Van Marrum BV/Wolff - Arrest

HR 21 september 2012, LJN BW6135, (Van Marrum BV/Wolff)

Feiten

De verweerder in cassatie heeft in 2003 aan eiser de opdracht gegeven tot het verrichten van verbouwingswerkzaamheden aan zijn woning. Later zijn nog aanvullende werkzaamheden overeengekomen. De verweerder heeft de door eiser opgestelde opdrachtbevestiging ondertekend en hierin werd verwezen naar de toepasselijke Algemene Voorwaarden voor Aannemingen in het bouwbedrijf 1992 (AVA 1992). In artikel 21 van de AVA 1992 is een arbitragebeding opgenomen.

De verweerder is van mening dat de door eiser verrichte werkzaamheden ondeugdelijk zijn uitgevoerd, althans niet conform de opdrachtbevestigingen, en heeft de eiser daarom gedagvaard voor de rechtbank. Hij heeft eiser o.a. aansprakelijk gesteld voor de schade die hij heeft geleden als gevolg van de ondeugdelijk uitgevoerde werkzaamheden. Hierna heeft de eiser verwezen naar artikel 21 AVA 1992 en gesteld dat de rechtbank onbevoegd is. De rechtbank heeft de incidentele vordering afgewezen. Het Hof heeft het vonnis van de rechtbank bekrachtigd en geoordeeld dat het arbitragebeding (mede gezien het doel van Richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten) van artikel 21 AVA 1992 als oneerlijk in de zin van de Richtlijn en als onredelijk bezwarend in de zin van artikel 6:233 BW moet worden gezien.

Hoge Raad

De Hoge Raad moet oordelen of het arbitragebeding als oneerlijk in de zin van Richtlijn 93/13/EEG en als onredelijk bezwarend in de zin van artikel 6:233 BW is aan te merken. Volgens de Hoge Raad geeft het bestreden oordeel van het Hof dat arbitragebedingen in algemene voorwaarden steeds als oneerlijk en onredelijk bezwarend zijn aan te merken, blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Een in algemene voorwaarden voorkomend arbitragebeding wordt niet op grond van artikel 6:236 BW per se als onredelijk bezwarend aangemerkt, noch op grond van artikel 6:237 BW vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Dat wil niet zeggen dat de rechter zo’n beding toch onredelijk bezwarend kan achtten, maar zo’n oordeel moet dan wel steunen op een bepaalde motivering, waarin de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval, worden betrokken. De stelplicht en bewijslast hierover ligt in principe bij de consument.

Het oordeel van het Hof dat een arbitragebeding in algemene voorwaarden oneerlijk is in de zin van artikel 3 van de richtlijn is ook niet juist. Volgens de Hoge Raad schrijft de richtlijn niet voor dat arbitragebedingen in algemene voorwaarden steeds als oneerlijk moeten worden aangemerkt. Het door het Hof bedoelde arrest van het Hof van Justitie van 1 april 2004 (Freiburger Kommunalbauten) geeft geen steun aan de opvatting van het Hof. Het Hof van Justitie laat het aan de nationale rechter over om op grond van de concrete omstandigheden van het geval te overwegen of een arbitraal beding oneerlijk is in het licht van de Europese Richtlijn.

De Hoge Raad komt daarom tot vernietiging van het arrest van het Hof en verwijst het geding naar het Gerechtshof te Arnhem.