D/ Raad voor de kinderbescherming - Arrest

HR 28 november 2003 NJ 2005, 465 (D/ Raad voor de kinderbescherming)

Feiten

I.c. gaat het om een zaak tussen een moeder en de Raad voor de Kinderbescherming uit Rotterdam. Op 18 juli 2001 had de Raad voor de Kinderbescherming de Rechtbank verzocht de moeder te ontheffen van het ouderlijk gezag over de minderjarige in kwestie. De moeder kwam tegen dit verzoek op, waarna op 2 november 2001 mondelinge behandeling van de zaak plaats vond. Bij beschikking wees de Rechtbank het verzoek van de Raad toe. Op 23 januari 2002 stelde de moeder hoger beroep in bij het Hof. Het Hof verklaarde dat de moeder niet-ontvankelijk was in haar hoger beroep, omdat zij haar beroepschrift na het verstrijken van de beroepstermijn had ingediend. De moeder richtte zich hierna tot de Hoge Raad en stelde beroep in cassatie in tegen de beschikking van het Hof. De moeder klaagt dan onder meer dat het Hof blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.
Verder verzoekt de advocaat van de moeder de Rechtbank opheldering hoe het mogelijk is, dat een kennelijk op 16 november 2001 gegeven uitspraak eerst op 17 januari 2002 in afschrift aan de moeder is verstrekt. In de brief wordt o.a. aangegeven, dat de Rechtbank na afloop van de zitting van 2 november 2001 heeft medegedeeld, dat nog geen duidelijkheid bestond over de datum waarop uitspraak zou worden gedaan. Door de Rechtbank wordt dit gezien als verzoek om rectificatie. Bij beschikking van 27 april 2002 verbetert de Rechtbank haar beschikking van 16 november 2001 in die zin, dat met betrekking tot de datum van de uitspraak wordt gelezen: 27 april 2002. Op 26 juni 2002 stelt de moeder hoger beroep in tegen de beschikking van 27 april 2002. Bij beschikking van18 december 2002 vernietigt het Hof de beschikking van de Rechtbank en verstaat dat de beschikking door de Rechtbank op 16 november 2001 is genomen. Tegen de beschikking van het Hof van 18 december 2002 wordt geen beroep in cassatie ingesteld

Hoge Raad

De vraag die het de Hoge Raad moet beantwoorden is of de moeder ontvankelijk is in haar hoger beroep.

De Hoge Raad oordeelt dat beroepstermijnen strikt moeten worden aangehouden, maar komt wel terug van de vaste rechtspraak dat hij een uitzondering gerechtvaardigd acht als degene die hoger beroep of cassatie instelt, ten gevolge van een door (de griffie van) het Kantongerecht, de Rechtbank of het Hof begane fout of verzuim niet tijdig wist en redelijkerwijs ook niet kon weten dat de rechter een beschikking had gegeven en de beschikking hem als gevolg van een niet aan hem toe te rekenen fout of verzuim pas na afloop van de termijn voor het instellen van hoger beroep of cassatie is toegezonden of verstrekt. In zo’n geval moet de beroepstermijn verlengd worden met 14 dagen (of een zoveel kortere termijn als overeenstemt met de wettelijke beroepstermijn) na de dag van verstrekking of verzending van de beschikking. Dit is ook het geval als de griffie de beschikking nog wel binnen de beroepstermijn, maar zo laat heeft verzonden of verstrekt dat daartegen binnen die termijn redelijkerwijs zelfs niet meer een beroepschrift kan worden ingediend waarin de gronden voor het beroep niet zijn opgenomen. Ook stelt de Hoge Raad dat in een verzoekschriftprocedure, door het ontbreken van een rol, voor een procespartij c.q. advocaat niet eenvoudig is na te gaan wanneer een uitspraak volgt, als de rechter niet heeft medegedeeld op welke datum die uitspraak wordt gedaan, en dat het daarnaast door het ontbreken van een uitspraak ter rolle ook niet mogelijk is eenvoudig te achterhalen dat uitspraak is gedaan.
De moeder had op 17 januari 2002 een afschrift van de beschikking van 16 november 2001 ontvangen, en zij heeft op 23 januari 2002 hoger beroep ingesteld. Zij is ontvankelijk in haar hoger beroep.

De Hoge Raad vernietigt de beschikking van Hof van 23 oktober 2002.