoner van Rio de Janeiro zit er bijna op. A primeira semana was een week om te acclimatiseren, mijn zaken op orde te krijgen en natuurlijk om te genieten van Rio. Na veel geregel vertrok ik op maandag 22 april vanaf schiphol naar Atlanta, de stad waar ik zou overstappen naar Rio. Mijn eerste genietmomentje deze reis beleefde ik in het vliegtuig, toen het eten werd geserveerd en ik opeens bedacht dat ik natuurlijk gewoon een ouderwetse cerveja kon nemen bij de kipmaaltijd. Een ondergaande zon naast mij, kip op mijn bord, een heinie in de hand en Rio de Janeiro spreekwoordelijk voor mij; het was een redelijk goed moment in het leven van Jos Dames.

In Atlanta aangekomen stonden ze een beetje te prutsen met de rijen, waardoor er twee rijen richting elkaar liepen, en de 'rijcoördinatoren' even niet zo goed wisten wie nou als eerst aan de beurt was. Als gevolg van deze logistieke hel werd mijn overstaptijd van anderhalf uur opeens een beetje krap, en ik haastte mij richting de gate. Ik vroeg aan de eerste de beste vliegveldmedewerker 'waar moet ik heen voor gate e5?'. Hiij zegt 'je kan hier het pendeltreintje nemen of je kan het gewoon lopen.' Ik wierp één blik op de Amerikanen om mij heen die zich richting het treintje begaven en dacht hell to the no dat ik dat gênante treintje in ga, dat is alleen maar ontworpen voor deze immobiele figuren. Vervolgens was het gewoon onmin ver lopen en ongeveer op driekwart van mijn incatrail voorproefje werd er omgeroepen ffffffinalllll boarding call for Rrrrio! Dat was mijn cue voor een eindsprint en ik kom volledig gesloopt daar bij de gate. Daar staan vier extreem tranquillo Brazilianen te chillen, die mij rustig inchecken en vragen of ik misschien nog de extra-beenruimte-plek wil hebben omdat ik zo'n hombre alto ben. Achter mij sjokt nog een Braziliaans gezin de gate binnen om vervolgens argeloos in te checken. Final Boarding call Brazilian style.

Bij aankomst in Rio werd ik opgehaald door Anne Keuning van IBISS, die mij met de auto naar het hostel bracht. Dit was een prima hostel gelegen in Botafogo, een leuke, rustige buurt van Rio. Wifi incluis, ontbijt incluis, kluis incluis, dus bagage in kluis. Zo kon ik met een gerust hart mijn bagage achterlaten, en binnen een uur na aankomst in Rio kon ik de stad gaan verkennen. Vanaf dat moment was mijn verblijf in Rio een feit. Voor het eerst in mijn leven was ik ergens waar ik echt alleen was. Dat was eerlijk gezegd gewoon even wennen. Maar zoals iedereen die wel eens alleen heeft gereisd altijd tegen mij zei, je maakt erg snel nieuwe contacten op zo'n moment, en wanneer je weer aanspraak hebt om je belevingen te delen is dat onwennige gevoel ook meteen verdwenen. Binnen de kortste keren was ik onderdeel van een Europese delegatie. Deze samenstelling bestond uit Pièrre de Fransman, Alessandro de Italiaan, James de Engelsman en Jos de Nederlander. Als iemand onze namen zo bij elkaar had bedacht voor een mop had ik het een uitermate ongeïnspireerde poging gevonden, maar het was nu eenmaal echt zo.

Deze week bestond vooral uit veel op het strand liggen, veel nieuwe mensen leren kennen en gezamenlijk de stad verkennen. Rio is zo'n ontzettend lekkere stad. De schaal van deze stad is enorm, het ademt hier wereldstad. De stad heeft alles: zon, zee, strand, prachtige bergen, prachtige gebouwen en zeer tolerante, vriendelijke, open-minded maar vooral tranquilo inwoners. Eén van mijn doelen hier is natuurlijk om zoveel mogelijk Portugees te praten, zodat ik bij terugkeer in Nederland een master ben in Portugees. De Brazilianen vinden het heel leuk om je te helpen met Portugees, vooral omdat ze zelf geen enkele andere taal spreken en ze het maar wat mooi vinden om je te zien struikelen over moeilijke woorden. Het is wel echt enorm vermoeiend om continu te moeten nadenken wat die Brasileiro's nou eigenlijk zeggen. Na een halve dag staat mijn brein gewoon op springen en kan ik alleen nog maar jip en janneke Portuguees uitbrengen - Ik.slaap.nu.Yes? Please?

Ik heb inmiddels een appartement bemachtigd in Copacabana, wat het leven hier echt fantastisch maakt. Voor de kamer betaal ik 850 R$, omgerekend zo'n 340 euro. Als ik wakker word ga ik even ontbijten bij een tentje om de hoek, en daarna loop ik door naar het strand, dat aan het einde van de straat ligt en toevallig ook een van de meest beroemde stranden van de wereld is. De uitgaansbuurt Lapa ligt een paar metrohaltes verderop. Hier ben ik tot nu toe de meeste avonden beland. In deze buurt heb je veel sambaclubs, maar het feest is vooral op straat te vinden. Met een caipirinha in de hand beweeg je je door de massa feestende mensen, met overal op straat muziek en gezelligheid. Ik kan niets anders zeggen dan dat ik het hier naar mijn zin heb.

Dit was de eerste week, een week waarin er eigenlijk nog niets op het programma stond. Morgen begint het eigenlijk pas echt, met een rit door de favela's samen met Nanko. Ik ben enorm benieuwd naar de projecten van IBISS en mijn werkzaamheden hier. Wordt vervolgd.