Hoorcollege 14 Klinische Neuropsychologie 2023 Universiteit Utrecht

Hoorcollege 14

• Extracranieel: tumoren elders in het lichaam
• Intracranieel: tumoren in het hoofd
• Primaire hersentumoren: ontstaan in het centraal zenuwstelsel
• Secundaire hersentumoren: uitzaaiingen (metastasen) van primaire tumoren elders in het lichaam
• Meningeoom: vanuit de hersenvliezen
• Gliomen: astrocytomen, oligodendrogliomen, glioblastoma
• Graden: laaggradig (graad 1 en 2), hooggradig (graad 3 en 4)
• Moleculaire en genetische eigenschappen: bvb glioblastoom met een IDH-wildytpe en IDH-mutant 

• Bij intracraniële tumoren door: tumor en oedeem, neurochirurcighsce intervenite, radiohterapie, chemotherapie, medicaite
• Bij tumor door: neuronale schade, celdood, verstoring van netwerken, drukverhoging  door een oedeem/cyste
• Door radiotherapie: radiotherpaie kan maanden tot jaren lagn nog negatieve effecten hebben. Dit komt doordat het demyelinisatie en zo bestraling encephalopathie kan veroorzaken. Dit dode weefsel wordt radionecrose genoemd. Om dit te verkomen worden behandeling steeds gerichter
• Door chemotherapie: dit is neurotoxisch en kan leiden tot hersenschade en zo cognitieve stoornissen
• Door medicatie: bvb Anti-epileptica en corticosteroiden 
• Domeinen: executief functioneren en aandacht, geheugen, taal, visuospatieel, psychomotor, overige domeinen

• Voor het vaststellen van een histologische diagnose
• symptomen te verlichten en levensverlenging: dit kan door massareductie, verlaging van intracraniële druk wat leidt tot een verbetering in cognitief functioneren. 
• Onder narcose of wakker: wanneer een tumor in het eloquent gebied zit moet het wakker, hierbij is cognitieve monitoring tijdens de resectie van de tumor
• Heeft risico's op hersenbeschadiging
• Belangrijke neurochirurgen: Cushing (1869-1939) en Penfield (1891-1976)

• Indicatiestelling: inschatting van testbaarheid, ziekte-inzicht en motivatie van de patiënt
• Pre-operatief: psycho educatie, regulier neuropsychologisch onderzoek, baseline ne oefenen van intra-operatieve tests ter voorbereiden van de operatie
• Intra-operatief: Baseline cognitie op de OK, baseline dynamisch tijdens de operatie dmv, cognitieve monitoring van taal, motoriek, executieve functies, werkgeheugen, gezichtsherkenning klokkijken, rekenen etc. Coaching tijdens operatie. Baseline bij de afronding van de operatie/onderzoek
• Post-operatief: patiënt wordt verplaatst naar normaal bed/recovery, volgende dag naar de afdeling en na ongeveer 5 dagen ontslagen. 2 weken na de operatie is er PA uitslag . Omvat ook systematische gedragsobservaties gedaan en NPO
• Post-operatief (latere tijdstippen): emotionele verwerking diagnose en operatie, herhaling van regulier NPO, advies over eventueel vervolgtraject
• Psychologische begeleiding (voor, tijdens en na de operatie): voor acceptatie/verwerking, angst- en stemmingsklachten, cognitieve klachten, vermoeidheid en vormt een begeleidingssysteem. Soms wordt hierbij teruggevallen op psycho-educatie, CGT, ACT omdat er geen protocollen voor behandelingen voor patiënten met hersenaandoeningen zijn