Mubilanzila Mayeka en Kaniki Mitunga t. België - Arrest

EHRM 12 oktober 2006, 13178/03 (Mubilanzila Mayeka en Kaniki Mitunga t. België)

Onderwerp

Welke plichten heeft een land wanneer een minderjarige, alleen reizende, illegale immigrant op hun grondgebied komt?

Relevante wetsartikelen en beginselen

Artikel 3, 5, en 8 EVRM. Verbod op marteling. Recht op vrijheid en veiligheid. Recht op bescherming van de privésfeer.

Casus

De zaak wordt aangespannen door moeder en dochter met de Congolese nationaliteit, die beiden woonachtig zijn in Canada. De moeder heeft in 2001 Canada een vluchtelingen status verkregen. Na deze toewijzing heeft zij haar broer, die de Nederlandse nationaliteit heeft, gevraagd haar dochter, die op dat moment vijf jaar oud was, uit Congo op te halen. De broer had echter niet de benodigde papieren om het meisje mee naar Europa te nemen en strandde met haar op het vliegveld van Brussel, waar het meisje niet verder mocht reizen. Het verzoek om asiel werd afgewezen, omdat het enkele doel herenigd te worden met haar moeder geen grond was voor een vluchtelingenstatus. Moeder moest zich in Canada beroepen op het recht op hereniging met haar dochter. Zij werd door de Belgische autoriteiten op de hoogte gesteld van de detentie van haar dochter en er werd een telefoonnummer beschikbaar gesteld waarop zij elkaar konden bereiken. Ondertussen zat het meisje nog steeds vast in een detentiecentrum voor volwassenen van het vliegveld in Brussel. Er werd verzocht, gezien de jonge leeftijd, het meisje bij pleegouders onder te brengen tot het voor haar mogelijk was naar Canada te reizen. Op dit verzoek werd niet gereageerd. Het meisje werd het land uitgezet en per vliegtuig teruggestuurd naar Congo. Nadat in Canada het beroep op familiehereniging werd toegewezen is het meisje onder supervisie van Congo naar Canada gevlogen.

De zaak wordt voor het EHRM gebracht waarbij door moeder en dochter wordt aangevoerd dat het vasthouden van de dochter voor twee maanden op het vliegveld en haar deportatie terug naar Congo onder meer in strijd is geweest met artikel 3 EVRM (verbod op marteling). De vertegenwoordiger van België stelt echter dat er geen andere optie was: wegens het ontbreken van geldige papieren kon het meisje geen voet op Belgisch territorium zetten. Toentertijd waren er nog geen faciliteiten voor alleen reizende minderjarigen. Ten tijde van het voorkomen van de zaak had België wetgeving aangenomen ter voorkoming van het vasthouden van minderjarigen in een detentiecentrum. Daarnaast stellen zij dat de moeder in gebreke is gebleven door het bestaan van haar kinderen niet te noemen tijdens de asielprocedure en geen toestemming te vragen om vanuit Canada naar België te reizen om zelf haar kind op te halen.

Overwegingen EHRM

Of een bepaalde handeling in strijd is met artikel 3 EVRM hangt onder meer af van de ernst van de situatie, de fysieke en mentale gevolgen van de handeling en in bepaalde gevallen de leeftijd, het geslacht en de gezondheid van het slachtoffer. In het geval van de dochter wordt door het EHRM overwogen dat haar jonge leeftijd, het gegeven dat ze een illegale immigrant was en zonder toezicht reisde maakt dat zij in een hele kwetsbare positie heeft verkeerd. Hoewel de staat op de hoogte was van de situatie van dit meisje hebben zij niks gedaan om haar situatie te verbeteren, zoals het tijdelijk toekennen van pleegouders. Dit wordt door het EHRM aangemerkt als een schending van artikel 3 EVRM. Dit geldt volgens het EHRM tevens voor de moeder, die een hoge mate van stress en angst heeft ervaren nadat zij geïnformeerd was over de detentie van haar dochter. Het informeren van moeder en het ter beschikking stellen van een telefoonnummer is niet voldoende geweest. Voor moeder en dochter wordt er tevens aangenomen dat er sprake is geweest van een schending van artikel 3 EVRM ten aanzien van de deportatie van de dochter terug naar Congo. Ook is er sprake van schending van artikel 8 EVRM (bescherming van de privésfeer), nu België zich niet afdoende heeft ingespannen moeder en dochter te herenigen.

Uitspraak

Detentie en deportatie van een alleen reizende minderjarige is in strijd met artikel 3, 5 en 8 EVRM. België wordt veroordeelt tot het betalen van in totaal 35000 euro schadevergoeding.