C-389/96, JUR 1998, I-3711, HvJEG d.d. 14 juli 1998, (Aher Waggon) - Arrest

Relevante artikelen

Art. 30 EG-Verdrag; Richtlijnen 80/51 en 83/206 van de Raad

Casus

Het Duitse vliegtuigbedrijf Aher-Waggon diende in juli 1992 een verzoek tot registratie (in Duitsland) in bij het Bundesamt van een schroefvliegtuig. Deze was in Denemarken gekocht, alwaar dit vliegtuig sinds 1974 was geregistreerd. Het verzoek werd geweigerd omdat het vliegtuig de in Duitsland geldende geluidsgrenzen zou overschrijden. Het betreffende vliegtuig overschreed met 72,2 dB(A) de in Duitsland geldende grenswaarden, te weten 69 dB(A). Ingevolge de Europese richtlijn 80/51 (gewijzigd bij richtlijn 83/206) echter voldeed het vliegtuig wel aan de eisen, namelijk 73 dB(A).

In hoger beroep bij het Bundesverwaltungsgericht stelde Aher-Waggon zich op het standpunt dat de afwijzing van het verzoek tot registratie in strijd was met het Europese recht. Zij wees er op dat vliegtuigen die vóór de inwerkingtreding van de richtlijn geregistreerd waren, behielden hun registratie, óók indien zij niet aan de nieuwe, strengere voorschriften voldeden. Alhoewel het Bundesverwaltungsgericht van mening was dat de richtlijn alleen bedoeld was voor uit andere lidstaten van de Europese Gemeenschap komende vliegtuigen en slechts minimumgrenzen vaststelde, voelde het zich geroepen om zich met een prejudiciële vraag ex art. 177 EG-Verdrag tot het Hof van Justitie te wenden. 

Rechtsvraag

Is er sprake van strijd met art. 30 EG-Verdrag (vrij verkeer van goederen) indien een lidstaat nieuwe, strengere Europese geluidsnormen voor vliegtuigen - krachtens richtlijn 80/51, gewijzigd bij richtlijn 83/206 - toepast ter beoordeling van registratieverzoeken van vliegtuigen, die voor de vaststelling van genoemde richtlijn reeds in een andere lidstaat waren geregistreerd en eerder in de eerstbedoelde lidstaat geregistreerde vliegtuigen hun registratie behouden?

Overwegingen HvJ

Het Hof van Justitie stelt vast dat de bedoelde nationale regeling niet strijdig is met art. 30 EG-Verdrag, ook niet ten aanzien van eerder in een andere lidstaat geregistreerde vliegtuigen c.q. ten aanzien van het behoud van registratie van vliegtuigen vóór de inwerkingtreding van de Europese richtlijn. 

Allereerst merkt het Hof op dat elke nationale maatregel die de intracommunautaire handel al dan niet rechtstreeks, daadwerkelijk of potentieel beperkt beschouwt moet worden als een maatregel van gelijke werking als een kwantitatieve beperking (vaste rechtspraak). Vervolgens stelt het Hof vast dat in casu sprake is van een dergelijke, beperkende nationale maatregel. Echter, de onderhavige maatregel vindt zijn rechtvaardiging in overwegingen van volksgezondheid en milieubescherming, zoals de Duitse regering met nadruk heeft betoogd. Nu dient, volgens het communautaire recht, een beperkende nationale maatregel wel evenredig te zijn aan het daarmee beoogde doel, terwijl vast moet komen te staan dat het beoogde doel niet kan worden bereikt met minder beperkende maatregelen. De Duitse regering heeft ter zake aangetoond dat de onderhavige nationale maatregel het meest efficiënte en geschiktste middel is om het hierboven bedoelde doel te bereiken. De beperkende nationale maatregel geldt namelijk ook voor tweedehands vliegtuigen of voor vliegtuigen die een bepaalde technische wijziging ondergaan, ongeacht hun herkomst. 

Voor wat betreft de technische wijzigingen heeft de Duitse regering betoogd dat het hierbij niet alleen gaat om wijzigingen die verband houden met de geluidshinder. Op deze manier wilde de Duitse regering bewerkstelligen - en volgens het Hof van Justitie dus terecht - dat het nationale arsenaal aan vliegtuigen die niet aan de geluidsnormen voldoen geleidelijk aan zou afnemen (en daarmee het geheel aan geluidsoverlast. Om deze reden is dus ook de toepassing van de strengere regels voor uit andere lidstaten afkomstige vliegtuigen gerechtvaardigd. Het Hof concludeert dan ook dat de betreffende, de intracommunautaire handel beperkende nationale maatregel evenredig is met het daartoe beoogde doel en daarom niet strijdig met art. 30 EG-Verdrag.