Het Ezel-proces - Arrest

Het Ezel-proces (HR 02-04-1968, ECLI:NL:PHR:1968:AB3494)

Feiten

De schrijver Gerard Reve wordt in 1966 beschuldigd van godslastering. Hij had in een gepubliceerd werk twee passages opgenomen waarin hij schreef dat God in de gedaante van een Ezel zou terugkeren en dat hij seksueel verkeer met hem zou hebben.

Gerard schreef o.a.: 'Maar het liefst zijn hier de ezels. Dat zijn zulke schatten! Maar ze hebben het heel hard. Ik geef ze altijd mijn suiker, want die gebruik ik niet als ik op terrassen koffie drink. Als God zich opnieuw in Levenste Stof gevangen geeft, zal Hij als Ezel terugkeren, hoogstens in staat een paar lettergrepen te formuleren, miskend en verguisd en geranseld, maar ik zal Hem begrijpen en meteen met Hem naar bed gaan, maar ik doe zwachtels om Zijn hoefjes, dat ik niet te veel schrammen krijg als Hij spartelt bij het klaarkomen.’

Tweede-Kamerlid Van Dis van de SGP vindt dit zo erg en stelt hierover Kamervragen aan de Minister van Justitie en de Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. Dit geeft aanleiding om strafvervolging in te stellen. Wat Reve overigens zelf ook heeft verzocht.

Reve wordt vervolgd voor de overtreding van het verbod op “smalende godslastering” (art. 147 Sr). Het Gerechtshof van Amsterdam spreekt Reve vrij. Reve gaat zelf in hoger beroep en voert zijn eigen verdediging.

Hoge Raad

De Hoge Raad bevestigt het arrest van het Hof. Volgens de Hoge Raad was niet bewezen dat Reve de bedoeling had het als reëel gestelde hoogste Opperwezen neer te halen. Hierbij kijkt de Hoge Raad naar de term ‘smalen’. Artikel 147 stelt namelijk dat iemand wordt gestraft als hij “zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, door smalende godslasteringen op voor godsdienstige gevoelens krenkende wijze uitlaat’. Het woord ‘smalen’ verwijst naar de intentie en onvoorwaardelijke opzet. De onvoorwaardelijke opzet is het belangrijkste om de overtreding van het verbod op godslastering vast te stellen.

De Hoge Raad stelt dat een subjectieve interpretatie van het verbod op godslastering moet worden gevolgd.

Kern

De Hoge Raad legt uit wat de bedoeling van de term ‘smalen’ is van artikel 147 Sr. De Hoge Raad gaat uit van een subjectieve interpretatie. De vraag of een uiting godslasterend is, hangt af van de intentie van de auteur van de uiting.