Zolotukhin t. Rusland - Arrest

EHRM 10 februari 2009, AB 2009, 309 m.nt. T. Barkuysen & M.L. van Emmerik (Zolotukhin t. Rusland)

Sergey Zolotukhin, wordt meegenomen naar het politiebureau omdat hij zijn vriendin een militaire basis heeft binnengesmokkeld. Op het politiebureau gedraagt hij zich opstandig, scheldt agenten uit en probeert te vluchten. Vanwege dit gedrag wordt hij direct naar een administratiefrechtelijke rechtbank gebracht en per omgaande veroordeeld wegens verstoring van de openbare orde en moet onmiddellijk zijn straf, drie dagen hechtenis, uitzitten. Hierna wordt hij aangeklaagd voor de overtreding van bepalingen uit het Wetboek van Strafrecht. Hij wordt vrijgesproken voor de overtreding van het verstoren van de openbare orde wegens gebrek aan bewijs, maar wordt wel strafrechtelijk veroordeeld wegens het beledigen en bedreigen van ambtenaren.

Later dient hij een klacht in bij het EHRM, omdat hij voor een tweede maal zou zijn vervolgd voor feiten waarvoor hij door de administratieve rechter al was veroordeeld.          

Het Hof geeft eerst aan dat het begrip ‘strafrechtelijk’ in artikel 4 van het Zevende Protocol overeenkomstig bestaande jurisprudentie van het Hof over artikel 6 en 7 EVRM moet worden uitgelegd (de Engel-criteria; NJ 1978, 223). Op grond hiervan komt het tot de conclusie dat de administratiefrechtelijke procedure in deze zaak gelijk te stellen is met een strafrechtelijke procedure.          

Vervolgens gaat het Hof na wanneer er sprake is van ‘hetzelfde feit’. Hierbij stelt het Hof vast dat er geen eenduidige jurisprudentie bestaat over de uitleg van eenzelfde feit. Dit belemmert de rechtszekerheid en het Hof introduceert daarom een nieuw, meer bescherming biedend, criterium voor de vaststelling of sprake is van ‘hetzelfde feit’ in de zin van artikel 4 van het Zevende Protocol. Daarvan is sprake wanneer het gaat om ‘(objectief) identieke feiten’ of om ‘feiten die wezenlijk hetzelfde zijn’. Dit criterium is praktischer en biedt meer effectieve rechtsbescherming.  

Tot slot geeft het Hof aan dat artikel 4 van het Zevende Protocol van toepassing is zodra een judiciële beslissing onherroepelijk is geworden.  

Het Hof komt unaniem tot de conclusie dat de strafrechtelijke vervolging voor de verstoring van de openbare orde nadat de administratieve beslissing tot oplegging van hechtenis onherroepelijk was geworden een schending oplevert van artikel 4 van het Zevende Protocol.