TentamenTips bij Inleiding in de Methodologie en Statistiek aan de Universiteit Leiden

TentamenTips over het vak

Het vak Inleiding in de Methodologie en Statistiek draait om twee hoofddoelen: (1) inzicht krijgen in methodologische principes en statistische concepten, en (2) leren toepassen van statistische analyses, vaak met software zoals R.

• Het eindcijfer bestaat voor 70% uit het multiplechoicetentamen en voor 30% uit de R-vaardigheidstoets.
• Dit vak vormt de basis voor veel latere onderzoeksvakken. Begrippen als validiteit, betrouwbaarheid en effectgrootte keren vaak terug.
• Studenten die moeite hebben met statistiek kunnen veel goedmaken door theoretisch begrip en het correct gebruiken van vaktaal.
• Het is belangrijk om niet alleen te leren ‘hoe’ je statistiek toepast, maar ook ‘waarom’ – toetsingslogica en interpretatie zijn essentieel.

TentamenTips over de colleges

De colleges bieden structuur en context bij de theorie. Veel tentamenvragen zijn terug te leiden tot voorbeelden of formuleringen uit de hoorcolleges.

• Gebruik de slides actief. Noteer extra voorbeelden of toelichtingen die mondeling worden gegeven.
• Print of download de slides vooraf en schrijf er tijdens het college bij.
• Let op formele begrippen die worden benoemd, zoals externe validiteit of type I fout. Deze komen vaak letterlijk in tentamenvragen terug.
• Begrippen die abstract lijken, worden vaak in college concreet gemaakt – die voorbeelden kunnen terugkomen op het tentamen.

TentamenTips over de werkgroepen

In de werkgroepen ligt de nadruk op oefening en toepassing – vooral met statistische analyses en het gebruik van R.

• Zorg dat je zelf actief meedoet; het tentamen bevat vaak vragen die lijken op werkgroepopgaven.
• Stel vragen over stappen die je niet begrijpt – zowel in R als in de redenering achter de analyses.
• Noteer bij elke opgave welk type analyse je uitvoert (bijv. t-toets, ANOVA), welke voorwaarden daarbij horen en wat de uitkomst betekent.
• Let op de vertaling van meetniveau naar analysemethode: dit inzicht wordt vaak getoetst.

TentamenTips over de literatuur

De literatuur van Leary en Howell bevat veel definities, procedures en theoretische principes die in het tentamen terugkomen.

• Leer begrippen letterlijk: termen als constructvaliditeit, power, regressiecoëfficiënt worden vaak gevraagd.
• De bulletsamenvatting is zeer geschikt om hoofdpunten snel te herhalen.
• Besteed extra aandacht aan verschillen tussen onderzoeksopzetten (experimenteel, quasi-experimenteel, correlationeel).
• De hoofdstukken over variantieanalyse, meetniveaus en hypothesetoetsing zijn zwaar vertegenwoordigd in oefenvragen en oude tentamens.

Oefenvragen met antwoorden

Vraag 1

Stelling 1: Een assumptie van ANOVA is dat de varianties homogeen zijn

Stelling 2: Als de grootste variantie niet meer dan vier keer zo groot is als de kleinste, is de ANOVA nog valide

A) Alleen stelling 1 is juist

B) Alleen stelling 2 is juist

C) Beide stellingen zijn juist

D) Beide stellingen zijn onjuist

Vraag 2

Noem de twee methodes om veranderingen te meten in single-case designs.

Vraag 3

Een onderzoeker wil nagaan of er een verband is tussen extraversie en zelfvertrouwen. Honderd kinderen vullen een vragenlijst in over extraversie (1 = introvert, 10 = extravert). Daarna geven ze op een schaal van 1 tot 10 aan hoeveel zelfvertrouwen ze hebben.

De onderzoeker verwacht dat kinderen die hoger scoren op extraversie ook meer zelfvertrouwen aangeven. Welke meetschaal is hier van toepassing?

• A) Nominale schaal
• B) Ordinale schaal
• C) Intervalschaal
• D) Ratioschaal

Antwoorden

Vraag 1

• Correct antwoord: C – beide stellingen zijn juist
• De assumptie van gelijke varianties wordt ook wel homoscedasticiteit genoemd.

Vraag 2

Er zijn twee methoden om verandering te meten in een single case design:

• Vergelijk het gemiddelde per fase in de studie
• Vergelijk de helling van de lijn tussen de meetmomenten

Vraag 3

• Correct antwoord: B
• De schaal heeft wel een ordening, maar de verschillen tussen de schaalpunten zijn niet exact en er is geen absoluut nulpunt.