BulletPointsamenvatting per hoofdstuk bij de 3e druk van Don’t shoot the dog: The New Art of Teaching and Training van Pryor - Chapter

Wat zijn positieve en negatieve versterkers van gedrag? - BulletPoints 1

• De versterker vergroot de kans om dat bepaald gedrag te herhalen in de toekomst. Er zijn twee soorten versterkers. Een positieve versterker is iets wat je graag vaker wil in de toekomst, en een negatieve versterker is iets wat je wil vermijden in de toekomst. Negatieve versterkers zijn niet hetzelfde als straffen. Iets of iemand straffen gebeurt vaak na het gedrag en niet tegelijkertijd met het gedrag zoals bij versterking.

• Het is belangrijk om een versterker goed te timen: tijdens het gedrag in plaats van vóór of na het gedrag.

• Een geconditioneerde versterker is soms een betekenisloos signaal (geluid, lichtflits, beweging, et cetera.) dat gepresenteerd wordt voor of tijdens de plaatsing van de versterker.

• Constante versterkers zijn alleen nodig tijdens de leerfases. Om bepaald gedrag daarna in stand te houden kan worden gebruikt van een variabel schema van versterking. Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van een vast en onveranderlijk schema van versterking.

• Bij een lang schema van versterking, ofwel: langdurig gedrag in stand houden totdat de versterker in zicht komt, kan er soms sprake zijn van een vertraagde start fenomeen.

Wat houdt vorming in binnen de psychologie? - BulletPoints 2

• Vorming betekent een bepaalde neiging in gedrag in de juiste richting te sturen en stap voor stap naar het uiteindelijke doel te sturen. Vorming bestaat uit twee aspecten: methodes en principes.

• Er zijn tien wetten die vorming bepalen: (1) stel de criteria op in kleine, haalbare stappen, (2) train een bepaald aspect per keer, (3) stem de fase van de vormingsrespons af op een variabel schema, (4) laat een oud criterium rusten bij het toevoegen van een nieuw aspect, (5) plan het vormingsprogramma vooruit, (6) verander niet van leraar, (7) zoek een nieuwe procedure wanneer je geen vooruitgang boekt, (8) onderbreek een oefensessie nooit, (9) ga terug naar het begin wanneer het gedrag verslechtert, (10) beëindig elke sessie op het hoogtepunt.

• Technieken in het vormingsproces kunnen worden versneld door middel van: richten, imitatie, en poseren/modeleren.

• Het is positief om iemand aan je zijde te hebben bij het vormingsproces. Deze persoon kan jouw gedrag versterken tijdens het proces en deze versterkingen kunnen dan ook onverwachts tevoorschijn komen waardoor ze een sterk effect hebben.

Wat houdt stimuluscontrole in? - BulletPoints 3

• Alles wat een bepaald soort gedrag of reactie veroorzaakt, is een stimulus. Alles wat een bepaald soort gedrag of reactie veroorzaakt, is een stimulus.

• Een perfecte stimuluscontrole wordt gedefinieerd door vier condities: (1) het gedrag vindt altijd direct plaats na de presentatie van een stimulus, (2) het gedrag vindt nooit spontaan plaats in de afwezigheid van de stimulus, (3) het gedrag vindt nooit plaats als reactie op een andere, niet aangeleerde stimulus, en (4) geen ander gedrag vindt plaats als reactie op de gewenste, aangeleerde stimulus.

• Homogene gedragskettingen zijn kettingen waar hetzelfde gedrag telkens opnieuw wordt herhaald totdat het gedrag elke keer identiek is aan de vorige keer toen hetzelfde gedrag werd getoond. Heterogene gedragskettingen zijn kettingen waar verscheidene gedragingen worden versterkt, echter alleen wanneer het laatste gedrag wordt afgemaakt.

• Wanneer de persoon door heeft dat de reactie of gedraging wordt versterkt, koppelt hij of zij langzaam de stimulus en reactie aan elkaar. Voordat hij of zij zich daarvan bewust wordt, vindt de ‘voor-leren-dip’ plaats.

• Voor sommige groepen kan stimuluscontrole nodig zijn, aangezien zij bepaalde specifieke stimuli nodig hebben, bijvoorbeeld dansgroepen, teamsporten, en muziekbandjes. Deze stimuluscontrole kan zelfs als plezierig ervaren worden.

Hoe kun je versterkers gebruiken om ongewenst gedrag te elimineren? - BulletPoints 4

• Er zijn acht methodes om van ongewenst gedrag af te komen. Deze methodes kunnen werken op zowel lange termijn- als op korte termijngedragingen.

• Ineffectieve methoden zijn: (1) schiet het dier neer, (2) straffen, (3) negatieve versterking (een onplezierig event of stimulus die pas weggaat als men het ongewenste gedrag stopt of verandert), en (4) het gedrag uit zichzelf laten verdwijnen.

• Er bestaan vier positieve methodes die ongewenst gedrag wél succesvol wegnemen. Deze zijn: (1) train een onverenigbare gedraging, (2) het stoppen van het geven van tekens, (3) de afwezigheid vormen door alles en iedereen te versterken dat niets met het ongewenste gedrag te maken heeft, en (4) de motivatie veranderen.

• Er bestaan bepaalde problematische gedragingen die ontstaan door meerdere, verschillende oorzaken en niet met een enkele methode te controleren of te elimineren zijn. Deze komen bij normale mensen voor. Voorbeelden zijn nagelbijten, chronisch te laat komen en verslavingen.

Welke versterkers worden gebruikt in de wereld? - BulletPoints 5

• Versterking is informatie over wat werkt voor een persoon. Er zijn verschillende technieken die in de wereld worden gebruikt in verschillende situaties. Deze werden in dit hoofdstuk besproken.

• De meeste trainingen van teamsporten hebben te maken met straffen, uitblinken, blessures, en verbale en mentale mishandelingen. Daarnaast worden de trainingen in kleine, makkelijke stukken gedeeld.

• In een deel van het zakelijke leven probeert men zoveel mogelijk te ontvangen en zo min mogelijk te geven. Technieken die werkgevers gebruiken is het ontslaan van de slechtste werknemers en het investeren in positieve werknemers. Dit is effectiever dan straffen.

• Door middel van versterkingen zijn er diverse mogelijkheden om verschillende dieren te vormen in gedrag. Het gewenste gedrag dat het dier zomaar laat zien dient te worden versterkt.

• Het is belangrijk om als individu en als maatschappij af te vragen bij elke versterker (positief of negatief): wat ben ik nu eigenlijk aan het versterken?

Wat houdt clickertraining in? - BulletPoints 6

• Het gebruik van de clickertraining wordt met name gebruikt bij het opvoeden van honden, maar bijvoorbeeld ook bij dolfijnen. In principe maakt het niet uit bij welk dier je de clickertraining toepast, zolang je de aandacht van het dier kan krijgen door middel van positieve versterkers en stimuli, tekens of signalen, en vervolgens het gedrag kan vormen.

• Het is gebleken dat de clickertraining snellere resultaten boekt dan andere trainingen of oefeningen die hondenbaasjes eerder hebben geprobeerd.

• Het is niet de bedoeling dat je de clickertraining de rest van je leven moet toepassen op het gedrag dat je hebt gevormd.

• Een belangrijk element binnen de clickertraining is de afwezigheid van straffen. Hier bestaan twee redenen voor: (1) wanneer men straft vertraagt het leerproces, en (2) wanneer men straft kan het zo zijn dat het gehele leerproces stopt.

• Een positief element binnen de clickertraining is de plezier die de trainer en dier/leerling ervaren tijdens de clickertraining en daarna.