Hoe wordt HGD ingevoerd?

Schoolpsychologen en orthopedagogen passen handelingsgerichte diagnostiek (HGD) toe in en rondom het primair en voortgezet onderwijs, zowel in het regulier als speciaal onderwijs. Dit gebeurt vaak vanuit een schoolbestuur, samenwerkingsverband, onderwijsinstelling of een eigen praktijk. De implementatie kan alleen hun diagnostiek betreffen (implementatie op individueel niveau) of die van hun collega's (implementatie op het niveau van school, samenwerkingsverband of de onderwijsinstelling). Veel scholen werken al handelingsgericht, waardoor HGD makkelijk in te voeren is. Het implementeren van HGD is een dynamisch, uitdagend en langdurig proces dat verschilt per context. Het is altijd een implementatie op maat, passend bij de context. Echter kan HGD niet altijd alle problemen in alle situaties oplossen. HGD blijft altijd in ontwikkeling, daarom is het van belang dat je altijd nagaat of je nog conform de recente standaarden werkt. Effectieve feedback zijn hierbij dit boek en de checklists. 

Bottom-up of top-down?

Wanneer de diagnosten het initiatief nemen om HGD toe te passen, spreken we van bottom-up werken. De diagnosten moeten dan het management overtuigen van de meerwaarde van HGD, zoals wat gunstig is voor het inhoudelijke draagvlak en de borging. Wanneer het management (het bestuur) het iniatief neemt om HGD toe te passen, spreken we van top-down. Het management moet dan de diagnosten zien te overtuigen van de voordelen van HGD, zoals wat gunstig is voor randvoorwaarden. 

De keuze voor HGD betekent dat zowel de schoolpsychologen als de andere onderwijsprofessionals deels anders gaan werken en dat het management dit ondersteunt. Het is de kunst op de kennis, keuze en kunde van HGD zodanig te combineren dat de invoering succesvol verloopt en duurzaam is. Het implementeren van HGD kan op twee manieren: minimaal of maximaal. 

Wat zijn de varianten van implementatie?

We spreken van een succesvolle implementatie als de zeven uitgangspunten tot hun recht komen in de vijf HGD-fasen. Om dat te bereiken moeten keuzes voor de korte en lange termijn gemaakt worden. De implementatie van HGD is flexibel en op maat: variërend van het toepassen van enkele uitgangspunten binnen de huidige werkwijze (minimale implementatie) tot en met het toepassen van alle vijf fasen in een aangepaste werkwijze (maximale implementatie). Deze twee varianten zijn in allerlei tussenvormen te bedenken. De minimale variant is van toepassing als een diagnost iets van HGD wil toepassen in zijn werkwijze. Hierbij worden enkele uitgangspunten toegepast en worden de effecten geëvalueerd, waarna mogelijk meer uitgangspunten toegepast kunnen worden. De maximale variant betreft