Ratio art. 63 Sr - Arrest

HR 19 februari 2013, LJN: BX9407 (Ratio art. 63 Sr)

Feiten

In deze zaak ging het om een man die was veroordeeld voor o.a. verkrachtingen en gewelddadige vermogensdelicten. De rechtbank oordeelde in deze zaak dat alleen tbs mocht worden opgelegd als de door verdachte gepleegde feiten het gevolg waren van een gebrekkige ontwikkeling of een stoornis. 

De rechtbank had in deze zaak artikel 63 Sr niet toegepast. Artikel 63 Sr beschermt de verdachte tegen een onbeperkte optelling van straffen doordat de rechter bij de laatste berechting rekening moet houden met alle eerdere veroordelingen. De rechter is dan gebonden aan het maximum van de gevangenisstraf die staat op het te berechten feit. De rechtbank had i.c. dit artikel niet toegepast omdat een strikte toepassing van dit artikel ertoe zou kunnen leiden dat een verdachte niet meer tot gevangenisstraf kan worden veroordeeld voor het te berechten misdrijf als de eerder opgelegde straffen in totaal langer zijn dan die maximale gevangenisstraf. Volgens de rechtbank zou in dit geval bij toepassing van art. 63 Sr slechts een gevangenisstraf van 4 jaar en 3 mnd kunnen worden opgelegd, waar anders het strafmaximum 20 jaar zou zijn. Daarom had de rechtbank er voor gekozen om art. 63 Sr in dit geval niet toe te passen en 10 jaar gevangenisstraf op te leggen.

De procureur-generaal vorderde cassatie in het belang der wet. Volgens de P-G had de rechtbank ten onrechte art. 63 Sr niet toegepast.

Hoge Raad

Over artikel 82 Sr stelt de Hoge Raad dat psychische klachten die het gevolg zijn van gepleegde zedenmisdrijven geen zwaar lichamelijk letsel zijn in de zin van art. 82 Sr. Dat volgt uit de wettekst. De rechter houdt al rekening met de sociale en psychische gevolgen voor het slachtoffer van een zedenmisdrijf bij de straftoemeting. De opvatting van de Rechtbank, dat alleen tbs mocht worden opgelegd als de door verdachte gepleegde feiten het gevolg waren van een gebrekkige ontwikkeling of een stoornis, is volgens de HR onjuist. Voor het opleggen van tbs is alleen nodig dat de stoornis aanwezig was toen de feiten werden gepleegd. De gepleegde feiten hoeven dus niet het gevolg te zijn van een stoornis.

M.b.t. art. 63 Sr stelt de Hoge Raad in r.o. 4.3 dat art. 63 Sr ten tijde van de bewezenverklaarde feiten luidde: "Indien iemand, na veroordeling tot straf, opnieuw wordt schuldig verklaard aan misdrijf of overtreding vóór die veroordeling gepleegd, zijn de bepalingen van deze titel voor het geval van gelijktijdige berechting van toepassing."

In een eerder arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de wettelijke regeling meebrengt dat in een geval als het onderhavige

a) de rechter moet nagaan wat de maximaal op te leggen tijdelijke gevangenisstraf zou zijn geweest indien alle, dat wil zeggen ook de na de datum van het plegen van het door de rechter te beoordelen feit, door een andere rechter reeds beoordeelde feiten gevoegd zouden zijn behandeld en dus tot één rechterlijke uitspraak zouden hebben geleid, terwijl

b) hij in ieder geval geen hogere straf zal mogen opleggen dan overeenkomt met het hiervoor onder a) bedoelde maximum verminderd met de eerder opgelegde straffen en

c) hij in geen geval hoger mag straffen dan tot het maximum van de vrijheidsstraf die is gesteld op het door hem te berechten feit.

In de brief van 8 december 2011 aan de Tweede Kamer heeft de Minister van Veiligheid en Justitie aangekondigd het thema van de meerdaadse samenloop en van art. 63 Sr te willen herzien, mede naar aanleiding van de onderhavige uitspraak van de Rechtbank. Nu daarbij verschillende legislatieve keuzes denkbaar zijn, ziet de Hoge Raad daarin aanleiding om nu bij zijn rechtspraak te blijven. Het middel is terecht voorgesteld.