Within-family differences in parent-child relations across the life-course - Suitor e.a. - Artikel

Within-family differences in parent-child relations across the life-course - Suitor, Sechrist, Plikhun, Pardo, & Pillemer - 2008

Introductie

Ondanks dat er een sociale norm heerst om kinderen gelijk te behandelen, ziet men toch vaak dat dat niet gebeurt. De wetenschap had tot de jaren tachtig geen aandacht voor dit onderwerp. Pas na de jaren tachtig kwam er in meerdere disciplines onderzoek op gang. Er wordt nu ook veel onderzoek gedaan naar verschillen binnen de families in ouder-kind relaties. In dit artikel wordt gekeken naar de patronen en gevolgen van differentiatie in de relatie van de ouders met de kinderen over de levensloop.

Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen ouderlijk favoritisme en ouderlijk gedifferentieerde behandeling (PDT). Favoritisme verwijst naar de ouderlijke gevoelens en voorkeuren voor hun kinderen. PDT verwijst naar de manier waarop de ouders verschillend met de verschillende kinderen omgaan, gedragswijs. Daarmee wordt bedoeld de daadwerkelijk uitingen van affectie, discipline, en de distributie van andere interpersoonlijke en instrumentele bronnen.

Within-family verschillen in de kindertijd en adolescentie

Al vanaf dat de kinderen nog jong zijn, maken de ouders onderscheid in termen van nabijheid, steun en controle. Dit blijkt uit allerlei onderzoeken. Deze resultaten kunnen mogelijk het gevolg zijn van methodologische diversiteit.

De rol van de familie en individuele kenmerken

Dit is een overzicht van een aantal wetenschappelijke resultaten met betrekking tot favoritisme en de rol van de familie en individuele kenmerken:

• Het stressniveau in het leven van de ouders. Er is meer favoritisme wanneer de ouders huwelijksproblemen hebben en wanneer de kinderen serieuze gezondheidsproblemen hebben.

• De familiestructuur en compositie. De jongste kinderen krijgen vaker meer ouderlijke affectie. De kinderen in het midden zijn vaak het meest benadeeld op verschillende domeinen.

• Biologische en niet-biologische kinderen. Ouders, met name moeders, geven vaak de voorkeur aan de biologische kinderen.

• Het gedrag van de kinderen. Ouders oefenen vaak meer controle en discipline uit bij kinderen met agressief en onrustig gedrag. De ouders uiten vaak meer warmte naar de kinderen die ook een positiever affect hebben voor de ouders.

Gevolgen van within-family differentiatie in de kindertijd en adolescentie

Onderzoek heeft uitgewezen dat de kinderen die het minst favoriet zijn bij de ouders vaker een lager zelfvertrouwen hebben, minder zelfwaarde, minder verantwoordelijkheidsgevoel, en hogere niveaus van agressie, depressie, en externaliserend gedrag. Broers en zussen vertonen minder warmte en meer vijandigheid tegenover elkaar wanneer de ouders favoritisme vertonen.

Within-family verschillen in de volwassenheid

Ouders maken vaker onderscheid tussen de kinderen wanneer deze volwassen zijn, dan wanneer deze nog jong zijn. De factoren die dit favoritisme beïnvloeden komen in sterke mate overeen met de factoren die favoritisme in de kindertijd beïnvloeden. De factoren zijn overeenkomsten tussen ouders en kinderen, ontwikkelingsgeschiedenis, equity en uitwisselingen, en familiestructuur en compositie. Specifiek: ouders hebben een voorkeur voor dochters, kinderen die dezelfde normen en waarden hebben, kinderen die de status van volwassene krijgen toegewezen en geen deviant gedrag vertonen, kinderen die de ouders steun geven en kinderen die geografisch dichterbij zijn.

Gevolgen van within-family verschillen in de volwassenheid

De gevolgen zijn, net als de oorzaken, vrijwel gelijk in de volwassenheid als in de kindertijd. Volwassenen die het gevoel hebben als kind de minst favoriete te zijn geweest, hebben minder goede relaties met hun ouders. De relaties tussen broers en zussen zijn het beste wanneer ze als kinderen gelijk behandeld zijn.