Summary and study notes

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Stress. Voorbeelden van stressors die impact hebben op de relatie zijn Valentijnsdag, natuurrampen en geld. 

Sociaalecologische modellen verklaren hoe de omgeving van invloed is op partners cognities, emoties en gedrag in relaties.

De effecten van stress. Spillover = wanneer stress in het ene domein (zoals werk) het functioneren in het andere domein (zoals in de relatie) belemmert. Crossover = de transmissie van stress en spanning van de ene partner op de andere partner. 

Ontrouw. Ontrouw is mondiaal de grootste oorzaak van echtscheidingen. Mannen en vrouwen gaan even vaak vreemd. Belangrijke voorspellers voor ontrouw zijn macht, integenerational effect, opportunity en stress. 

Heteroseksuele vs. homoseksuele relaties. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen tussen heteroseksuele en homoseksuele stellen. Homoseksuele relaties moeten dealen met minority stress = chronische psychologische stress dat een gevolg is van het behoren tot een minderheidsgroep die in de maatschappij wordt gestigmatiseerd. 

Omgaan met stress. Individuen gebruiken allerlei coping mechanismen om met stress om te gaan. Koppels gebruik dyadic coping = proberen stress van de ander te verlichten. 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

In dit college wordt het onderwerp hetero en homoseksuele relaties besproken. Ook wordt er meer ingegaan op verschillende modellen, zoals het Actor-Partner-Interdependence-Model (APIM).

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken? 

Er worden een aantal onderzoeken aangehaald in dit college. Het meest recente onderzoek toonde aan dat protective buffering negatieve effecten heeft op de kwaliteit van de relaties wanneer dit wordt gedaan met de intentie om de ander te beschermen. 

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Het is van belang om te weten dat je weet dat het vulnerability-stress-adaptation model als verbetering ook individuele verschillen betrekt. 

Daarnaast moet je weten wat het verschil is tussen actor en partner effecten in het Actor-Partner-Interdependence-Model (APIM). 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

In dit hoorcollege zijn de volgende vragen gesteld:

- Mannen en vrouwen gaan even vaak vreemd. Waar of niet waar? Waar, mannen en vrouwen gaan even vaak vreemd. Mannen en vrouwen verschillen in hoe ze vreemdgaan definiëren. 

- Homoseksuele relaties verschillen meer van heteroseksuele relaties dan dat ze overeenkomen. Waar of niet waar? Niet waar. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen tussen heteroseksuele en homoseksuele. De verschillen zijn meer intimiteit, positievere communicatie, vaker gezamenlijke beslissingen nemen en hebben van een eerlijkere rolverdeling bij homoseksuele stellen (met name lesbisch relaties).

Hoorcollege aantekeningen

Stress is een toetssteen voor de relatie. 

• Morse en Neuberg (2004) hebben de relatiekwaliteit gemeten een week voor en na Valentijnsdag. Bij mensen met een lage of middelmatige relatiekwaliteit werd de relatiekwaliteit rond Valentijnsdag slechter. Minder goede relaties eindigen rond Valentijnsdag vanwege de nadruk die wordt gelegd op de relatie rond Valentijnsdag en daardoor nog meer gaat wankelen. Valentijnsdag is dus een soort stressor, net als met Kerst. 
• Een andere stressor zijn natuurrampen, als voorbeeld orkaan Hugo in South Carolina. Na deze orkaan neemt het scheidingspercentage toe, omdat er heftige veranderingen plaatsvinden waardoor men meer op elkaar aangewezen is. 
• Ook geld speelt een rol als stressor in een relatie. Echtscheiding en armoede hangen sterk samen. Hoe meer mensen onder het sociaal minimum leven, hoe meer scheidingen. 

De impact van stress op relaties

Sociaalecologische modellen verklaren hoe de omgeving van invloed is op partners cognities, emoties en gedrag in relaties. Met omgeving worden externe stressoren, support, bronnen en beperkingen bedoeld. Een voorbeeld van een sociaalecologisch model is de Hill’s ABC-X model. 

• A = stressor
• B = beschikbare bronnen (materiaal en sociaal)
• C = perceptie van A
• X = crisis (mate van impact van de stressor)

Kritiek op dit model is dat het best statisch is. Dus hierna is de double ABC-X model ontwikkelt. In dit model gaat het model verder met 

• AA = opeenstapeling van stressoren, wat voor nog meer stress zorgt
• BB = bestaande en nieuwe bronnen
• CC = perceptie van X, AA en BB 
• XX = adaptatie

Dit model neemt eerdere ervaringen mee en ook de groei en ontwikkeling in het omgaan met stress wordt meegenomen (coping). 

De effecten van stress

Tijdens stress maakt je lichaam zich klaar voor de vecht-en-vlucht reactie. De Yerkes-Dodson wet laat zien dat een beetje stress (arousal) de prestatie bevordert. Maar veel stress belemmert prestatie op andere complexe taken. Door meer stress gaan we over op automatisch gedrag, zoals stereotypering, waardoor we belanden in een tunnelvisie. Dit is niet bevorderlijk voor de relatie, omdat men reageert op de automatische piloot. Dit komt doordat je minder capaciteit over hebt vanwege de stress en dus minder moeite wilt doen. 

Spillover van stress = wanneer stress in het ene domein (zoals werk) het functioneren in het andere domein (zoals in de relatie) belemmert. Echter is er ook een positieve spillover: broaden-and-build theory. 

Crossover = de transmissie van stress en spanning van de ene partner op de andere partner. Dit kan op drie manieren:

1. Door de ervaring van een gezamenlijke stressor.
2. Via gedrag.
3. Directe transmissie van stress vanwege empathie. 

Vulnerability-stress-adaptation model

Dit model verschilt van andere modellen, omdat het kijkt naar individuele verschillen van mensen, zoals eerdere ervaringen en persoonlijkheden. 

Ontrouw

Mannen en vrouwen gaan even vaak vreemd. Waar of niet waar? Waar, mannen en vrouwen gaan even vaak vreemd. Mannen en vrouwen verschillen in hoe ze vreemdgaan definiëren. Ontrouw vindt het vaakst in de zomer plaats. In 15-25% van de huwelijken vindt ontrouw plaats. Mondiaal meest voorkomende oorzaak van echtscheiding. 

• Macht is een belangrijke oorzaak van ontrouw, ze voelen zich meer zelfverzekerd en assertief en worden hierdoor aantrekkelijk gevonden en men denkt meer kans van slagen te hebben. 
• Een andere belangrijke voorspeller is het vreemdgaan van je ouders (intergenerational effect). Wanneer je ouders getrouwd zijn en geen ontrouw is, werkt dit als een beschermende factor. Dit effect is te verklaren door sociaal leren. 
• Opportunity voorspelt ontrouw, zoals datingapps als second love.
• Stressvolle gedachten hangen samen met ontrouw. Stress voorspelt ontrouw, dus stress is een oorzaak voor ontrouw. Er is weinig evidentie gevonden wanneer stress een gevolg is van ontrouw. 

Heteroseksuele vs. homoseksuele relaties

Homoseksuele relaties verschillen meer van heteroseksuele relaties dan dat ze overeenkomen. Waar of niet waar? Niet waar. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen tussen heteroseksuele en homoseksuele. De verschillen zijn meer intimiteit, positievere communicatie, vaker gezamenlijke beslissingen nemen en hebben een eerlijkere rolverdeling bij homoseksuele stellen (met name lesbisch relaties). Homoseksuele relaties moeten dealen met minority stress = chronische psychologische stress dat een gevolg is van het behoren tot een minderheidsgroep die in de maatschappij wordt gestigmatiseerd. Dit hangt negatief samen met relatiekwaliteit. Er zijn vier soorten minority stress:

1. Stigma = mensen maken zich zorgen om de gevolgen van hun geaardheid, zoals zorgen maken dat je niet wordt aangenomen op je werk. 
2. Discriminatie = je wordt buitengesloten vanwege je sociale categorie. 
3. Geïnternaliseerde homofobie = je bent overtuigd van het idee dat je minder bent dan een hetero. 
4. Concealment (geheimhouding) = niet uitkomen voor je geaardheid. 

Geïnternaliseerde homofobie is de sterkste voorspeller van lagere relatiekwaliteit. De vier stressoren komen tot uiting op zowel individueel niveau als koppel niveau. Zijn er ook positieve gevolgen van minority stress? Een voorbeeld is parental disapproval(afkeuring door ouders), wat zorgt voor meer stress in de relatie, maar ook de relatie kan versterken. Stress kan dus ook goed zijn voor je relatie, het kan spanningen veroorzaken, maar ook meer verbondenheid. Een verklaring hiervoor is dat een gezamenlijke stressor je dus meer bij elkaar brengt. 

Omgaan met stress

Als individu zijn er allerlei coping mechanismen om met stress om te gaan. In koppels is dit dyadic coping = de manier waarop partner A reageert op de stress, brengt reacties op bij partner B. Wanneer partner B de stress interpreteert kan het geen reactie geven, of juist proberen de stress te verminderen, zoals:

• Positieve dyadic coping
  • Probleemgerichte coping = adviseren, helpen, taken overnemen.
  • Emotiegerichte coping = begrip en emotionele ondersteuning.
• Negatieve dyadic coping
  
  • Vijandig = desinteresse, groothouden, bagatelliseren. 
  • Ambivalent = tegenzijn of ongemotiveerd steunen. 
  • Oppervlakkig = niet echt goed kijken en luisteren. 

Het groothouden en bagatelliseren wordt protective buffering genoemd = daadwerkelijke gevoelens bagatelliseren, confronterende gesprekken vermijden om de ander te beschermen. Dit is ook terug te zien in de mantelzorg. 

Protective buffering is onderzocht in de volgende stresssituaties:

1. Tussen ouders, na het verlies van een kind. Protective buffering zorgt voor negatieve gevolgen voor de partners in deze situatie. Wanneer de ene partner zich groothoudt voor de ander, heeft dit een negatief effect op de andere partner (partner effect).
2. Tussen partners, waarbij één lijdt aan kanker. In dit geval heeft protective buffering geen invloed op de relatietevredenheid bij de partners. Dit is te verklaren doordat de intentie verschilt, er is alleen een invloed wanneer je je groothoudt om je partner te beschermen. Deze effecten werden niet gevonden wanneer je het doet om jezelf te beschermen. Dus de intentie bepaalt of het invloed heeft op de relatiekwaliteit. 
3. Tussen ouders en kinderen, na echtscheiding. 

Actor-Partner-Interdependence-Model (APIM) test de invloed van partners in een dyad op elkaar, dit bestaat uit actor effecten (stress door situatie bij een partner) en partner effecten (stress van ene partner op andere partner).