Loretta - Arrest

Loretta (HR 01-04-2011, ECLI:NL:HR:2011:BP1475)

Casus

In deze zaak gaat het om letselschade, veroorzaakt door een trap van een paard. Wie is aansprakelijk: de eigenaar-bezitter van het paard op grond van artikel 6:179 BW of de manegehoudster op de grond dat deze het dier gebruikte in de uitoefening van haar bedrijf?

Hoge Raad

Indien schade wordt aangericht door een dier is ingevolge artikel 6:179 BW, behoudens de mogelijkheid van succesvol verweer op grond van de ‘tenzij-clausule’ aan het slot van deze bepaling, de bezitter van het dier voor die schade aansprakelijk.

Wordt het dier echter gebruikt in de uitoefening van het bedrijf van een ander, dan rust deze risicoaansprakelijkheid ingevolge artikel 6:181 BW niet op de bezitter, maar op degene die het bedrijf uitoefent.

Artikel 6:181 BW en daarmee ook de verlegging van de aansprakelijkheid die daardoor wordt bewerkstelligd, berust enerzijds op de overweging dat de benadeelde niet behoort te worden belast met de moeilijkheden die inherent zijn aan het onderzoek naar en de bewijslevering betreffende de identiteit van de schuldenaar en anderzijds op de eenheid van de onderneming in het kader waarvan het dier wordt gebruikt, het feit dat bedrijfsmatig verrichte activiteiten in beginsel zijn gericht op het verkrijgen van profijt en het feit dat van een ondernemer kan worden gevergd dat hij zijn bedrijfsrisico als één risico verzekert.

De door artikel 6:181 BW bewerkstelligde verlegging van aansprakelijkheid berust dus niet, ook niet mede, op de wil of toestemming van degene die het bedrijf uitoefent, maar op de wet.

Daarbij verdient opmerking dat de in artikel 6:179 BW bedoelde aansprakelijkheid hetzij rust op de bezitter, hetzij op degene die het bedrijf uitoefent waarin het dier wordt gebruikt. Dit neemt niet weg dat ook een derde tegenover de benadeelde aansprakelijk kan zijn op de voet van artikel 6:162 BW. Is dit laatste het geval, dan heeft dit geen invloed op het ontstaan of de omvang van de hiervoor bedoelde risicoaansprakelijkheid. Evenmin komt daaraan betekenis toe bij de beantwoording van de vraag op wie de door artikel 6:179 BW in het leven geroepen risicoaansprakelijkheid rust.

Ten slotte wordt nog aangetekend dat bij de beantwoording van de vraag of de aansprakelijkheid van artikel 6:179 BW niet op de bezitter van het dier rust, maar ingevolge artikel 6:181 BW op degene die het bedrijf uitoefent waarin het dier wordt gebruikt, niet van belang is of:

• Hij bezitter dan wel houder van het dier is.

• Het doel waartoe het dier aldus wordt gebruikt, inmiddels bijna is bereikt.

• Hij het dier al dan niet duurzaam en ten eigen nutte gebruikt.