RB Amsterdam 3 juli 2014 ECLI:NL:RBAMS:2014:3888 (Zwarte Piet) - Arrest

Feiten

I.c. gaat het om de verlening van de evenementenvergunning voor de intocht van Sinterklaas in 2013 in Amsterdam. Bij besluit van 13 augustus 2013 heeft de burgemeester van Amsterdam de Stichting Sinterklaas Intocht Amsterdam een evenementenvergunning verleend voor het houden van de jaarlijkse Sinterklaasintocht.

In beroep hebben eisers aangevoerd dat de burgemeester van Amsterdam ten onrechte een vergunning heeft afgegeven voor de intocht in de huidige vorm, omdat het evenement de figuur van Zwarte Piet bevat die fundamentele vrijheden aantast en teniet doet. De figuur van Zwarte Piet houdt een racistische onderstroom in stand omdat deze een negatief stereotype is van de zwarte mens. De knecht van Sinterklaas is altijd zwart, heeft dikke rode lippen, zwart kroeshaar en ringoorbellen en spreekt gebroken Nederlands. Dit fenomeen wekt emoties op die doen herinneren aan het verleden van slavernij en onderdrukking en tast het zelfrespect en de menselijke waardigheid aan van zwarte Nederlanders als EU burgers. De figuur van Zwarte Piet zou daarom geen onderdeel mogen vormen van het Sinterklaasfeest. Eisers stellen dat de vergunning niet in deze vorm verleend had mogen worden en doen een beroep op o.a. artikel 3 en 8 EVRM en het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) en artikel 1 van de Grondwet.

De burgemeester heeft die bezwaren ongegrond verklaard. Volgens hem zijn er geen redenen om de vergunning te weigeren nu tegen de intocht geen bezwaren bestaan uit het oogpunt van de orde en veiligheid. Hij stelt dat de APV een weigering om andere redenen niet toelaat.

De zaak wordt dan voorgelegd aan de Rechtbank.

Rechtbank

De rechtbank gaat in op het beroep van eisers op het IVRK, de Richtlijn en het IVUR omdat de rechtbank van oordeel is dat eisers niet rechtstreeks een beroep op deze Verdragen en de Richtlijn kunnen doen.

In het kader van de finale geschillenbeslechting beoordeelt de rechtbank of de figuur van Zwarte Piet leidt tot een negatieve stereotypering van zwarte mensen. In de aanvraag en de vergunning is niets opgenomen over de figuur van Zwarte Piet, zodat deze er niet aan in de weg staat dat gebruik wordt gemaakt van het stereotype Zwarte Piet (zwart, dikke rode lippen, dom, knecht). De rechtbank komt tot op grond van e-mails van het College voor de rechten van de mens, een onderzoeksrapport van het bureau statistiek van de gemeente Amsterdam en de verklaringen van eisers tot de conclusie dat deze figuur van Zwarte Piet een negatieve stereotypering is van zwarte mensen. Omdat sprake is van een zekere mate van ernst, leidt dit ook tot een inbreuk op het privéleven. In dat geval moet een belangenafweging plaatsvinden tussen de belangen van de zwarte eisers en van de maatschappij. Het is aan verweerder (burgemeester) om die belangenafweging te maken.