De kracht van vrijwilligers

“Wat gaaf!”, “Ik ben zo trots dat je dit gaat doen.”, “Jij zet je altijd belangeloos in voor anderen, dat vind ik zo knap”. Dit zijn enkele van de vele opmerkingen die ik heb gehoord toen ik vertelde dat ik vrijwilligerswerk ging doen in een weeshuis in Zuid-Afrika en later ook in Nepal. Natuurlijk ben ik zelf trots dat ik deze kansen krijg en dat ik voor deze kinderen iets kan betekenen. Maar wat beteken je als vrijwilliger bij een weeshuis nu echt voor de kinderen?

             Tijdens mijn reis naar Zuid-Afrika heb ik de oprichtster van het project Bobbi Bear ontmoet. Een mooi project dat zich inzet voor seksueel misbruikte kinderen. Als vrijwilliger heb je verschillende werkzaamheden. Soms, als er geen meldingen van nieuwe slachtoffers worden gedaan, ben je weinig met de kinderen zelf bezig. De oprichtster vertelde emotioneel over een vrijwilligster die tijdens haar werk had benoemd dat ze het zo jammer vond dat er al een tijdje geen nieuwe kinderen meer waren binnen gebracht. De medewerkers van Bobbi Bear waren enorm geschrokken van de uitspraak van de vrijwilligster. Hoe kun je nu hopen dat er een nieuw kind wordt binnengebracht op een plek als deze? Het is toch juist goed nieuws dat we even niks te doen hebben!

          Ik heb over dit verhaal nagedacht en ik realiseerde me dat het jammer is dat de medewerkers zo geschrokken waren. De vrijwilligster heeft immers haar tijd, liefde en geld geïnvesteerd om vrijwilligerswerk te kunnen doen in Zuid-Afrika… om betekenisvol te zijn voor de ander! Zij hoopt niet dat er een kind misbruikt wordt, zodat zij het kind op kan vangen. Zij hoopt wel dat ze iets voor de kinderen kan betekenen. Melding of geen melding, het speelt zich buiten de muren toch af: gisteren, vandaag en morgen. Daar willen wij, de vrijwilligers, een helpende hand zijn. Laat ons betekenisvol zijn! Zelf ben ik tweemaal als vrijwilliger naar het buitenland geweest. Ik heb veel verschillende vrijwilligers ontmoet, maar één ding hadden alle vrijwilligers gemeen. We willen allemaal iets voor de kinderen betekenen.

          Zelf heb ik een passie voor de ontwikkeling van kinderen. Ik ondersteun kinderen graag en krijg hier zelf ‘energie’ van. In Nepal heb ik me ingezet voor het weeshuis Sunrise. En zoals dat bij mij past, heb ik me voor de volle 100% ingezet. Ik heb projecten opgezet, met de kinderen gespeeld, lol gemaakt en alles binnen mijn kunnen gedaan om de kinderen zes weken lang een fijne tijd te geven. Helaas kwamen er aan deze mooie zes weken ook een einde. Ik nam afscheid van de kinderen. Ze hielden mij en mijn reisgenoot letterlijk bij het hek vast. Ze wilden dat we bij hen bleven of op zijn minst dat we beloofden om terug te komen… De kinderen weten dat vrijwilligers komen en gaan. Wat betekent dat continue afscheid nemen voor de kinderen? In het algemeen gesproken behoren weeskinderen tot een kwetsbare groep. Hoe kunnen we hen dan helpen zonder hen verder te beschadigen?

           Ik stel in deze blog een aantal vragen. Helaas heb ik geen antwoorden, slechts vragen. Wel heb ik veel gezien, gehoord en meegemaakt. Ervaringen die ik graag met jullie wil delen.

Ik heb vrijwilligers ontmoet die zich voor 200% inzetten voor de weeskinderen, continue voor hen klaar stonden en écht een vertrouwensband met hen opbouwden. Echter na een paar weken/maanden moeten zij afscheid van elkaar nemen. Voor de (volwassen) vrijwilliger is dit vaak eenmalig, de kinderen moeten echter iedere zoveel weken afscheid nemen van iemand om wie zij zijn gaan geven. Ik heb vrijwilligers ontmoet die heel lief alles met de kinderen wilden delen. Zelfs hun spullen aan de kinderen gaven, van kleding tot I-pods. Wat is het gevolg, zowel voor kinderen als voor toekomstige vrijwilligers? Ik heb vrijwilligers ontmoet die op een streng Christelijk weeshuis in vrij onthullende kleren rondliepen en regelmatig op het terrein in bikini te zien waren, want de jongeren moeten toch wennen aan verleiding? Op tv zien zij het immers ook! Ik heb een vrijwilligster ontmoet die een vorm van een relatie is aangegaan met een jongen van het weeshuis. Zij ging naar huis en de jongen liep het risico om van het weeshuis gestuurd te worden en heeft nog ruim een jaar met liefdesverdriet rond gelopen.

           Als geen ander ken ik het gevoel om de kinderen te willen ondersteunen in al hun emotionele ongemakken en ik zal niet ontkennen dat het goed voelt als je die kinderen in zo’n situatie kunt helpen, dat ze jou vertrouwen… om je geven. Ik denk ook dat vrijwilligers ontzettend veel kunnen betekenen voor kansarme kinderen. Wel speelt de vraag je bewust te zijn van de valkuilen, ken je krachten en erken dat deze krachten ook een keerzijde hebben. Kies voor een professionele afstand: ‘Hoe kan ik de kinderen écht helpen?’