Wormerveerse brandstichting - Arrest

Wormerveerse brandstichting (HR 29-10-1934, NJ 1934, 1673)

Casus

Twee personen wilden brand stichten in een schuurtje. De ene hield de ladder vast en de andere stak het hooi in brand met behulp van een bosje stro, dat hem door de ene was aangereikt. Beiden wordt medeplegen van brandstichting ten laste gelegd. Degene die de ladder vasthield, verweert zich door te stellen dat hij niet meer dan medeplichtig is geweest.

Het was dus de ene verdachte die zich alleen aan brandstichting schuldig heeft gemaakt, maar hij heeft dit wel met behulp van medeverdachte gedaan.

De vraag is dan ook of de medeverdachte terecht wordt aangeklaagd voor het medeplegen van brandstichting.

Rechtsregel

Het Hof heeft uit de verklaringen van de verdachten kunnen afleiden, dat de brandstichting tezamen en in vereniging was gepleegd. Zij hebben immers samen de afspraak gemaakt de schuur in brand te steken en zij hebben zo volledig en nauw samengewerkt dat het min of meer toevallig was wie de brandende lucifer bij het stro hield. De handelingen van de verdachte dragen niet het karakter van hulpverlening, maar van het tezamen en in vereniging voltooien van brandstichting.

De Hoge Raad beschouwde de mededader als medepleger, omdat ‘ook in verband met de gemaakte afspraak om tezamen de brand te stichten, de samenwerking tussen de beide personen zo volledig en zo nauw was geweest, dat het tenslotte min of meer toevallig was dat de ene man de brandende lucifers bij het hooi heeft gebracht’. Vanwege de nauwe en volledige afspraak met de ander was de andere man aan te spreken als medepleger in plaats van medeplichtige.

Hoewel het aansteken van het hooi door de een is verricht, is de samenwerking tussen beiden zo volledig en nauw geweest, dat de rollen van de verdachten ook omgedraaid had kunnen worden. Het is puur toeval dat de ene verdachte de brand heeft aangestoken, want het had net zo goed de medeverdachte kunnen zijn. Voor samenwerking is dus niet vereist wie welke rol vervuld.

(Zie voor de 'volledige en nauwe samenwerking' ook het 'Containerdiefstal' arrest (HR 17-11-1981, NJ 1983, 84 + 197))