The use of outpatient mental health care services of migrants vis-á-vis Dutch natives: Equal access? - Koopmans et. al. - 2012 - Artikel

Hoewel migranten een hoger risico op en een hogere frequentie van mentale problemen hebben, is er nog weinig bekend over het gebruik van mentale gezondheidszorg bij Europese migranten. Etnische minderheden in Noord-Amerika zoeken minder vaak mentale hulp dan andere groepen, ongeacht hoe het met hen gaat. Het gedragsmodel van Andersen wordt gebruikt bij de gezondheidszorg voor risicofactoren, beschermfactoren en behoeften, zowel waargenomen behoeften (hoe je je eigen gezondheid en symptomen ziet) als geëvalueerde behoeften (het medisch oordeel van een professional). Gerealiseerde toegang tot gezondheidszorg is het daadwerkelijke gebruik hiervan, en eerlijke toegang is als de behoefte goed is voor het grootste gedeelte van het gebruik van gezondheidszorg. Dit onderzoek gebruikt bovenstaande definities (van Andersen) om de verschillen te onderzoeken. De volgende factoren (sommigen zijn uitgebreid onderzocht, anderen wat minder) kunnen invloed hebben op het gebruik van formele gezondheidszorg: leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, hoe kijk je tegen mentale stoornissen aan, verwachtingen over de rol van formele gezondheidszorg, idee van oorzaken (sommige culturen zien een ziekte als iets bovennatuurlijks en zoeken hulp bij een informele hulpbron), geboorteplaats, hoe lang je in het nieuwe land bent, hoe oud je was toen je migreerde, SES en hoe goed je de taal van het land kent. Deze studie richt zich op de grootste niet-Westerse migrantengroepen in Nederland: Marokkanen, Turken, Surinamers en Antillianen. Tegenwoordig maken zij heel veel gebruik van ambulante zorg (zorg bij jou thuis) vergeleken met natives (Nederlanders met alleen een Nederlandse achtergrond), maar of de behoefte ook verschilt tussen deze groepen is niet onderzocht. Als je controleert voor subjectieve psychologische stress verschilt het gebruik niet significant, kwam uit een andere studie.

Dit artikel onderzoekt of de mate van toegang van ambulante mentale gezondheidszorg voor Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse migranten gelijk is aan dat van natives.

Methoden

Data kwamen van een al bestaand nationaal onderzoek van 104 huisartsenpraktijken, die samen 385.000 patiënten hadden. Alle groepen hadden ongeveer dezelfde interviews: bij de participanten thuis, en indien nodig (dit was vaak) werd het interview in de moedertaal in het Turks of Marokkaans gehouden.

Tijdens dit interview werd gemeten:

• het gebruik van de mentale gezondheidszorg, door te vragen of er het afgelopen jaar nog contact is geweest met gezondheidsinstanties

• de behoefte aan gezondheidszorg: emotionele problemen, vitaliteit en mentale gezondheid werden gemeten met vragenlijsten

• angst en depressie werden gemeten met twee korte vragen

• waargenomen gezondheid: de participanten moesten hun gezondheid waarderen van ‘very poor’ tot ‘excellent’

• de veelvoorkomende risicofactoren zoals leeftijd, geslacht en burgerlijke status. Ook geloof in de genezende werking van de natuur en van bidden en oriëntatie tegenover moderne westerse waarden werden gemeten.

• beschermingsfactoren, zoals SES (via opleidingsniveau) en beheersing van de Nederlandse taal (spreken & begrijpen)

Er werden zes modellen getest. Deze kun je vinden op pagina 344 en hieronder in de resultaten.

Resultaten

Er zijn enkele verschillen in demografische metingen tussen de groepen, zoals dat het opleidingsniveau hoger was onder de natives, deze kun je vinden in tabel 1 op pagina 345. Het gebruik van gezondheidszorg was het laagst bij de natives en het hoogst binnen de Turkse migranten. Alle migrantengroepen hadden een slechtere gezondheid dan de natives – waarvan de Turkse migranten het slechtst – en rapporteerden meer angstige en depressieve gevoelens. De waargenomen gezondheid was het beste bij de natives. De Marokkaanse groep had het minst de neiging om levensstijl en stress als oorzaak voor ziekte te zien. De Turkse en Marokkaanse groepen hadden hogere scores op geloof in de rol van natuur en bidden voor ziekte dan de Antilliaanse en Surinaamse groepen. Westerse oriëntatie was hoger bij Antilliaanse en Surinaamse groep dan de Turkse en Marokkaanse groep.

Na een correlatie-analyse blijkt dat variabelen die gerelateerd zijn aan behoefte hoog correleren met het gebruik van de gezondheidszorg.

Ruwe scores (model 1) lieten zien dat de Turkse groep een hogere kans hadden op het gebruik van gezondheidszorg dan de natives.

Model 2 controleerde voor de behoefte aan gezondheidszorg. Hieruit kwam dat slechtere gezondheid samenging met een grotere kans op gebruik van gezondheidszorg, behalve als de waargenomen gezondheid anders was. Alle verschillen tussen alle groepen (ook de natives) verdwenen, behalve voor de Marokkaanse groep: die hadden na deze controle nog steeds minder gebruik van gezondheidszorg.

Model 3 voegde ook risicofactoren toe. In dit model was een oudere leeftijd geassocieerd met minder frequent gebruik van gezondheidszorg. Alle migrantengroepen waren hierin minder waarschijnlijk om de gezondheidszorg te gebruiken dan de natives (van kleinste naar grootste kans op gebruik van gezondheidszorg: de Marokkaanse groep – de Turkse groep – de Surinaamse groep – de Antiliaanse groep – de natives).

Model 4 keek ook naar opleidingsniveau. Hoger opleidingsniveau bleek geassocieerd te zijn met een hoger gebruik van gezondheidszorg. Er waren nog steeds verschillen tussen natives en migrantengroepen, maar ze waren wel kleiner en er was één uitzondering: het verschil tussen de Antilliaanse groep en de natives werd volledig verklaard door opleidingsniveau (voor de andere groepen slechts gedeeltelijk verklaard).

Model 5 bewees dat de beheersing van de Nederlandse taal niets bijdroeg aan het gebruik van gezondheidszorg.

Model 6 bewees dat Westerse oriëntatie een predictor was voor gebruik van gezondheidszorg, maar dit verklaarde niet de verschillen in gebruik van gezondheidszorg tussen de groepen, behalve voor de Turkse groep. De andere twee health belief variabelen (invloed van natuur en bidden op ziekte) waren geen predictor voor gebruik van gezondheidszorg.

Discussie

Eerst lijkt het gebruik gelijk voor alle groepen, maar als je gecontroleerd hebt voor behoefte aan zorg en risicofactoren, is het gebruik van gezondheidszorg lager bij migranten dan bij natives. Opleidingsniveau verklaarde alle verschillen tussen de Antilliaanse groep en de natives, en voor de andere groepen verklaarde het een deel. Beheersing van de Nederlandse taal was verrassend genoeg niet geassocieerd met gebruik van gezondheidszorg. Als je controleert voor Westerse oriëntatie, werd de mate van gebruik van gezondheidszorg voor de Surinaamse groep nóg kleiner. Deze studie suggereert dus ongelijke toegang voor gezondheidszorg, want een deel van de verschillen in gebruik worden verklaard door andere verschillen dan behoefte aan zorg. Oudere leeftijd werd verder geassocieerd met minder gebruik van gezondheidszorg: hiervoor controleren leidt tot verschillen tussen migranten en natives. De rol van SES (meting was opleidingsniveau) was gemiddeld. Beheersing van de Nederlandse taal was niet gerelateerd aan gebruik van gezondheidszorg. Andere studies hebben soms andere vindingen wat betreft beheersing van de taal.

Limitaties

Deze studie was afhankelijk van zelfrapportage. Alle vindingen zijn gebaseerd op waargenomen situaties, niet altijd de echte. Er kan een bias in de data zitten. De meting van beheersing van de Nederlandse taal is vrij streng gemeten: je moest het vloeiend spreken en begrijpen om “ja” te kunnen antwoorden, anders was het antwoord “nee”. Ook was het enige meetpunt voor SES het opleidingsniveau, want het was te moeilijk om een inkomen aan te passen op de grootte van het gezin dat daarvan leeft. Ook de meting van geloof in de werking van natuur of bidden op ziekte moet specifieker.

Toekomstige literatuur moet ook kijken naar geloof in spirituele genezing of andere vervangende informele zorginstanties. Ook kan de meting van gezondheidsklachten beïnvloed zijn door culturele verschillen in wat gepast is bij het rapporteren van dit soort klachten.

Conclusie

Deze studie was de eerste studie die een nationaal beeld schetste van gebruik van gezondheidszorg bij migrantengroepen en natives. Als je waargenomen behoefte meeneemt in de analyse, suggereert de studie dat de toegang voor gezondheidszorg ongelijk is voor de migranten. Want de definitie van Andersen luidt: een eerlijke toegang is als de behoefte goed is voor het grootste gedeelte van het gebruik van gezondheidszorg, en de verschillen in gebruik van gezondheidszorg worden door meer verklaard dan alleen behoefte aan zorg.