Khurshid Mustafa and Tarzibachi v. Sweden - Arrest

Feiten

De aanvragers i.c. zijn een man en vrouw, Zweedse onderdanen van Iraakse afkomst, die respectievelijk in 1957 en 1963 zijn geboren en in Rinkeby (een voorstad van Stockholm) wonen. Dit Iraakse gezin had een uitvouwbare satellietantenne geïnstalleerd. De eigenaar had de huurovereenkomst opgezegd omdat de antenne volgens hem een inbreuk was op het huurcontract. De huurovereenkomst bevatte namelijk een verbod om aan of op de buitenkant van de woning een antenne te installeren. Het gezin was het hier niet mee eens omdat de schotelantenne in de keuken was verankerd en via een raam naar buiten kon worden geplooid. Een “rent review” commissie had het gezin gelijk gegeven maar het hof van beroep vond wel dat de huurders hun contractuele verplichtingen niet waren nagekomen en dat het opzeggen van het contract gerechtvaardigd was.

Het echtpaar en hun drie kinderen moesten naar een andere flat verhuizen. Uiteindelijk kwamen zij 110 km van Stockholm te wonen, wat voor de vader aanzienlijk lang en duur woon-werkverkeer met zich bracht en waardoor de kinderen ook naar een andere school moesten en hun vrienden moesten missen. Het gezin richtte zich dan ook tot het Europese Hof voor de rechten van de mens en beriep zich op artikel 10 EVRM (vrijheid om informatie te ontvangen) en artikel 8 EVRM (rechts op eerbiediging van het privéleven en gezin).

EHRM

Het Hof geeft aan dat artikel 10 EVRM ook bescherming geeft tegen rechterlijke beslissingen die een beperking opleggen aan de vrijheid van ontvangst van satelliettelevisieprogramma’s. Het EHRM oordeelt niet over zuiver private geschillen, maar het kan niet passief blijven wanneer blijkt dat door één of andere rechterlijke beslissing het EVRM wordt aangetast. Het Hof stelt dat de uitzetting uit de flat het gevolg was van een rechterlijke beslissing, wat de verantwoordelijkheid van Zweedse staat impliceerde in toepassing van art.1 EVRM, dat de verdragstaten ertoe verplicht het respect voor de mensenrechten in hun land te waarborgen.

Het EHRM oordeelt dat het gezin zwaarwegende argumenten kon inroepen over het recht op ontvangst van televisieprogramma’s van hun land van herkomst. Dit is noodzakelijk om

geïnformeerd te kunnen worden over aangelegenheden van publiek belang, maar ook voor het kunnen bekijken van culturele informatie en ontspanningsprogramma’s. Het gezin had de schotel om televisieprogramma’s uit hun land van herkomst (Irak) te kunnen bekijken. Daarom is de bescherming van artikel 10 EVRM van toepassing. Verder waren er ook geen andere technische voorzieningen in het appartementsgebouw voor de ontvangst van de betreffende televisieprogramma’s (bijvoorbeeld een breedbandaansluiting of internet). Ook geeft het hof aan dat de kranten en radio niet echt een volwaardig alternatief zijn.

Het hof verwerpt de argumenten van de eigenaar om zich te verzetten tegen de antenne. Immers de antenne zorgde niet voor een veiligheidsrisico, er was geen schade aan of in het gebouw en esthetische redenen konden nauwelijks van toepassing zijn, aangezien de flat in een voorstad van Stockholm lag, in een appartementsgebouw zonder bijzondere esthetische aspiraties. Het opzeggen van de huur creëerde daarentegen voor het gezin wel ernstig gevolgen omdat zij gedwongen moesten verhuizen wat voor hen verregaande praktische, economische en sociale gevolgen heeft gehad. Het hof stelt dat de inmenging in het recht op informatie van het gezin disproportioneel is en daarom niet nodig in een democratische samenleving. Het hof concludeert daarom dat er een schending van artikel 10 EVRM is geweest. Het gezin heeft o.a. een schadevergoeding toegekend gekregen van € 11.500.

Kern: i.c. was sprake van een huurconflict over het plaatsen van schotelantennes, waarin het EHRM oordeelde dat het niet passief kan blijven wanneer een nationale rechter een juridisch document op zo’n manier interpreteert dat het strijdig is met het EVRM.