Wouwse Tol - Arrest

Wouwse Tol (ABRvS 05-12-2012, ECLI:NL:RVS:2021:BY5105)

Onderwerp

Nadeelcompensatie, beoordelingsvrijheid voor het bestuur; over drempels/kortingen kunnen beleidsregels worden gemaakt.

Casus

De Wouwse Tol drijft en exploiteert een hotel-restaurant, deze ligt aan de A58. Door groot onderhoud aan de wegen en door een volledige afsluiting van de afslag naar De Wouwse Tol stelt zij schade te hebben geleden. Haar verzoek om nadeelcompensatie wordt door de minister afgewezen. De Wouwse Tol heeft hiertegen bezwaar gemaakt. De rechtbank heeft het ingestelde beroep ongegrond verklaard.

Rechtsvraag

Is in casu het hanteren van een ondergrens van 15% van de omzet op jaarbasis als maatstaf voor de bepaling van de omvang van het normaal maatschappelijk risico onredelijk, omdat dit tot onvoldoende differentiatie binnen verschillende branches leidt?

ABRvS

De vaststelling van de omvang van het normaal maatschappelijk risico is in de eerste plaats aan het bestuursorgaan. Deze heeft beoordelingsvrijheid. Het bestuursorgaan zal zijn vaststelling moeten onderbouwen. De bestuursrechter kijkt naar de rechtmatigheid van de besluitvorming.

Het komt de rechtszekerheid ten goede dat het bestuursorgaan ten aanzien van het normaal maatschappelijk risico werkt met een vaste drempel (of korting). Het bestuursorgaan zal moeten beoordelen of deze drempel toepassing kan vinden in de omstandigheden van het geval.

De Wouwse Tol is een weggebonden onderneming en is afhankelijk van de toestroom van klanten over de weg. Dat nadeel kan worden ondervonden door wegwerkzaamheden, behoort in beginsel tot het eigen ondernemersrisico. Het hanteren van een ondergrens voor de beoordeling van de vergoedbaarheid van de schade sluit hierbij aan.

Zonder nadere motivering valt niet in te zien dat het hanteren van een vaste ondergrens van 15% van de omzet redelijk is in een geval zoals deze. De Wouwse Tol heeft terecht betoogd dat het hanteren van een ondergrens van 15% van de omzet op jaarbasis, tot onvoldoende differentiatie leidt tussen verschillende branches en daarmee tot uiteenlopende gevolgen voor verschillende typen ondernemingen.

Qua schade ten gevolge van de wegwerkzaamheden, is van belang met welke frequentie het onderhoud wordt gepleegd, zodat de ondernemer daarop kan anticiperen. De Wouwse Tol heeft passende schadebeperkende maatregelen genomen. De Afdeling heeft in een eerdere uitspraak geoordeeld dat een volledige wegafsluiting gedurende een relatief lange periode van 26 dagen buiten het normaal ondernemersrisico valt.

De minister heeft niet toegelicht waarom in een geval als dit een ondergrens van 15% van de jaaromzet redelijk is.

De rechtbank heeft dus ten onrechte overwogen dat de minister afdoende heeft gemotiveerd dat de door De Wouwse Tol gestelde omzetschade niet voor vergoeding in aanmerking komt. De minister dient met inachtneming van de uitspraak te motiveren of en zo ja, in hoeverre de door De Wouwse Tol geleden schade binnen het normaal ondernemersrisico valt.

Conclusie

De vaststelling van de omvang van het normaal maatschappelijk risico is in de eerste plaats aan het bestuursorgaan. Deze heeft beoordelingsvrijheid. Het bestuursorgaan zal zijn vaststelling moeten onderbouwen. De bestuursrechter kijkt naar de rechtmatigheid van de besluitvorming.