Nekklem - Arrest

Nekklem (HR 14-10-2014, NJ 2015,15)

Feiten

Aan de verdachte is tenlastegelegd dat hij een man opzettelijk heeft mishandeld door met kracht een arm om zijn nek/hals te slaan/klemmen, hem te bijten en zijn duim te breken, terwijl dit feit de dood van die persoon ten gevolge heeft gehad.

De verdachte is door het hof veroordeeld voor de mishandeling maar vrijgesproken van het tenlastegelegde ‘terwijl dit feit de dood van die persoon (...) ten gevolge heeft gehad’.

Volgens het hof zijn de tenlastegelegde geweldshandelingen op zichzelf beschouwd noch in onderling verband gezien naar hun aard niet om de dood van het slachtoffer teweeg te brengen en ook niet het risico op de dood van het slachtoffer in relevante mate verhogen. Hierbij wordt betrokken dat het slachtoffer eind 40 was.

Omtrent de vraag of het tenlastegelegde causaal verband is bewezen, neemt het hof verder een deskundigenrapport van het Nederlands Forensisch Instituut in aanmerking. Dit rapport toonde aan dat het overlijden kon worden verklaard door een combinatie van een bestaande hartafwijking (hartvergroting), hartinfarcering en de aanwezigheid van cocaïne in het bloed. Tijdens de zitting heeft een deskundige ook gesteld dat er een combinatie was van meerdere factoren (zwaar hart met een infarct en cocaïne gebruik). Dit hoeft niet direct tot overlijden te leiden. Er zijn een aantal factoren waarvan bekend is dat ze dodelijk kunnen aflopen. Een te zwaar hart, emotie, cocaïnegebruik en een stressvolle omgeving kunnen hieraan bijdragen. Het slachtoffer is niet vanwege de infarct overleden, maar aan de combinatie met de andere factoren. Welke factoren de doorslag hebben gegeven is niet bekend.

Volgens het hof moet daarom worden geconcludeerd dat er een reële mogelijkheid bestaat dat het slachtoffer ook zou zijn overleden als de gedragingen van de verdachte waren uitgebleven. Het gedrag van de verdachte zou niet geschikt zijn om de dood van het slachtoffer teweeg te brengen en niet is gebleken dat zij het risico op de dood van het slachtoffer in relevante mate hebben verhoogd. De dood (hoe tragisch dan ook dat dit samenviel met het geweld) kan redelijkerwijs niet aan het handelen van de verdachte worden toegerekend. De verdachte wordt vrijgesproken. Het OM gaat in cassatieberoep.

Hoge Raad

Het hof heeft zijn oordeel dat de dood van het slachtoffer niet redelijkerwijs aan de gedragingen van de verdachte kan worden toegerekend doen steunen op zijn ‘conclusie (...) dat er een reële mogelijkheid bestaat dat het slachtoffer ook zou zijn overleden als de tenlastegelegde gedragingen van de verdachte waren uitgebleven’, waarmee het hof kennelijk doelt op overlijden ten tijde van de tenlastegelegde gedragingen. De Hoge Raad stelt echter dat die conclusie (gezien de vaststellingen van het hof) niet begrijpelijk is.

Het hof heeft zijn oordeel over de toerekening dus ontoereikend gemotiveerd.

Het middel is gegrond. Daarom kan de bestreden uitspraak niet in stand blijven. De zaak wordt terugverwezen naar de rechter die zal moeten beraadslagen en beslissen over alle vragen van art. 350 Sv, waaronder de vraag naar de kwalificatie van het bewezenverklaarde.

Kern

In deze zaak ging het om het causaal verband tussen mishandeling en de dood van het slachtoffer. Het Hof heeft geoordeeld dat de dood van het slachtoffer niet redelijkerwijs aan de gedragingen van verdachte kan worden toegerekend omdat er een reële mogelijkheid bestaat dat het slachtoffer ook zou zijn overleden als de mishandeling van de verdachte was uitgebleven. Deze conclusie is echter, gelet op de door het Hof gedane vaststellingen, niet begrijpelijk en dus ontoereikend gemotiveerd.