HvJ EG 16 juli 2009, C-168\08 (Hadadi\Mesko), NJ 2011\347 - Arrest

Feiten

I.c. gaat het om de heer Hadadi en mevrouw Mesko die beiden de Hongaarse nationaliteit bezitten. Het stel is in 1979 in Hongarije getrouwd en in 1980 naar Frankrijk geëmigreerd, waar zij nog steeds wonen. Enkele jaren later, in 1985, heeft het echtpaar zich laten naturaliseren tot Frans staatsburger, waardoor zij zowel de Hongaarse en de Franse nationaliteit bezitten.

Op 23 februari 2002 heeft Hadadi bij de rechtbank te Pest (Hongarije) een verzoek tot echtscheiding ingediend. Mevrouw Mesko heeft een jaar later in Frankrijk bij het Tribunal de grande instance de Meaux de echtscheiding aangevraagd. Enkele dagen na de toetreding van de Republiek Hongarije tot de EU, is op 4 mei 2004 door de rechtbank te Pest de echtscheiding tussen het echtpaar uitgesproken. Hierna heeft de Franse rechter het verzoek van Mesko niet-ontvankelijk verklaard, waartegen zij in beroep is gekomen. In hoger beroep is bepaald dat het vonnis van de Hongaarse rechtbank in Frankrijk niet kon worden erkend, omdat de bevoegdheid van die rechtbank “in werkelijkheid zeer wankel” was, terwijl de bevoegdheid van het gerecht van de echtelijke woonplaats (Frankrijk) in vergelijking hiermee “bijzonder sterk” was. Het Cour d’appel de Paris heeft toen het echtscheidingsverzoek van Mesko ontvankelijk verklaard. Hadadi is tegen deze uitspraak in cassatie gekomen en het Cour de cassation moest onderzoeken of de Hongaarse rechter op grond van de verordening bevoegd was om kennis te nemen van echtscheidingsverzoek van Hadidi. In die context heeft de Cour de cassation het Hof van Justitie vragen gesteld over de uitlegging van de in de Verordening (EG) nr. 2201/2003 voorziene bevoegdheidsregels m.b.t. de situatie van echtgenoten met een gemeenschappelijke dubbele nationaliteit, de Hongaarse en de Franse, die sinds geruime tijd niet meer in Hongarije wonen en wier enige band met dit land de Hongaarse nationaliteit is.

Hof van Justitie

Het Hof stelt dat de verordening geen onderscheid maakt naargelang een persoon één of meerdere nationaliteiten heeft. Daarom kan de bepaling van de verordening volgens welke de gerechten van de lidstaat van de nationaliteit van de echtgenoten bevoegd zijn, niet anders worden uitgelegd naargelang beide echtgenoten een gemeenschappelijke dubbele nationaliteit of slechts één dezelfde nationaliteit hebben. De rechter bij wie een echtscheidingsprocedure aanhangig is gemaakt, kan in geval van een gemeenschappelijke dubbele nationaliteit dus niet eraan voorbijgaan dat de betrokkenen de nationaliteit van een andere lidstaat bezitten.

Volgens het Hof moeten de Franse gerechten voor de toepassing van de in de verordening neergelegde overgangsregels voor erkenning rekening houden met het feit dat Hadadi en Mesko ook de Hongaarse nationaliteit hebben en dat de Hongaarse gerechten bijgevolg op grond van die verordening bevoegd hadden kunnen zijn om kennis te nemen van een verzoek om de echtscheiding uit te spreken.

Verordening (EG) nr. 2201/2003 voorziet uitdrukkelijk in de mogelijkheid tot het naast elkaar bestaan van meerdere bevoegde rechters, zonder dat daartussen een hiërarchie kan worden aangebracht.

Het Hof oordeelt dat als de echtgenoten beide dezelfde dubbele nationaliteit bezitten, de verordening zich ertegen verzet dat de bevoegdheid van de gerechten van een van de betrokken lidstaten wordt uitgesloten op grond dat de verzoeker geen andere banden met die staat heeft.

Op grond van de verordening zijn dus de gerechten bevoegd van de lidstaten waarvan echtgenoten met een gemeenschappelijke dubbele nationaliteit in de Unie kunnen dus de echtscheidingsprocedure naar keuze bij de gerechten van een van de twee betrokken lidstaten aanhangig maken.