Struikelen over stroomkabel op stoep - Arrest

Struikelen over stroomkabel op stoep (HR 07-10-2016, ECLI:NL:HR:2016:2283)

Feiten

Op 3 januari 2009 is de eiseres op de stoep van de Burchtstraat in Nijmegen gevallen doordat zij is gestruikeld over een of meer stroomkabels. Deze kabels, eigendom van marktkraamhouders, liepen van een elektriciteitskast, eigendom van de Gemeente, aan de gevelzijde van de stoep van de Burchtstraat naar de marktkramen aan de andere zijde van die stoep. Door de val heeft de eiseres letsel opgelopen aan haar knieën.

Zij houdt in dit geding de Gemeente Nijmegen aansprakelijk voor haar schade op grond van art. 6:174 BW dan wel art. 6:162 BW. Rechtbank en hof hebben de vorderingen afgewezen.

Is de gemeente Nijmegen aansprakelijk voor de schade van de dame naar aanleiding van het ongeval door het struikelen over elektriciteitskabels naar de marktkramen?

Hoge Raad

De Hoge Raad bepaalt dat de gemeente niet aansprakelijk is ex art. 6:174 BW en ook niet ex art. 6:162 BW (kelderluikcriteria). Op de wegbeheerder rust de plicht ervoor te zorgen dat de toestand van de weg de veiligheid van personen en zaken niet in gevaar brengt. Deze verplichting is in art. 6:174 BW verwoord als een risicoaansprakelijkheid. Deze aansprakelijkheid moet worden beoordeeld aan de hand van de maatstaven die zijn ontwikkeld in de rechtspraak.

Gebrekkige opstal. Bij het antwoord op de vraag of de weg gebrekkig is, komt het aan op de (naar objectieve maatstaven te beantwoorden) vraag of deze, gelet op het te verwachten gebruik of de bestemming daarvan, met het oog op voorkoming van gevaar voor personen en zaken deugdelijk is. Hierbij is ook van belang hoe groot de kans op verwezenlijking van het gevaar is en welke onderhouds- en veiligheidsmaatregelen mogelijk en redelijkerwijs te vergen zijn. Deze maatstaven komen overeen met de ‘kelderluikcriteria’.

Algemene zorgplicht. Als de wegbeheerder bekend is met de aanwezigheid van een voorwerp op de weg, zijn voor de beoordeling van zijn aansprakelijkheid van belang in hoeverre niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid waarschijnlijk is, hoe groot de kans is dat daaruit ongevallen ontstaan, hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn, en in hoeverre het nemen van veiligheidsmaatregelen bezwaarlijk is (de ‘kelderluikcriteria’). Herkomst, aard en functie van zo’n voorwerp kunnen een rol spelen. Alsmede de ligging, functie, fysieke toestand en het te verwachten gebruik van de weg.

Het hof heeft geoordeeld dat de kabels waarover de vrouw is gevallen en de elektriciteitskast waarop deze waren aangesloten, niet behoorden tot de weg, het weglichaam of de weguitrusting. Het hof hoefde niet te onderzoeken of de weg voldeed aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mocht stellen en of de Gemeente daarom op grond van art. 6:174 BW voor de aanwezigheid van de kabels en de elektriciteitskast aansprakelijk is. Overigens heeft het hof (ervan uitgaande dat de kabels en kast wél deel uitmaakten van de openbare weg) ten overvloede onderzocht of de weg voldeed aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mocht stellen.

Het hof heeft een juiste rechtsopvatting gevolgd. Het oordeel is niet onbegrijpelijk en voldoende gemotiveerd.

Kern

Voor het aannemen van aansprakelijkheid op basis van artikel 6:162 BW is tevens van belang of de Gemeente een verwijt kan worden gemaakt. Daarbij gaat het om de vraag of de Gemeente bekend is (of behoort te zijn) met de aanwezigheid van het gevaar voorafgaand of ten tijde van het ontstaan van het ongeval.