Coman (Case C-673/16) - Arrest

Coman (HvJ zaak C-673/16, 5 juni 2018)

Casus

I.c. gaat het om Relu Coman, een Roemeens staatsburger, en Robert Clabourn Hamilton, een Amerikaan staatsburger. Zij hebben van 2005 t/m 2009 samengewoond in de VS. In 2010 zijn zij getrouwd in Brussel. Eind 2012 zijn Coman en Hamilton bij de Roemeense inspectie immigratie een procedure gestart zodat Hamilton permanent in Roemenië kon werken en wonen. Dit verzoek was gebaseerd op Verblijfsrichtlijn. Volgens de Roemeense inspectie kon Hamilton alleen een verblijfsvergunning van 3 maanden krijgen. Verlenging van het tijdelijke verblijfsrecht werd niet toegestaan omdat Hamilton in Roemenië niet kon worden aangemerkt als „echtgenoot” van een Unieburger. Roemenië erkent namelijk geen homohuwelijken. Coman en Hamilton hebben tegen dit besluit beroep ingesteld.

Het Roemeense Constitutionele Hof richt zich dan tot het Hof omdat het duidelijkheid wil over de uitleg van de Burgerschapsrichtlijn 2004/38. Zoals het begrip echtgenoot in geval van een homo huwelijk.

Overwegingen Hof van Justitie

De weigering van een lidstaat om het huwelijk te erkennen kan een belemmering vormen voor de uitoefening van het recht van de Unie burger om vrij op het grondgebied van de lidstaten te reizen en te verblijven (artikel 21 lid 1 VWEU). Zo’n weigering heeft immers tot gevolg dat deze Unieburger de mogelijkheid wordt ontnomen om met zijn echtgenoot terug te keren naar zijn lidstaat.

De belemmering van het vrije verkeer van personen mag alleen als deze belemmering is gebaseerd op objectieve overwegingen van algemeen belang en evenredig is aan het door het nationale recht rechtmatig nagestreefde doel.

Het erkennen van een in een andere lidstaat gesloten rechtsgeldig huwelijk doet geen afbreuk aan de bevoegdheid van iedere lidstaat om in het nationale recht het huwelijk te omschrijven. Een lidstaat is namelijk niet verplicht om het huwelijk tussen personen van het hetzelfde geslacht in zijn wetgeving op te nemen. De lidstaat moet deze huwelijken alleen erkennen met het doel deze personen in staat te stellen de rechten uit te oefenen die zij aan het Unierecht ontlenen. Volgens het Hof druist deze verplichting tot erkenning niet in tegen de nationale identiteit en vormt ook geen bedreiging voor de openbare orde van Roemenië.

Verder kan een belemmering van het vrij verkeer alleen gerechtvaardigd worden als deze maatregel in overeenstemming is met de grondrechten uit het Handvest. Met betrekking tot het begrip „echtgenoot” in de Burgerschapsrichtlijn is het recht op eerbiediging van het privéleven en van het familie‑ en gezinsleven (artikel 7 Handvest en artikel 8 EVRM) cruciaal. Wat betreft art. 8 EVRM is door het EHRM bepaald dat de relatie van een homoseksueel stel onder de begrippen „privéleven” en „familie‑ en gezinsleven” kan vallen.

Ook stelt het Hof dat een Unieburger die in een andere lidstaat een gezinsleven heeft opgebouwd, dit kan voortzetten in zijn eigen lidstaat. Hierbij geldt de toekenning van een afgeleid verblijfsrecht aan het betrokken familielid dat derdelander is. Een derdelander van hetzelfde geslacht als de Unieburger, die met hem is gehuwd in een lidstaat overeenkomstig het recht daarvan, beschikt over een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden op het grondgebied van de lidstaat waarvan de Unieburger de nationaliteit heeft.

Kern

Het Hof concludeert dat het begrip „echtgenoot” geslachtsneutraal is en dus ook de echtgenoot van hetzelfde geslacht van de betrokken Unieburger kan omvatten. Een lidstaat handelt in strijd met de regels van vrij verkeer als zij het verblijfsrecht weigert aan een derdelander die in een andere lidstaat is getrouwd met een Unieburger van het hetzelfde geslacht en een gezinsleven heeft opgebouwd.