HR 9 november 2007, RvdW 2007, 960 Groot Kievitsdal - Arrest

Feiten

In 1998 heeft in het partycentrum Groot Kievitsdal een feest plaatsgevonden waarbij 21 personen aanwezig waren, namelijk de directeur en de werknemers van Cultuurtechniek en van Workshop met hun partners. Eerst heeft het gezelschap gebowld. Daarna werd in een van de zalen van Groot Kievitsdal gebarbecued. Bij een gasgestookte barbecue met daarboven een afzuigkap waren vijf tafels geplaatst met daarop olielampjes gevuld met lampolie. Na de maaltijd hebben enkele personen lampolie op het nog hete barbecuerooster gegooid, hetgeen vlammen veroorzaakte. Direct daarna is brand ontstaan waardoor o.a. het restaurantgedeelte en de keuken van Groot Kievitsdal totaal is afgebrand. De verzekeraars van Groot Kievitsdal hebben een bedrag van bijna 6 miljoen gulden uitgekeerd. De eigenaren/exploitanten van Groot Kievitsdal hebben vergoeding van de rest van de schade (niet door verzekering gedekt) gevorderd van de directeur, de vennootschappen (een beheersvennootschap en Workshop en Cultuurtechniek) en drie werknemers.

Zijn de werkgevers op grond van art. 6:170 BW aansprakelijk zijn voor de schade?

Hoge Raad

Op grond van art. 6:170 lid 1 BW is degene in wiens dienst de ondergeschikte zijn taak vervult aansprakelijk voor de schade, aan een derde toegebracht door een fout van de ondergeschikte, indien de kans op de fout door de opdracht tot het verrichten van deze taak is vergroot en degene in wiens dienst de ondergeschikte stond zeggenschap had over de gedragingen.

Voor de vraag of tussen de fout van de werknemer en de dienstbetrekking zo‘n functionele samenhang bestaat dat de werkgever voor de daardoor veroorzaakte schade aansprakelijk is, moeten alle omstandigheden van het geval worden betrokken. Bijvoorbeeld het tijdstip en plaats waar de gedraging is verricht, en ook de aard van die gedraging en de geschapen gelegenheid, dan wel aan de werknemer ter beschikking staande middelen. Ook andere omstandigheden kunnen van belang zijn, zoals het gedrag van de directeur.

Het hof heeft zijn oordeel gebaseerd op de omstandigheden dat het om een door de werkgever georganiseerd, gefaciliteerd en betaald feest (bedrijfsuitje) ging, waarbij de werknemers aanwezig waren omdat zij werknemers waren van Cultuurtechniek of Workshop, dat de werknemers als een zekere eenheid naar buiten traden en door de eigenaren/exploitanten van Groot Kievitsdal ook als zodanig mochten worden beschouwd, dat zo’n feest kan worden geacht mede in het belang te zijn van de saamhorigheid in het bedrijf en de motivatie van de daar werkzame personen, en dat de directeur, die in feite de leiding had over de bedrijven, niet heeft getracht te voorkomen dat olie op de barbecue werd gegooid, maar door zijn gedrag juist de kans op schade heeft vergroot.

Volgens de Hoge Raad heeft het hof op goede gronden geoordeeld dat de voor toepassing van art. 6:170 lid 1 noodzakelijke functionele samenhang bestond tussen de dienstbetrekking waarin de werknemers tot hun werkgever(s) stonden en de door hen gemaakte fout. Dit wordt niet anders doordat de fout buiten werktijd werd gemaakt op een andere plaats dan de werkplek, die fout geen verband hield met de bedrijfsuitoefening van de werkgever(s) en dat deze ook niet werd gemaakt met gebruikmaking van zaken of middelen die aan de werknemers uit hoofde van de vervulling van hun taak ter beschikking waren gesteld.

Conclusie: wat is het toepassingsbereik van art. 6:170 BW? Bij de vraag of een handeling moet worden geacht te zijn verricht in de gebruikelijke activiteiten van de rechtspersoon kan worden gedacht aan bijvoorbeeld: het tijdstip waarop en de plaats waar de desbetreffende gedraging is verricht, de eventueel door of ingevolge de dienstbetrekking voor het maken van de fout geschapen gelegenheid, dan wel aan de werknemer ter beschikking staande middelen.