Y. - Arrest

HR 4 juni 2004, LJN AO6933; NJ 2004/638 m.nt. P. van Schilfgaarde
Y.

De enkele omstandigheid dat tussen echtelieden enigerlei gemeenschap van goederen bestaat, brengt niet mee dat de afwijzing van het verzoek tot schuldsanering van de ene echtgenoot, tevens dient te leiden tot afwijzing van het verzoek van de andere. Indien beide echtelieden om toepassing van de schuldsaneringsregeling verzoeken, dient ten aanzien van ieder van hen individueel te worden bezien of daartoe voldoende aanleiding bestaat. Dit uitgangspunt van een individuele beoordeling ligt ook ten grondslag aan twee eerdere uitspraken van de Hoge Raad, achtereenvolgens inhoudende dat het faillissement van een persoon die in enige gemeenschap van goederen is gehuwd, niet van rechtswege ook het faillissement van de andere echtgenoot meebrengt en evenmin een toereikende motivering vormt voor het oordeel dat ook ten aanzien van de andere echtgenoot grond bestaat voor beëindiging van de schuldsaneringsregeling op de voet van artikel 350 lid 3 aanhef en onder c Fw.      
           
Het uitgangspunt van een individuele beoordeling kan meebrengen dat voor de ene echtgenoot de schuldsaneringsregeling geldt, terwijl ten aanzien van de andere echtgenoot het faillissement wordt uitgesproken. Indien tussen echtelieden een algehele of beperkte gemeenschap bestaat, leidt deze samenloop tot de moeilijkheid dat zowel het faillissement (artikel 63 Fw) als de schuldsaneringsregeling (artikel 313 jo. 63 Fw), mede die gemeenschap omvat.

Het voormelde uitgangspunt van een individuele beoordeling van de onderscheiden posities van de echtelieden leidt ertoe aan te nemen dat in een zodanig geval het faillissement en de schuldsaneringsregeling naast elkaar kunnen bestaan en kunnen worden afgewikkeld. Ten aanzien van de vereffening van de gemeenschappelijke boedel heeft de afwikkeling van het faillissement dan voorrang omdat dit is uitgesproken ten behoeve van de gezamenlijke schuldeisers van de gefailleerde, terwijl de schuldsanering met name het belang dient van degene wiens schulden worden gesaneerd. In de schuldsanering kan dus pas tot vereffening van de gemeenschappelijke boedel worden overgegaan nadat het faillissement van de andere echtgenoot is beëindigd, hetgeen in de praktijk vrijwel altijd zal betekenen dat op die gemeenschappelijke boedel in de schuldsanering geen verhaal kan worden genomen. Dit vormt echter geen beletsel om tot schuldsanering te besluiten of de afwikkeling daarvan voort te zetten voor zover dat laatste, gelet op het faillissement van de andere echtgenoot, mogelijk is.