Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol - Arrest

Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol (ABRvS 17-09-2014, ECLI:NL:RVS:2014:3379)

Feiten

I.c. gaat het om het hoger beroep van het bestuur van de Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schipholregio, gevestigd te Schiphol-Oost (appellant) tegen de uitspraak van de rechtbank Noord-Holland.

In 2012 heeft het bestuur een aanvraag van de wederpartij om een uitkering in natura voor door hem ervaren hinder van vliegverkeer rondom de luchthaven Schiphol afgewezen.

Het bezwaar is door het bestuur ongegrond is verklaard.

De rechtbank heeft zich onbevoegd verklaard om van het beroep van de wederpartij kennis te nemen. Tegen deze uitspraak heeft het bestuur hoger beroep ingesteld. Het bestuur betoogt namelijk dat de rechtbank ten onrechte heeft overwogen dat het geen bestuursorgaan is (art. 1:1 lid 1 b Awb).

De Afdeling moet zich dan buigen over de vraag of het bestuur van de Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schipholregio een bestuursorgaan is of niet.

ABRvS

Volgens de Afdeling is het begrip ‘bestuursorgaan’ een centraal begrip in het bestuursrecht. Het is daarom van belang dat duidelijkheid bestaat over de vraag wanneer een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon, zoals in dit geval het bestuur van de stichting, moet worden aangemerkt als een bestuursorgaan in de zin van artikel 1:1 lid 1 b Awb.

De Afdeling stelt dat ingevolge dit artikel een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon een bestuursorgaan is als dat orgaan met openbaar gezag is bekleed. Daarvoor is bepalend of aan dat orgaan een publiekrechtelijke bevoegdheid tot het eenzijdig bepalen van de rechtspositie van andere rechtssubjecten is toegekend. Openbaar gezag kan in beginsel alleen bij wettelijk voorschrift worden toegekend. Als een wettelijk voorschrift ontbreekt, is een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon in beginsel geen bestuursorgaan. Bij organen van privaatrechtelijke rechtspersonen die geldelijke uitkeringen of op geld waardeerbare voorzieningen aan derden verstrekken, kan zich wel een uitzondering op deze regel voordoen, waardoor die organen toch bestuursorgaan zijn. Deze uitzondering geldt als aan twee cumulatieve vereisten is voldaan: 

1. de inhoudelijke criteria voor het verstrekken van geldelijke uitkeringen of voorzieningen worden in beslissende mate bepaald door één of meer bestuursorganen als bedoeld in artikel 1:1 lid 1 a Awb (het inhoudelijke vereiste). Dat bestuursorgaan hoeft geen zeggenschap te hebben over een beslissing over een verstrekking in een individueel geval;
2. de verstrekking van deze uitkeringen of voorzieningen wordt in overwegende mate, dat wil zeggen in beginsel voor 2/3 of meer, gefinancierd door één of meer bestuursorganen als bedoeld in artikel 1:1 lid 1 a Awb (het financiële vereiste).

Daarbij geldt dat het bestuursorgaan of de bestuursorganen die in beslissende mate de criteria bepalen in de zin van het inhoudelijke vereiste, niet noodzakelijkerwijs dezelfde hoeven te zijn als het bestuursorgaan dat of de bestuursorganen die de verstrekking in overwegende mate financieren in de zin van het financiële vereiste, aldus de Afdeling. 

De Afdeling overweegt ook dat de uitoefening van een overheids- of publieke taak geen zelfstandig te onderscheiden vereiste is om een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon als bestuursorgaan aan te merken. Uit de inhoudelijke en financiële band tussen een (orgaan van een) privaatrechtelijke rechtspersoon en een of meer bestuursorganen als bedoeld in artikel 1:1 lid 1 a Awb volgt namelijk dat die privaatrechtelijke rechtspersoon een bepaalde taak aan zich heeft getrokken.

Kern

De Afdeling heeft in deze zaak het begrip ‘bestuursorgaan’ verduidelijkt. Mededelingen van het bestuur i.c. zijn geen besluiten waartegen bezwaar en beroep kan worden ingediend.