Amsterdams experiment I - HR - 1995 - Arrest

Casus

Bewezen is verklaard dat verdachte opzettelijk en wederrechtelijk ruiten van een voordeur heeft vernield. Het gaat in casu echter om de grondslag van de tenlastelegging. In de bewezenverklaring is de zinsnede 'opzettelijk en wederrechtelijkheid' opgenomen, terwijl dit niet in de tenlastelegging is opgenomen. Verdachte bepleit dat nu de grondslag van de tenlastelegging is verlaten. De tenlastelegging dient volgens hem zoveel mogelijk alle bestanddelen van het strafbaar feit te bevatten. Is de grondslag van de tenlastelegging verlaten doordat 'opzettelijk en wederrechtelijk' niet in de tenlastelegging is opgenomen en wel in de bewezenverklaring?

Hof

De tenlastelegging voldoet aan de eisen van art. 261 Sv. De grondslag van de tenlastelegging is niet verlaten, want het aan de verdachte verweten feit is voldoende en genoegzaam duidelijk omschreven. Het is voor verdachte voldoende duidelijk wat hem wordt verweten en waartegen hij zich dient te verdedigen. Geen rechtsregel schrijft voor dat de tenlastelegging alle bestanddelen van het wettelijke feit dient te bevatten. Het Hof acht bewezen verklaard dat verdachte de vernieling 'opzettelijk en wederrechtelijk' heeft verricht, ondanks dat deze zinsnede niet in de tenlastelegging is opgenomen.

Hoge Raad

De HR bepaalt dat de stelling dat de enkele omstandigheid dat in een tenlastelegging niet alle bestanddelen van een delictsomschrijving tot uitdrukking zijn gebracht, nietigheid van de dagvaarding meebrengt, onjuist is. Het Hof had de tenlastelegging dus niet nietig hoeven te verklaren. Echter, het Hof heeft bij de bewezenverklaring wel de grondslag van de tenlastelegging verlaten. De tenlastelegging is kennelijk toegesneden op art. 350 Sr. Ingevolge dat artikel is vernieling strafbaar indien het opzettelijk en wederrechtelijk is geschied. Maar naar algemeen spraakgebruik kan vernieling ook anders geschieden dan opzettelijk en wederrechtelijk. Hier heeft het Hof geen rekening mee gehouden. Gelet hierop heeft het Hof door bewezen te verklaren dat de verdachte de tenlastegelegde vernieling 'opzettelijk en wederrechtelijk' heeft verricht, de grondslag van de tenlastelegging verlaten. De HR ontslaat de verdachte van alle rechtsvervolging.

NB. Dit arrest was een experiment.

Er zijn twee conclusies uit te trekken:

1. Een te globale of een te kwalificatieve omschrijving van het feit kan (partiële) nietigheid tot gevolg hebben.
2. Het inkleuren van het verwijt door bestanddelen voor het eerst te noemen in de bewezenverklaring kan een grondslagprobleem opleveren.